حکاک

به حکاکی چه استاد است چشمت کَند از جنبش مژگان نگین را

پیشینه این هنر در ایران، تاریخ روشنی ندارد و از اثر مستندی که بیانگر نخستین مکان یا نخستین شیء باشد که بر روی آن قلم‌زنی، چکش‌کاری یا حکاکی شده‌است، اطلاع دقیقی در دست نیست.

نکهت گوهر دلها سفته مژه حکاک عقیق جگرست

اولین نمونه‌ها از معماری اسلامی چینی، مسجد جامع شیان (که ساخته شد طبق حکاکی بر روی یک لوح سنگی در داخل مسجد در سال ۷۴۲ ساخته‌شد)، و مسجد کوچه داکسی در شیان (بر اساس کتیبه امپراتور تیان چی (۱۶۲۰–۱۶۲۷)) از سلسله مینگ؛ که در سال ۷۰۵ ساخته شد) بودند.

خاتم شاهی که به روی نام شاهی نقش بود دست حکاک اجل با نقش آن خاتم چه کرد

خاستگاه مکتب پاریس به سال ۱۶۴۸ برمی گردد، زمانی که فرهنگستان هنرهای زیبای فرانسه توسط کاردینال مازارن برای آموزش با استعدادترین دانش آموزان در طراحی، نقاشی، مجسمه سازی، حکاکی، معماری و سایر رسانه ها تأسیس شد. لویی چهاردهم به دلیل انتخاب فارغ التحصیلان مدرسه برای تزئین آپارتمان های سلطنتی در ورسای مشهور بود و در سال ۱۸۶۳، ناپلئون سوم از طرف دولت به مدرسه استقلال اعطا کرد و نام آن را به مدرسه هنرهای زیبا "لکول ده بوزار" تغییر داد. زنان از سال ۱۸۹۷ پذیرفته شدند.

رودن از اجزای دروازه‌ها، مجسمه‌هایی مستقل ساخت که شامل مرد متفکر و سه سایه-گروهی که بالای دروازه‌ها نصب شدند که در واقع یک نفر است که در سه موقعیت مختلف قرار دارد. اگرچه پیکره‌های او بر اساس مدل‌های آشنایی هستند، برای مثال، متفکر او آثار میکل آنژ هنرمند مورد علاقهٔ او را به یاد می‌آورند، اما یک ویژگی اندام‌وار و غریب را ایجاد می‌کنند. رودن ترجیح می‌داد شکل بسازد نه اینکه حکاکی کند و بیشتر روی گچ یا سفال کار می‌کرد و بعد با برنز آن را می‌پوشاند.

بیت‌هایی از این غزل برروی سه جام مختلف نقش بسته‌است. اثر اول، جامی مسی مربوط به سدهٔ ۹–۱۰ ه‍.ق/۱۵–۱۶ م است که در خراسان حکاکی شده و هم‌اکنون در موزهٔ ویکتوریا و آلبرت نگهداری می‌شود. اثر دوم، جامی برنجی مربوط به سدهٔ ۱۱ ه‍.ق/۱۷ م است که در غرب ایران حکاکی شده و در حال حاضر نیز در موزهٔ ویکتوریا و آلبرت نگهداری می‌شود. اثر سوم نیز جامی مسی می‌باشد که هم‌اکنون در مجموعهٔ خصوصی‌ای در تهران نگهداری می‌شود.

آن نه دندان بودت درج بدرج گوهر سفته حکاک ازل دُر درخشانی چند

چون کند نام او بخاتم نقش خامه دزدد عطارد از حکاک

هنوز هم از نیشک در هنرها و صنایع مختلف استفاده می‌شود. تکنیک‌هایی چون: مالش دادن حروف برگردان، انتقال طرح‌ها روی سطوح با کاغذ کاربُن، و یا برای تکنیک نقش‌برجستۀ کاغذی. همچنین از نیشک برای حکاکی روی موادی مانند فلز یا خاک رُس استفاده می‌شود.

نقش مهر تو چه لازم، که به قلبم باشد از ازل مهر تو کنده است به دل حکاکم

بهر نام دیگران تا چند شغل جان‌ کنی مزد عبرت زین نگینها صنعت حکاک برد

پایاوایی که در کتیبه‌ها نام برده شده‌است تنها نوع شناخته شده ازاین مقبره است. این مقبره نمونه‌ای خاص از سبک رایج لیکیایی بوده که از سنگ ساخته و حکاکی شده اما طرح آن از ساختارهای چوبی وام گرفته شده است.

دلبر حکاک من با چرخ دارد جنگ را می کند سوراخ با الماس مژگان سنگ را

شعار کبک «من به خاطر می‌آورم» بر روی نمای خارجی بنای پارلمان حکاکی شده و بر روی نشان شهر و پلاک‌های خودروها هم دیده می‌شود. قدیس محافظ کانادای فرانسه ژان باتیست و روز ۲۴ ژوئن روز این قدیس و جشن ملی است.

کریمی حکاک در این کتاب می‌کوشد تا سیر شعر فارسی از کلاسیک به مدرن را نمایان سازد؛ ناگزیر از عهد ناصری تا نیما یوشیج پیش می‌آید و به دستیاری تئوری‌های نقد ادبی به تحلیل و تبیین چگونگی پوست‌اندازی شعر فارسی می‌پردازد.

مکن تو فرق ز پیر و جوان که نکند فرق شکال گرسنه انگور طایفی ز حکاک

مقبره هارپی اتاقی مرمرین از یک مقبره ستونی است که در شهر متروکه زانتوس، پایتخت لیکیای باستانی، منطقه‌ای در جنوب غربی آناتولی در ترکیه فعلی قرار دارد. این بنا در زمان امپراتوری هخامنشی ایران ساخته شده‌است و قدمتی تقریباً ۴۸۰–۴۷۰ قبل از میلاد دارد. اتاق بر روی یک ستون بلند قرار داشت و با صفحات مرمری که در نقش برجسته حکاکی شده بود، تزئین شده بود. آرامگاه برای یک شاهزاده یا فرماندار زانتوس، احتمالاً کیبرنیس ساخته شده بود.

اسمش علی احمد و حکاک بود. به ریاضات و مجاهدات کوشش نمود. به مقامات عالیه رسید. درمجلس جهانگیر بود که مطربی این بیت را می‌خواند: