بیت المعمور

معنی کلمه بیت المعمور در لغت نامه دهخدا

بیت المعمور. [ ب َ تُل ْ م َ مو ] ( اِخ ) مسجدی است بر آسمان چهارم از زمرد یا یاقوت مقابل کعبه ، بطوری که اگر از آنجا چیزی بیفتد بر بام کعبه آید و قبل از طوفان بر زمین کعبه بود و معمور از آن نام شد که هر وقت از زیارت ملائک آباد است. ( غیاث ) ( از ناظم الاطباء ). مراد آن خانه ای است در آسمان چهارم برابر کعبه معظمه و آن مسجد ملائکه است علیهم السلام. خانه ای است در آسمان چهارم محاذی مکه. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( مهذب الاسماء ) ( شرفنامه ). و فارسیان بدون الف و لام استعمال کنند. ( از آنندراج ).

معنی کلمه بیت المعمور در فرهنگ معین

( ~. مَ ) [ ع . ] ( اِ. ) خانه ای است در آسمان چهارم .

معنی کلمه بیت المعمور در فرهنگ عمید

خانه یا مسجدی که گفته اند در آسمان چهارم محاذی خانۀ کعبه است.

معنی کلمه بیت المعمور در فرهنگ فارسی

گویند خانه ایست در آسمان چهارم برابر کعبه .
۱- اسم ) خانه آباد .

معنی کلمه بیت المعمور در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] یکی از مفاهیمی که در قرآن وارد شده است اصطلاح «بیت المعمور» است که در آیه ۴ سوره طور آمده است، لذا در بین مفسرین در معنای بیت المعمور بحث و گفت وگو صورت گرفته است و نظرات مختلفی ارائه گردیده است.
بیت المعمور، به معنای «خانه آباد»، مکانی که خداوند در قرآن بدان قسم خورده است: «وَالبَیتِ المعمورِ».
از منابع موجود این گونه بر می آید که این ترکیب در ادبیات پیش از اسلام به کار نرفته و ظاهراً نخستین بار در قرآن کریم از آن یاد شده است.
کاربرد بیت المعمور در قرآن
این ترکیب تنها یک بار در قرآن کریم آمده است:
«وَالْبَیْتِ الْمَعْمُورِ» و خداوند برای بیان این مطلب که بی گمان عذاب الهی (بر کافران) رخ خواهد نمود و هیچ کس را دفع آن مقدور نخواهد بود بدان سوگند یاد کرده است.
گذار شتابان از این ترکیب در قرآن کریم، بدون هیچ توضیح و بیانی توجه بسیاری از مفسران را به خود جلب کرده است.
اولین مفسر بیت المعمور
پرداختن به تفسیر و نیز بیان توضیحاتی دربارۀ بیت العمور، از همان زمان پیامبر (ص)، و از زبان آن حضرت آغاز شد و توسط صحابه و تابعان ادامه یافت.
افزون بر منزلت این «سرا»، از آن رو که مقام سوگند الهی در قرآن را یافته در روایات نیز بسیار بدان پرداخته شده است و توسط مفسران مورد بررسی قرار گرفته است.
بحث روایی درباره بیت المعمور
...
[ویکی شیعه] بیت المعمور خانه ای در آسمان چهارم یا هفتم، مُحاذی(برابر یا مقابلِ) خانۀ کعبه که فرشتگان در آنجا همواره مشغول عبادت و طوافاند. این ترکیب نخستین بار در قرآن کریم و سپس در روایات اسلامی به کار رفته است.
بیت المعمور، خانه ای در آسمان چهارم یا هفتم، مُحاذی(برابر یا مقابلِ) خانۀ کعبه است که فرشتگان در آنجا همواره مشغول عبادت و طوافاند.
فلسفه وجودی بیت المعمور به درستی دانسته نیست؛ اما بنابر روایاتی، فرشتگان پس از اعتراض به آفرینش آدم، از نور الهی محجوب شدند و بدین رو به عرش الهی پناه بردند و خدا آنها را آمرزید و در آسمان چهارم، بیت المعمور را برایشان بنا فرمود.
[ویکی اهل البیت] بیت المعمور ترکیبی قرآنی است به معنای «سرای آباد» است که در دیدگاه بیشتر مفسران، قابلیت هم­سنگی با بیت الحرام را داراست. این ترکیب تنها یک بار در قرآن کریم آمده است: «وَالْبَیْتِ الْمَعْمُورِ». (سوره طور/4) و خداوند برای بیان این مطلب که بی گمان عذاب الهی (بر کافران) رخ خواهد نمود و هیچ کس را دفع آن مقدور نخواهد بدان سوگند یاد کرده است.
گذار شتابان از این ترکیب در قرآن کریم، بدون هیچ توضیح و بیانی توجه بسیاری از مفسران را به خود جلب کرده است. پرداختن به تفسیر و نیز بیان توضیحاتی درباره بیت المعمور، از همان زمان پیامبر صلی الله علیه و آله و از زبان آن حضرت آغاز شد و توسط صحابه و تابعان ادامه یافت.
افزون بر منزلت این «سرا»، از آن رو که مقام سوگند الاهی در قرآن را یافته در روایات نیز بسیار بدان پرداخته شده است و توسط مفسران مورد بررسی قرار گرفته است. در برابر غالب روایات، تنها حسن بصری بیت المعمور را همان بیت الحرام دانسته است(2/305)، اما بیشتر روایات بیان کننده آنند که این خانه در آسمان جای دارد؛ چنان که در حدیثی از مالک بن صعصعه از رسول گرامی صلی الله علیه و آله آمده است که آن حضرت در معراج، هنگامی که به همراه جبرئیل از آسمان هفتم گذشتند به بیت المعمور رسیدند، جایی که هر روز 70 هزار فرشته در آن به نماز می ایستند، فرشتگانی که دیگر هرگز به آنجا بازنمی گردند. در ادامه حدیث آمده است که پیامبر صلی الله علیه و آله پس از آن به سدرة المنتهی رسیدند.
