بقعه

بقعه

معنی کلمه بقعه در لغت نامه دهخدا

بقعه. [ ب ُع َ / ع ِ ] ( ع اِ ) بقعت. بنا و عمارت و خانه و سرای و جا و مقام. ( ناظم الاطباء ). سرای و خانه. ( از غیاث اللغات ). سرزمین. پاره ای از زمین. ناحیه :
مست گشتندای برادر خلق ، از ایشان دور شو
پیش ازین کاین بقعه پرنور، بر ظلما شود.ناصرخسرو ( دیوان ص 133 ).نامدار و مفتخر شد بقعه یمگان بمن
چون بفضل مصطفی شد مفتخر دشت عرب.ناصرخسرو.چون بنده مستنصر باﷲ بگوید
پر مشتری و زهره شود بقعه یمگان.ناصرخسرو.نه دیر، زود شود همچو بقعه قنوج
بنای بتکده قندهار از آتش و آب.مسعودسعد.بخواب دیده ست اهواز تیغ او زآنرو
زتب تهی نبود هیچ بقعه اهواز.مسعودسعد.عدل شافی او به هر بقعه
رأی کافی او به هر کشور.مسعودسعد.آن بقعه از او ذکری جاری و صدقه ای باقی ماند. ( ترجمه تاریخ یمینی ). از بدو عالم هیچ پادشاه بیگانه بر آن بقعه دست نیافته است. ( ترجمه تاریخ یمینی ). سلطان در این مسافت به هر بقعه ای که رسید، هر قلعه ای که دید بستد و خراب کرد. ( ترجمه تاریخ یمینی ).
جهانگیر آفتاب عالم افروز
به هر بقعه قران ساز و قرین سوز.نظامی.چو آموخت بر هرکسی دین و داد
به هر بقعه طاعتگهی نو نهاد.نظامی.کدامین ربع را بینی ربیعی
کز آن بقعه برون ناید بقیعی.نظامی.تا این شب که طالع میمون و بخت همایون در این بقعه ام رهبری کرد. ( گلستان ). درویشی بمقامی درآمد که صاحب آن بقعه مردی کریم النفس و نیک محضر بود. ( گلستان ).
بنرمی بپرسیدم ای برهمن
عجب دارم از کار این بقعه من.( بوستان ).حاضران را حال دیگر شد و آن قصه در آن بقعه مشهور شد. ( انیس الطالبین نسخه خطی کتابخانه مؤلف ص 79 ). و رجوع به بقعت و بقعه شود.
- بقعه آدم ابوالبشر ؛ کنایه از دنیاست عموماً و سراندیب خصوصاً. ( انجمن آرا ).
- بقعه زوال ؛ کنایه از دنیاست. ( انجمن آرا ). || صومعه. خانقاه.( ناظم الاطباء ). زیارتگاه مقبره. مزار ائمه و بزرگان دین.
بقعه. [ ب ُ ع ِ / ع َ ] ( اِخ ) دهی از دهستان حیات داود است که در بخش گناوه شهرستان بوشهر واقع است و 120 تن سکنه دارد. آب از چاه. محصول آنجا غلات. شغل اهالی آن زراعت است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 7 ).

معنی کلمه بقعه در فرهنگ معین

(بُ عِ ) [ ع . بقعة ] ( اِ. ) ۱ - قطعه ای از زمین . ۲ - بنا، زیارتگاه . ۳ - مزار ائمه و بزرگان دین . ۴ - جای ، مقام . ج . بقاع ، بُقَع . ۵ - اتاقکی که بر روی گور اولیا و قدیسان می سازند.

معنی کلمه بقعه در فرهنگ عمید

۱. بنایی که بر بالای آرامگاه ائمه و بزرگان ساخته می شود.
۲. [قدیمی] ناحیه.
۳. [قدیمی] خانه.
۴. [قدیمی] خانقاه، صومعه.

