جزم

جریان عادی ترقی ادبیات نمی‌توانست مجزا از مبارزه طبقاتی آن عصر باشد. بدین ترتیب معلوم می‌شود روحانیت مسیحی که مبین منافع فئودال‌ها بود با موتیف‌ها و تم‌های دنیوی موجود در ادبیات مخالف بود و رفتار بسیار منفی نسبت به فولکلور مردمی داشت. سبک‌های ادبیات اصیل هنری فقط به صورت اشعار مربوط به مراسم کلیسا کتباً حفظ می‌شد که با محتوای مذهبی-جزم اندیشانه خود نمی‌توانستند بیانگر ارزش‌های عالی هنری باشند. فقط مورخین از اوضاع اجتماعی، روابط سیاسی و فولکلور مردمی صحبت می‌کنند.

از اشک ریزِ دیده چه گویم مجال نیست گفتن درآن که عاجزم اندر صفاتِ دل

طنز موجود در آثار وی، چه در کارهای صرفا طنز مانند واژه‌های نفهم، جزمن به هیچ خری فکر نکن،و چه آثار اجتماعی مانند من نوکر بابا نیستم، کودک و نوجوان و حتی مخاطب بزرگسال را به سمت خود کشانده‌است.

پیمانهٔ عجزم من موهوم بضاعت چندان که به قاصد نتوان داد جوابم

عاجزم وز خان و مان افتاده ام بی سرو بن در جهان افتاده ام

عاجزم، از چنگ این هند جگرخوارم برآر یا رسول الله مسلمانی ز کافر می خری

نگرانی‌های روزافزون صدام از یک حکومت شیعه در همسایگی خود که تهدیدی برای کشور خودش با جمعیت پرشمار شیعه محسوب می‌شد عزم وی را برای تقابل بیشتر با ایران جزم نمود.

این دین حقیقی برای خیر اجتماع بشر است، بدون جزمات یا کشیشان است، که همه انسانها را در این کره زمین کوچک ما متحد می‌کند. من بهائی شدم. امیدوارم که این دین برای خیر و صلاح بشر زنده و رستگار شود. این بالاترین آرزوی من است. امضاء - آگوست فورل،

دین را این گونه تعریف می‌کند «دین نظامی است یگانه از اعتقادات و اعمال مربوط به امور مقدّس ـ جدا از امور غیرمقدّس و ممنوع. این اعتقادات و اعمال کسانی که به آن‌ها باور دارند را در یک مجتمعی معنوی به نام «کلیسا» (سازمان دینی) متحد می‌کند. چیزهای مقدس محدود به خدایان یا ارواح نیستند. برعکس، یک چیز مقدس می‌تواند سنگ، درخت، چشمه، سنگریزه، تکه چوب، خانه، در یک‌کلام، هر چیزی مقدس باشد. باورهای دینی، اسطوره‌ها، جزم‌ها و افسانه‌ها، بازنمایی‌هایی هستند که ماهیت این مقدسات و فضایل و قدرت‌هایی که به آنها نسبت داده می‌شود را بیان می‌کنند.»

گر از تو عاجزم این حال را چگونه کنم به پیش خصمان مردم به پیش عشق نه مرد

نی نی اگرچه معجزه دارم چو عاجزم بخت نهفته را نتوان آشکار کرد

به آن بضاعت عجزم که گاه بسمل من به جای خون عرق از تیغ قاتل افتادست

از فیلم‌ها یا برنامه‌های تلویزیونی که وی در آن نقش داشته‌است می‌توان به به دنبال امی، فروشنده‌ها، جزم‌اندیشی، جی و باب ساکت پاتک می‌زنند، دختر جرسی و قانون‌شکن اشاره کرد.

شلایرماخر ابتدا از آگاهی مسیحیان آغاز کرد و گفت در آگاهی یک مسیحی، عیسی به طریقی نجات‌بخش واسطهٔ آگاهی به خدا می‌شود. یک مسیحی از طریق عیسی از آگاهی به گناه رها می‌شود و آگاهی به فیض جای آن را می‌گیرد. در این تحلیل، مسیح پاینده (نه مسیح تاریخی که مورد علاقهٔ عصر روشنگری بود) باعث تغییری در آگاهی دینداران می‌شود. اما خود مسیح در ذات خود (نه در آگاهی دینداران) با همهٔ انسان‌ها یکسان بود و موجودی فرابشری نبود. تنها تفاوت مسیح در شدّت خداآگاهی مستمر او بود، در مقایسه با خداآگاهی ضعیف دیگران. این خداآگاهی قدرتمند بدون آن که ضمیر بشری عیسی را نابود کند، آن را شکل می‌دهد و الهی می‌کند. بدین ترتیب الوهیت عیسی نه انکار می‌شود و نه با اصول جزمی فهم‌ناپذیر الهیات قرون وسطی توضیح داده می‌شود.

در به هم پیچیدن زلف درازش عاجزم من که طومار دو عالم را به هم پیچیده‌ام

به عجزم ز احتمال کیفر کردار بد بنگر به حلم خویش بر بار گرانم بردباری کن

شکست می رسد از نام دلگشات بخصم علی بهرچه رسد جزم می کند مکسور

استادان عزم خود را جزم کرده‌اند که آموزش عالی را متحول کنند. آن‌ها کاری را آغاز کرده‌اند که علی‌رغم نوپا بودن، رقیبی قدر برای روش‌های آموزش سنتی است.