در دسته ای از روایات معراج، بر این موضوع تکیه شده است که پیامبر صلی الله علیه و آله و در پس ایشان دیگر انبیاء و رسولان و نیز فرشتگان در بیت المعمور با اذان جبرئیل به نماز ایستادند.
قابل توجه آن است که در روایتی که مجلسی در این باره نقل می کند، این خانه در آسمان چهارم بوده و از یاقوت سرخ ساخته شده است. در روایات گوناگون، جایگاه بیت المعمور در طبقات مختلف آسمان دانسته شده است. آسمان هفتم، ششم، چهارم و آسمان فروردین (السماء الدنیا)؛ و در روایتی بیت المعمور متصل به عرش است و حتی در برخی روایات برای فراهم آوردن اشتراکی در بیان مطلب، به وجود «بیتی معمور» در هر کدام از طبقات آسمان و زمین اشاره شده است.
اما واقعیت این است که وجه اشتراک غالب روایات، در اصل بیان همسنگی و تقابل بیت المعمور و خانه کعبه است. چنین آمده است که همان گونه که برای آدمیان در زمین خانه ای برای پرستش پروردگار وجود دارد و آن بیت الحرام است، در آسمان نیز برای فرشتگان، خانه ای بنا شده است که در آن به پرستش الهی بپردازند، خانه ای با همان حرمتی که کعبه در زمین دارد. از این رو بعضی از مفسرین گفته اند بیت المعمور حقیقت مثالی کعبه است در عوالم غیبی آسمان چهارم یا هفتم
[ویکی حج] بیت المعمور از نام های کعبه یا جایی محاذی آن در آسمان است.
بیت المعمور از اصطلاحات قرآنی است که قبل از اسلام در فرهنگ عربی پیشینه نداشته است. در تعیین مصداق، دیدگاه های متفاوتی وجود دارد؛ عده ای از آن به خانه ای آسمانی و گروهی به کعبه و برخی دیگر به بیت المقدس تعبیر کرده اند. درباره نزول دفعی قرآن کریم بر بیت المعمور هم دیدگاه مفسران و متکلمان متفاوت است که عده ای نزول دفعی را قبول دارد و برخی هم توجیحات عرفانی کرده اند اما برخی دیگر از علما نپذیرفته اند.
ترکیب وصفی «البیت المعمور» به معنای خانه آباد از نام های خانه خدا یا نام جایی آسمانی به محاذات آن است.
[ویکی فقه] بیت المعمور (قرآن). بیت المعمور به معنای خانه آباد و بر پایه برخی روایات موضعی است در آسمان ، و محاذی کعبه که همواره فرشتگان در آنجا مشغول عبادت و طواف اند. جایگاه آن را آسمان اول، چهارم یا هفتم دانسته اند
آبادانی بیت المعمور به واسطه زیارت فرشتگان و پرستش خداوند در آن اتفاق می افتد:و البیت المعمور « سوگند به آن خانه آباد(خدا) .» عمران و آبادی بیت المعمور به حضور فرشتگان و عبادت آنان است و این برداشت را روایتی از امیرالمؤمنین - علیه السلام- تایید می نماید.
سوگند به بیت المعمور
سوگند خداوند به بیت المعمور بر وقوع حتمی عذاب در سوره طور آمده است :والبیت المعمور•. . ان عذاب ربک لوقع. «سوگند به آن خانه آباد (خدا) • .... که عذاب پروردگارت واقع شدنی است.»
عبادت در بیت المعمور
بیت المعمور، جایگاهی برای عبادت ملائکه است:والبیت المعمور. « سوگند به آن خانه آباد (خدا).» عمران و آبادی بیت المعمور به حضور فرشتگان و عبادت آنان است و این برداشت را روایتی از امیرالمؤمنین - علیه السلام- تایید می نماید.
← دیدگاه تفسیر المیزان
...