معنی کلمه بقعه در فرهنگ فارسی

قطعهای اززمین، مین ممتاز، زمین محدود، خانقاه
( اسم ) ۱- پاره ای زمین ممتاز از زمین ( مطلقا ) . ۳- بنا عمارت خانه سرای. ۴- مزارایمه و بزرگان دین مدفن متبرک. ۵- قطعه زمینی که زیارتگاهی در آن قرار گرفته باشد . ۶- جای مقام . ۷- صومعه خانقاه . جمع : بقاع بقع .
مقلوب قبعه . جاری. بقعه و قبعه کنیزکی که روی خود بنماید آنگاه نهان سازد .

معنی کلمه بقعه در دانشنامه عمومی

بقعه (ازبکستان). بقعه ( به ازبکی: Bo'ka ) یک منطقهٔ مسکونی در ازبکستان است که در ناحیه بقعه واقع شده است. بقعه ۲۸٬۰۰۰ نفر جمعیت دارد.

معنی کلمه بقعه در دانشنامه آزاد فارسی

بُقعه
بُقعه
بُقعه
مقبره و آرامگاه امامزادگان، بزرگان، عرفا و حکمرانان، و عمدتاً مقبرۀ امامزاده ها. برخلاف بعضی از فرقه های اهل سنّت به ویژه وهابیت که بنای بقعه را بر فراز قبور جایز نمی شمارند، در میان مسلمانان و به ویژه شیعیان زیارت آرامگاه امامان و امامزادگان و بزرگداشت خاطره آنان اهمیّت فراوان دارد. از این رو، از همان ابتدا اهتمام در ساختن بقعه ها از سوی مردم نیکوکار، شیعیان معتقد و حاکمان شیعی و سنّی، جز آنان که دشمنی آشکاری با اهل بیت پیامبر اسلام (ص) داشته اند، صورت گرفته و آستانه ها و آرامگاه های مجلل فراوانی در گوشه و کنار کشورهای اسلامی به ویژه در ایران و عراق برآمده است. هم اکنون تعداد کثیری آرامگاه امامزادگان که شمار آن ها از هزار متجاوز است، در سراسر ایران وجود دارد و آستانۀ حضرت معصومه (س) در قم و بارگاه حضرت عبدالعظیم (ع) در ری از بزرگ ترین و شناخته شده ترین بقعه های متبرک در ایران و جهان اسلام است.

معنی کلمه بقعه در دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] بُقعه، غالبا به معنای بارگاه امامزادگان و بزرگان دینی به کار می رود. کلمه بقعه در دوره ها و سرزمین های مختلف اسلامی چندین بار تحول معنایی پیدا کرده و بعدها به معنای مکان مقدس به کار رفته است. در ایران، پس از مساجد، بقعه ها رایج ترین بناهای دینی هستند و کمتر شهری است که بقعه ای در آن نباشد.
بُقعه در لغت به معنای قطعه زمینی است که به سبب اختلاف رنگ، یا وجه مشخصه دیگری مانند آن، از محیط اطراف متمایز است؛ یا ناحیه پستی با آب راکد، تعبیر اخیر قطعاً در ریشه واژه بِقاع که در اصل به دره باتلاقی میان رشته کوه های لبنان و جبل الشرقی در سوریه اطلاق می شده، و نیز در ریشه «بُقَیعه» نهفته است. بقیعه نام محلی در نزدیکی دریاچه حِمص است.
علاوه بر معانی لغوی، بقعه معنای وسیع ترِ ایالت، ناحیه، و گستره ای از زمین را یافته است، مثلاً در نوشته های جغرافی نگاران قدیم مسلمان، بقعه فقط مترادف «موضع» است و ظاهراً این آخرین تحول معنایی آن در کشورهای غربی جهان اسلام بوده است.

معنی کلمه بقعه در ویکی واژه

بقعة
قطعه‌ای از زمین.
بنا، زیارتگاه.
مزار ائمه و بزرگان دین.
جای، مقام.
بقاع، بُقَ
اتاقکی که بر روی گور اولیا و قدیسان می‌سازند.

