دخمه

خروشی برآید که بربند رخت نبینی به جز دخمهٔ گور تخت

به دخمه درون تخت زرین نهاد یکی بر سرش تاج مشکین نهاد

به باغ اندرون دخمه‌ای ساختند سرش را به ابر اندر افراختند

پس آنگه دخمه‌ای فرمود شهوار چنان شایسته جفتی را سزاوار

یکی دخمه کردند او را به باغ بلند و بزرگیش برتر ز راغ

ورنه بشتاب و زود نعشش را به در دخمه بلا برسان

تا از بن دخمه‌ها برآریم شب‌های دراز و روز تاریک

پایگهی دید بلند و فراخ جایگه دخمه و ایوان و کاخ

یکی دخمه کردش بر آیین او بدان سان که بد فره و دین او

پس برای آنکه اعتراف کنند، برن و فین رود و الف‌های همراه‌شان را در دخمه‌های سیاه تول-این-گائوروت زندانی کرد و چون اعتراف نمی‌کردند یک به یک توسط گرگ‌های سائورون دریده می‌شدند.

همه رزمگه دخمه‌ها ساختند از آن کشتگان چون بپرداختند

ژید در ۲۴ سالگی (۱۸۹۳) در حالی که به شدت بیمار بود و می‌پنداشت که زندگی‌اش با خطری جدی روبه‌روست، به تونس رفت. اما دو سال بعد (۱۸۹۵)، هنگامی که از آفریقای شمالی به فرانسه بازگشت، تغییری ژرف در او پدید آمده بود و جدا از بهبود کامل، از بسیاری از قید و بندهای جسمی و روحی رهایی یافته بود. از این پس، دست به نوشتن آثاری زد که از تجربیاتی سرچشمه می‌گرفت گه از او «موجودی تازه» ساخته بودند. از میان این آثار، می‌توان به مائده‌های زمینی(۱۸۹۷) ضد اخلاق(۱۹۰۲) و در تنگ (۱۹۰۹) اشاره کرد. اما کتابی که مایهٔ موفقیت او شد، دخمه‌های واتیکان بود که به سبب لحن جسورانه‌اش، شهرتی ناگهانی برایش به ارمغان آورد.