معنی کلمه بیت المعمور در ویکی واژه

خانه‌ای است در آسمان چهارم.

جملاتی از کاربرد کلمه بیت المعمور

تو همچو بیت المعموری و همه قومت همیشه در تو چو روحانیان گرفته مقام
و گفت: از خلقان بعضی به کعبه طواف کنند و بعضی به آسمان بیت المعمور و بعضی بگرد عرش و جوانمردان در یگانگی او طواف کنند.
بروایتی دیگر جبرئیل گفت: هذا البیت المعمور یدخله کلّ یوم سبعون الف ملک اذا خرجوا منه لم یعودوا فیه ابدا، و در آسمان هفتم فریشته‌ای را دیدم بر کرسی نشسته و مانند طشتی در پیش نهاده و در دست وی لوحی بود نبشته از نور در آن می‌نگرید و هیچ براست و چپ نمی‌نگرید، همچون کسی اندیشناک اندوهگین، گفتم: این کیست ای جبرئیل؟ گفت ملک الموت، یا محمّد چنانک می‌بینی پیوسته در کارست که دائم در قبض ارواح است. مصطفی (ص) گفت ای جبرئیل هر که می‌میرد در وی نگرد؟ گفت آری، گفت پس از مرگ بزرگ کاریست و صعب داهیه‌ای، جبرئیل گفت ای محمّد آنچ بعد از مرگ بود بزرگتر است و صعب‌تر، پس جبرئیل فرا پیش وی شد و گفت: هذا محمّد نبیّ الرّحمة و رسول العرب، پس بر وی سلام کردم و جواب شنیدم و از وی نواخت و کرامت دیدم، گفت ای محمّد ترا بشارت باد که همه خیر و نیکی در امّت تو می‌بینم، رسول (ص) گفت:الحمد للَّه المنّان بالنّعم، آن گه گفتم این چه لوح است که داری و در آن‌ می‌نگری؟ گفت: آجال خلایق در آن نبشته و تفصیل داده که در آن می‌نگرم هر کرا اجل رسیده قبض روح وی میکنم، رسول گفت: سبحان اللَّه چون توانی قبض ارواح خلایق زمین و ازین مقام خویش حرکت نمی‌کنی؟! گفت آری این طشت که در پیش من می‌بینی بر مثال دنیا است و جمله خلایق زمین در پیش دیده من‌اند همه را می‌بینم و دست من بهمه می‌رسد، چنانک خواستم قبض ارواح میکنم.
زجل تسبیح ایشان گوش فلک را کر گردانیده، تسبیح و تقدیس ایشان عالم قدس را معنبر کرده، شعله انفاس ایشان ساحت عرش را منوّر کرده، همه در فضاء علی در ریاض رضا نشسته، همه بر درگاه عزّت در حجب هیبت کمر بسته. در عبادت ایشان قصور نه، در طاعت ایشان حسور نه، در خدمت ایشان فتور نه، لا یَعْصُونَ اللَّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُؤْمَرُونَ. قومی گفتند: مراد باین صفهای فریشتگان بیت المعمور است علی الخصوص که در آسمان چهارم‌اند چنانک آدمیان اندرین مرکز غبرا هر سال روزی خانه کعبه را زیارت کنند. سیّد مملکت کد خدای شریعت صدر انبیا و رسل صلوات اللَّه و سلامه علیه گفت: شب قرب و کرامت شب زلفت و الفت شب معراج که مادرین گلشن بلند خرام کردیم، چون بآسمان چهارم رسیدیم بزیارت بیت المعمور رفتیم، اند هزار مقرّب دیدیم در جانب بیت المعمور همه از شربت وصل مست و مخمور از راست همی آمدند و طواف همی کردند و لبّیک میگفتند و بجانب چپ همی گذشتند گفتی عدد ایشان از عدد اختران فزونست و از شمار برگ درختان زیادت، نه و هم ما شمار ایشان دانست، نه فهم ما عدد ایشان دریافت، گفتم: ای جبرئیل ایشان که‌اند و از کجا می‌آیند؟ جبرئیل گفت: ای سید وَ ما یَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّکَ إِلَّا هُوَ پنجاه هزار سالست تا همچنین می‌بینم یک ساعت ایشان را آرام نه، هزاران از این جانب می‌آیند و می‌گذرند، نه آنها که می‌آیند پیش ازین دیده‌ام، و نه آنان که گذشته‌اند هرگز دیگرشان باز بینم، ندانم که از کجا آیند ندانم تا از کجا شوند، نه بدایت حال ایشان دانم نه نهایت کار ایشان شناسم.
و عن ابن عباس قال: انّ عن یمین العرش نهرا من نور مثل السّماوات السّبع و الارضین السّبع و البحار السّبع یدخله جبرئیل (ع) کلّ سحر فیغتسل فیه فیزداد نورا الی نوره و جمالا الی جماله و عظما الی عظمه ثمّ ینتفض فیخرج اللَّه من کلّ قطرة تقع من ریشه کذا کذا الف ملک یدخل منهم کلّ یوم سبعون الف ملک البیت المعمور و سبعون الفا الکعبة لا یعودون الیها الی ان تقوم الساعة. قال السدی: «وَ یَخْلُقُ ما لا تَعْلَمُونَ» السّوس فی الثّیاب، و قیل ما اعدّ فی الجنّة لاهلها و فی النّار لاهلها ممّا لم تره عین و لا خطر علی قلب بشر.
الآیة... قبله‌های خلق پنج است: یکی عرش، دوم کرسی، سوم بیت المعمور، چهارم بیت المقدس پنجم کعبه، عرش قبله حاملان است، کرسی قبله کروبیان است، بیت المعمور قبله روحانیانست، بیت المقدس قبله پیغامبران است، کعبه قبله مؤمنانست. عرش از نور است، کرسی از زراست، بیت المعمور از یاقوت، بیت المقدس از مرمر، کعبه از سنگ.
