[ویکی فقه] جامع کبیر، مسجد جامع شهر سامرا است که در دوره متوکل عباسی (حک: ۲۳۲ـ۲۴۷) ساخته شد. بنای این مسجد در ۲۳۴ آغاز شد و در ۲۳۷ پایان پذیرفت. نام های دیگر آن را جامع سامرا و جامع متوکل نیز نامیده اند. فاصله تا سامرا مناره حلزونی شکل مسجد، معروف به مَلْوِیّه (مارپیچ)، که سبب شهرت این بنا گردیده و نیز بقایای سایر قسمت ها، امروزه در حدود یک کیلومتری شمال شهر سامرا قرار دارد. بانی مسجد ...
جملاتی از کاربرد کلمه جامع کبیر
از خدمات عمرانی او برای شهر یزد می‌توان به ساخت مسجد جامع نو (مسجد دهوک) که ساخت آن حدود ۱۵ سال پیش از حاکمیت امیر به شهر یزد در دومین سفرش به این شهر آغاز شده بود در سال ۸۴۱ قمری و مجموعه‌ای در مجاور آن شامل دو آب‌انبار و یک تکیه که در آن زمان خارج شهر یزد و در محله دهوک سفلی واقع بود اشاره کرد که امروزه در مرکز شهر یزد قرار دارد و به مجموعه میدان امیرچقماق مشهور است. از دیگر خدمات او احیای آب محله دهوک با حفر چاه در نزدیکی مسجد جامع نو، ساخت گرمابه در مقابل مسجد جامع کبیر یزد و کاشیکاری ستون‌های آن و ساخت منبر آجری مزین به نقش‌های اسلامی در آن مسجد و احیای باغ حکمرانان یزد مشهور به لارستان که در زمان شاه یحیی مظفری ساخته‌شده بود، می‌باشد.
بقعه محمدی دروازه شاهی مربوط به سدهٔ ۸ ه.ق است و در یزد، محله دروازه شاهی، پشت مسجد جامع کبیر واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ دی ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۹۴۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.