جملاتی از کاربرد کلمه بقعه

بقعه صفا انگیز مربوط به دوره ایلخانی است و در شهرستان دشتی، بخش کاکی، دهستان کبکان، روستای کبکان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۲۱۷۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این زیارتگاه، بیرون از روستا، در کنار جاده خاکی آهو به عبدالله‌آباد  قرار گرفته‌است، ساکنان محلی، پیدایش آن را مستند به رویای شاه‌ عباس صفوی (در سال 1038 ) می‌پندارند، گویند: شاه سه شب پی‌درپی، در عالم رؤیا آهو  یا بُزی را دیده که از پای کوه کمر دوشاخ به محل دفن جسد آمده و با شاخ خود موضع امامزاده را نشان کرده است، شاه عباس به یکی از همراهان به نام ملاعلی دستور توقف و ساخت بقعه و گنبد را صادر می‌نماید ، اکنون تختِ ملاعلی در بالای روستا، معروف اهل محل است.
بنیاد بقعه ای که بزرگان نهاده اند ای کان عدل و مرحمت آباد کن مکن
اما ام محمد در همان بقعه ی ستی فاطمه(ع) در کنار ضریح وی مدفون است. گور ام اسحق کنیز محمد بن موسی نیز در همان جاست.
بقعه سادات نبوی مربوط به دوره قاجار است و در دزفول، محله احمد کور، کوچه ناهید، جنب مسجد دروازه واقع شده و این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۳۸۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بقعه امامزاده بازار قارناس مربوط به اوایل دوره قاجار است و در شهرستان مانه و سملقان، بخش مانه، امامزاده بازار قارناس واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۶ شهریور ۱۳۸۳ با شمارهٔ ثبت ۱۱۱۲۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بقعه خضر (قدمگاه خضر) مربوط به سدهٔ ۹ ه.ق است و در آمل، خیابان رضوانیه، جنب کتابخانه عمومی شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۳۵ با شمارهٔ ثبت ۱۲۴۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قدمت گنبد عظیم بقعه، که بر بالای حرم و بر روی چهار فیل پوش استوار است مربوط به قرن هشتم و دوران مغول می‌باشد. این گنبد پیازی شکل بوده و نمای خارجی آن را کاشی‌های فیروزه‌ای پوشانده که کاشی‌کاری آن در سال ۱۳۴۸ انجام شده‌است.
بقعه ای بینی چو دریا در تموج ز اضطراب مردمی دروی چو در دریا غریق اضطراب
آرزو باشدم که هر سالی باشم اندر دو بقعه طنبور
آب این دریا که هایل بقعه‌ایست با خمار ماهیان خود جرعه‌ایست
بقعه براء بن مالک مربوط به دوره صفوی - دوره قاجار است و در شوشتر، خیابان شریعتی غربی، خیابان براءبن مالک واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ آبان ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۴۴۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. براء بن مالک انصاری از یاران محمد، پیامبر اسلام، و برادر انس بن مالک ابود که در جنگ شوشتر کشته شد.
در هیچ حلقه نیست که یادت نمی‌رود در هیچ بقعه نیست که تخمی نکشته‌ای
خدای را چو بدان بقعه شریف رسی شوی مقرب ارباب دولت و اقبال
غرض زین بقعه بیرون بردن اوست نه کشتن یا زدن یا بردن اوست
زود بینی بکام خویش شده خطهٔ چین و بقعهٔ ماچین
بنای بقعه اصلی شامل ساختمان چهارگوش بزرگ و مستحکمی با دیوارهای قطور است و فضای درونی آن تقریباً ۵٫۶ متر مربع مساحت دارد. وضع طاق‌نماها و معماری ساختمان و پوشش آن از معماری بناهای سدهٔ هفتم و هشتم است. بنا به شواهد در امامزاده صالح کتیبه‌ای به سال ۷۰۰ ق وجود داشته که ظاهراً در تعمیرات و تغییر مدخل بنا از میان رفته‌است که بنا بر آن هم‌زمان با پادشاهی غازان خان بوده‌است.
بقعه زکریای جوجین مربوط به سدهٔ ۹و ۸ ه.ق است و در شهرستان ساوه، بخش مرکزی، دهستان قره چای، روستای جوجین واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۳۷۸۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بقعه و قبرستان خضر زنده مربوط به دوره صفوی است و در لالی، ۱۵ کیلومتری شمال شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۱ دی ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۶۸۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مگر اقبال از آن طرف یابد هرکس از بقعه‌ای شرف یابد