خرمشهر

معنی کلمه خرمشهر در لغت نامه دهخدا

خرمشهر. [ خ ُرْرَ ش َ ] ( اِخ ) شهرستان خرمشهر، یکی از شهرستان های استان ششم کشور بوده و حدود آن بشرح زیر است : از شمال به اراضی وسیع و شوره زاری که بین این شهرستان و شهرستان اهواز و دشت میشان واقع می باشد، از خاور بشهرستان بهبهان ، از جنوب برودخانه کارون و شهرستان آبادان و بخش بندر امام خمینی و خلیج فارس ، از باختر بکشور عراق. مساحت شهرستان در حدود 6500 کیلومتر مربع است. این شهرستان تقریباً بین 48 درجه و یک دقیقه تا پنجاه درجه و 10 دقیقه طول شرقی و عرض بین 30 درجه و12 دقیقه تا 31 درجه و 7 دقیقه شمالی واقع است.
آب وهوا: هوای شهرستان خرمشهر گرمسیر مرطوب و مالاریائی است.حداکثر حرارت در مرداد 1326 هَ. ش. به 58 درجه رسیده و حداقل حرارت در دیماه همان سال 8 درجه سانتی گراد بوده است. آب آشامیدنی قراء شهرستان از رودخانه کارون و شطالعرب و رودهای جراحی و زهره و چاه تأمین می گردد ولی زراعت غلات دیمی است و از این رودخانه ها جهت زراعت استفاده نمیشود.
ارتفاعات : این شهرستان بطور کلی دشت و شوره زار بوده و ارتفاع مهمی ندارد، فقط در جنوب خاوری شهرستان خرمشهرکوه میشان به ارتفاع 250 متر دیده می شود.
باد: دراکثر مدت سال باد از دو جهت در این شهرستان میوزد: یکی از سمت شمال که در تابستان هوا را معتدل و زمستان سرد نموده و دیگری باد جنوبی معروف به شلجی است که تابستان هوا را بسیار گرم و خفه کننده مینماید.
رودخانه : مهمترین ِ رودخانه های این شهرستان رودخانه کارون است. این رودخانه در نزدیکی خرمشهر با رودهای دجله و فرات که در کشور عراق جریان دارند یکی شده و تشکیل شطالعرب را میدهد. دیگر رودهای کوچک جراحی و زهره میباشد که بترتیب در بخش های شادگان و هندیجان جریان دارد.
سازمان اداری : شهرستان خرمشهر از چهار بخش مرکزی ، شادگان ، بندر معشور و هندیجان تشکیل شده و جمع قراء و قصبات آن 238 و جمعیت شهرستان به اضافه نفوس شهر خرمشهر تقریباً 112هزار نفر است.
زبان و مذهب : زبان مادری سکنه اغلب قراءو قصبات عربی است و بفارسی نیز آشنا هستند. مذهب عمومی سکنه شهرستان اسلام و شیعه اثناعشری می باشد.
محصولات : محصول عمده شهرستان ، غلات و خرما و محصولات حیوانی از قبیل لبنیات و پوست و پشم و غیره است.
صنایع دستی : در این شهرستان صنایع دستی مهمی ملاحظه نمیشود فقط در بعضی قراء و قصبات منحصر به عبا و حصیربافی است جهت جلد خرما و بوسیله زنان تهیه میشود. انتهای راه آهن سرتاسری ایران به خرمشهر منتهی میگردد. از خرمشهر بشهرهای اهواز و آبادان راه شوسه و اسفالت وجود دارد. از خرمشهر به بندر معشور، بهبهان و هندیجان و بطرف مرز عراق راه اتومبیل رو وجود دارد که در فصول غیربارانی میتوان رفت و آمد نمود. بخش مرکزی شهرستان خرمشهر از دهستانهایی بنام نهر یوسف و خین و بهمنشیر و خیران و رویس تشکیل شده و حدود آن بشرح زیراست : از شمال به شهرستان اهواز و اراضی بوته زار، ازجنوب به رودخانه کارون و شهرستان آبادان و از خاوربرودخانه کارون و از باختر بمرز کشور عراق. وضع طبیعی بخش مرکزی دشت و هوای آن گرمسیری است. آب مصرفی بخش از شطالعرب و رودخانه کارون و بهمنشیر تأمین می گردد. تعداد قراء بخش 35 و قراء مهم آن بقرار زیر است : کوت شیخ ، ام جریدیه ، نهر یوسف ، مچری ، دربند، خین ، منیخ. ساکنین بخش از طوایف دریس ، فرهانی ، فیصلی ، عریض ، بغلانی ، موطور و غیره هستند. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 6 ).

معنی کلمه خرمشهر در فرهنگ فارسی

(سابقا مخمره ) ۱ - شهرستان خرمشهر در جنوب خوزستان شامل بخشهای : بندر معشور شادگان و هندیجان است. ۲ - مرکز شهرستان . بندر خرمشهر در محلی قرار گرفته است که شعبهاصلی رود کارون به شط العرب میریزد و بواسطه راه اسفالت شده کوتاهی به آبادان متصل است . دنباله خط آهن سراسری ایران از اهواز بخرمشهر در سالهای اخیر کشیده شده و بر اهمیت ارتباطی و تجاری این بندر افزوده است و آن فعلا مهمترین بندر ایران در خلیج فارس و مرکز نیروی دریایی جنوب است . توضیح در شهریور ۱۳۱۴ بموجب تصویب نامه هیئت وزیران نام ( محمره ) به خرمشهر مبدل شده .
خرمشهر مرکز شهرستان خرمشهر یکی از بنادر مهم ایران و نام قدیمی آن بندر محمره بوده است این بندر که مرکز انشعابات خطوط مواصلاتی دریایی است فاصله آن تا تهران ۱٠۵۵ و تا آبادان ۱۵ کیلومتر است .

معنی کلمه خرمشهر در دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] خرمشهر که خونین شهر هم لقب گرفته بود در ۱۳ آبان ۱۳۵۹ بعد از ۳۴ روز مقاومت جانانه سقوط کرد و بحمدلله در ۳ خرداد ۱۳۶۱ در عملیات بیت المقدس آزاد شد.
قدمت تاریخی شهر خرمشهر به 2173 سال پیش یعنی بسال 163 قبل از میلاد برمیگردد. خرمشهر اولین و برزگترین بندر ایران و خاور میانه قبل از وقوع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران (بتاریخ 31/6/1359) بوده و هم اکنون دومین بندر حمل کانتینری بعد از بندر شهید رجائی با 13 اسکله حمل و تخلیه بار میباشد.این شهر بخاطر داشتن رونق اقتصادی عظیم 250 هزار نفر جمعیت داشته ولی هم اکنون جمعیت آن با احتساب بخشها و دهستانهای تابعه به 163هزار نفر کاهش یافته است.
اهمیت اقتصادی و موقعیت استراتژیکی این شهر و وجود ذخائر عظیم نفتی و داشتن دو رودخانه آب شیرین و دسترسی به خلیج فارس از طریق رودخانه اروندرود باعث شده است که همیشه این عروس جنوبی ایران مورد چشم داشت و حسادت دشمنان و استعمارگران قرار گیرد.قبل از وقوع جنگ مذکور خرمشهر بزرگترین صادر کننده انواع خرما به جهان نیز بوده است.
اولین نامی که برای این شهر در تاریخ ثبت شده است چاراکس(charax) که مقارن با فتح این شهر توسط اسکندر امپراطور روم بدست سردار لشکرش چاراکس بنام وی نامگذاری شد.
سپس قبل از ظهور اسلام به بارما تغییر نام یافت و پس از ظهور اسلام و از قرن یکم تا قرن 12 هجری قمری بیان نام داشت سپس درسال 1342 به خرمشهر تغییر نام یافت .
خرمشهر در تاریخ 10/8/1359 به اشغال نیروهای بعثی عراق در آمد و بخاطر مقاومت 40 روزه و قهرمانانه مردم بی سلاح و بی دفاع این شهر در برابر ارتش مجهز عراق خونین شهر نامگذاری شد و در تاریخ 3/3/1361 در عملیاتی بی نظیر بنام عملیات بیت المقدس آزاد شد.
از مهم ترین آثار تاریخی این شهر میتوان به کانال (شط) عضدی که در عهد عضد الدوله دیلمی ما بین سال 936 الی 983 میلادی(مصادف با 324-372 هجری قمری) برای ارتباط رودخانه کارون به اروندرود و کوتاه نمودن مسیر اهواز - بصره احداث گردیده اشاره نمود . حفاری این کانال که 4600 متر طول و 200 متر عرض دارد 47 سال طول کشید و شهر خرمشهر را به 2 قسمت جنوبی و شمالی تقسیم میکند.(تصویر بالا)
خرمشهر که چندین بار توسط جذر و مد آب (بالا آمدن آب رودخانه) تخریب گردید مجددا در سال 1768 میلادی قسمت جنوبی آن و در سال 1812 میلادی قسمت شمالی آن بنا شد.