پس درست کردیم که نفس را منزلت لوح است، و چو. نفس را منزلت لوح است، عقل را منزلت قلم باشد، که قلم بر لوح مطلع باشد، چنانک عقل بر نفس مطلع است. و حشویان امت گویند که قلم از یاقوت سرخ است، و لوح از زبرجد سبز است. و این سخن حکماست که مثل گفته‌اند، از بهر آنک یاقوت شریفتر زگوهرست، و زبرجد فرود ازوست، همچنانک قلم برتر از لوح است، و لوح فرود از قلم است، و از بهر آن رسول الله صلی‌الله علیه و آله مرعقل کلی را قلم خدای گفته است، که آنچه در ضمیر نویسنده باشد، نخست بقلم رسد، آنگه از قلم بلوح رسد، و نخست جز بلوح پدید نیاید. و این عالم خویش بمثل کتابیست نبشته خداء تعالی، و چنانک عقل کلی مر نفس کلی را بمنزلت قلم است مر لوح را، و صورتهاء عقلی‌اندر نفس از عقل پدید آمدست، نیز نفس کلی قلم است مر هیولی را، و صورتها جسمی برین جوهر از قلم نفس کلی پدیدآمدست، و این بمثل خط خدای است برین لوح کلی که جوهر جسم است بچندین هزار اشکال مختلف و خطهاء الهی برین لوح جسمی که عالم است همه سبزاست، چنانک حشویان همی گویند که محفوظ از زبرجد سبز است و «طور) این جسم کلی است که مانند کوهی است، بل کوه کلی خود این است، و «کتاب مسطور» این صورتها و شکلهاست برین جسم نگاشته، و«رق منشور» این هواست که این نبشته‌اندرو همی تابد، و «بیت االمعمور» این عالم است که قبه‌ئی است که هیچ گشادگی (ندارد) چو خانه‌ئی آبادان بی هیچ رخنه‌ئی و خللی، و «سقف مرفوع» این آسمان افراشته است، و «بحر مسجور» این مکان عظیم بی نهایت است که‌اندر ضمیر همی اید که بیرون ازین قئه افلاک گشادگئی فراخ و بی نهایت است. و گروهی از حکما مر آن را عرض بی طول گفتند، و گفتند بهشت آنست که خدای مر آنرا بفراخی صفت کردست بدین‌ آیت: قوله «وجنة عرضها السموات و الارض اعدت للمتقین.» و معنی قول خدای تعالی این شرح است که یاد کردیم که گفت: «والطور، و کتاب مسطور، فی رق منشور، والبیت المعمور، والسقف المرفوع، والبحرالمسجور.»
منتظر باش مگر یوسفی از غیب رسد که کند کلبهٔ احزان تو بیت المعمور
و گفت: من از هر چه دون حقست زاهد گردیدم آن وقت خویشتن را خواندم از حق جواب شنیدم بدانستم که از حق درگذشتم لبیک اللهم لبیک زدم محرم گردیدم حج کردم در وحدانیت طواف کردم بیت المعمور مرا زیارت کرد کعبه مرا تسبیح کرد ملایکه مرا ثنا گفتند فوری دیدم که سرای حق در میان بود چون بسرای حق رسیدم از آن من هیچ نمانده بود.
وَ الْمَلائِکَةِ و از ابواب برّ ایمان دادن است بفریشتگان که بندگان و رهیکان خدااند، نه فرزندان و دختران چنانک کافران گفتند. و خدای از ایشان شکایت کرد گفت وَ یَجْعَلُونَ لِلَّهِ الْبَناتِ سُبْحانَهُ وَ قالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَداً سُبْحانَهُ جای دیگر گفت وَ قالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمنُ وَلَداً سُبْحانَهُ بَلْ عِبادٌ مُکْرَمُونَ، این ردّ است بر آن کافران که گفتند رحمن فرزند گرفت و فریشتگان دختران اند، خدای گفت سبحانه پاکی و بی عیبی او را، این فریشتگان نه دختران اند، بلکه بندگان نواختگان‌اند، بی دستوری خدای سخن نگویند، و بفرمان او کار کنند. بعضی در آسمان بحضرت عزت و در حجب هیبت بداشته، سرها در پیش افکنده چون دستوری سخن یابند گویند لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ و بعضی ازیشان از برف و آتش بهم آفریده، یک نیمه ایشان آتش و یک نیمه برف، چون دستوری سخن یابند گویند یا من یؤلف بین الثلج و النار! الف بین قلوب المؤمنین من عبادک و بعضی ازیشان کرّوبیان‌اند ایشان را سروها است، و از زیر پای ایشان تا بکعب پانصد ساله راه، و بعضی ازیشان رسولان اند، و نواختگان‌اند چون جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و عزرائیل، هر یکی بر کاری داشته، و بر شغلی گماشته: جبرئیل بر وحی و بر عذاب، میکائیل بر باران و روزی و نبات، اسرافیل بر صور و لوح و یک رکن از ارکان عرش بر دوش وی، عزرائیل بر قبض ارواح. از شعبی و ضحاک روایت کردند که از راست عرش جویی روانست از نور، چندانک هر هفت آسمان و هفت زمین و هفت دریا، و جبرئیل هر وقت سحر در آن جوی شود و غسلی بر آرد، و در نور جمالش بیفزاید، و ششصد پر خویش در آن آب زند، تا آب بر گیرد، آن گه بیفشاند، و بعدد هر قطره که از آن بیفتد رب العالمین چندین هزار فریشته بیافریند که هفتاد هزار از آن هر روز در بیت المعمور شوند و هفتاد هزار در کعبه، و تا بقیامت نوبت با ایشان نیاید.
«گفت علی شیخ قدس الله روحه، قبله پنج است. کعبه قبله مومنانست و بیت المعمور قبله فرشتگان است و عرش قبله دعاگویانست و حق قبله جوانمردان و دوستانست و…».