جملاتی از کاربرد کلمه خرمشهر

خاندان نجفی (از سادات جزایری) از شوشتر به خرمشهر کوچ کردند و وی در سال ۱۳۲۷ در این شهر زاده شد. نجفی در سال ۱۳۵۲ پس از اخذ دیپلم راهی آمریکا شد. با توجه به این که شغل پدر وی تجارت بود، تحصیل در رشته مدیریت بازرگانی را آغاز کرد و در سال ۱۳۵۷ به پایان رساند. او در سال ۱۳۵۹ معاون شبکه دو سیما شد.
همچنین وی در دوران کاری خود در رادیو اولین فردی بود که پیغام آزادسازی خرمشهر را در رادیو داد.
بابا و مامای هرکدام از این بادها با دیگری فرق دارد. مثلاً بابای زار و بابای نوبان باهم فرق دارند؛ همین‌طور بابای مشایخ و بابای لیوا باهم فرق دارند. با این حال، برخی هم بابا یا مامای زار هستند و هم نوبان و حتی مشایخ؛ مثل «ملا عبد فیهانی» که بابای مشایخ و زار آبادان و اروند کنار است و همین‌طور «حلیمه سرحانی کنهء» که مامای مشایخ و زار خرمشهر است.
نیروگاه‌های حرارتی و گازی استان عبارتند از رامین، زرگان، آبادان، خرمشهر و فجر.
سید روح‌الله خمینی در ۳ خرداد ۱۳۶۱ پیامی به مناسبت آزادسازی خرمشهر خطاب به مردم ایران صادر کرد. در اولین بخش این بیانیه آمده‌است: «خرمشهر را خدا آزاد کرد» و سپس بیان شده:
داماش گیلان در فصل ۹۹-۹۸ با تمامی تلاش های صورت گرفته و تلاش کادر فنی و بازیکنان سهمیه فوتبالی خود را در لیگ دسته اول حفظ می کند،اما در کمال تعجب به دلیل عدم کمک های مسئولین استانی و وضعیت بد مالی مالک وقت باشگاه، این تیم به دلیل آنچه بدهی دو میلیارد تومانی گفته شد که قرار بود در طی یک سال پرداخت شود منحل شده و امتیاز آن مجددا به خرمشهر استرداد می شود و مالک این امتیاز کارون اروند خرمشهر این امتیاز را به تیم خیبر خرم آباد منتقل می کند
باشگاه فوتبال رستاخیز خرمشهر یک تیم فوتبال ایرانی از شهر خرمشهر بود.
عربستان سعودی پس از آزادی خرمشهر در اول خرداد ۱۳۶۱ پیشنهاد کرد در ازای صلح غرامت جنگ توسط کشورهای عربی به ایران پرداخته شود و عراق نیز خاک ایران را ترک کند.