دامنه
معنی کلمه دامنه در لغت نامه دهخدا

دامنه

معنی کلمه دامنه در لغت نامه دهخدا

دامنه. [ م َ ن َ / ن ِ] ( اِ ) فراخای زیر کوه. دامن کوه. لحف. ( منتهی الارب ). بن کوه. پهنای کوه. زیر کوه یا بلندی : مناره بلند در دامنه الوند پست نماید. ( گلستان ).
چشم چو بگشود در آن دامنه
دید که جا تر بود و بچه نه.ایرج میرزا.- دامنه کوه ؛ دامن کوه. زیر سینه آن :
آن بحر محیط الم عشق بتانیم
کز دامنه کوه بلا ساحل ما شد.ابونصر نصیرای بدخشانی ( از آنندراج ).حضیض ؛ پستی زمین در دامنه کوه. ( از منتهی الارب ).
- تا دامنه قیامت ؛ تا دامن قیامت. همیشه. الی الابد. تا اول قیامت.
دامنه. [ م َ ن َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان خیر بخش اصطهبانات شهرستان فسا. واقع 17هزارگزی شمال باختری اصطهبانات ، کنار راه فرعی خرامه به اصطهبانات و نی ریز جلگه است و معتدل و دارای 120 سکنه. آب آن از چشمه است و محصول آن غلات و حبوبات و پنبه و برزک و شغل اهالی آنجا زراعت و قالی بافی است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 7 ).
دامنه. [ م َ ن ِ ] ( اِخ ) دهی است از بخش ساردوئیه شهرستان جیرفت. واقع در18هزارگزی باختر ساردوئیه و 5هزارگزی جنوب راه مالرو بافت به ساردوئیه کوهستانی است و سردسیر و دارای 60 تن سکنه. آب آن از قنات است و رودخانه. محصول آنجاغلات و حبوبات است و شغل اهالی آن زراعت و گله داری وراه آن مالرو است ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8 ).
دامنه. [ م َ ن َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان ورزق بخش داران شهرستان فریدن. واقع در 16هزارگزی خاور داران و متصل به شوسه اصفهان به کوهرنگ و داران. دامنه و سردسیر و دارای 1986 سکنه است. آب آن ازرودخانه است و محصول آن غلات و حبوبات و کتیرا. شغل مردمش زراعت و صنایع دستی زنان آنجا قالی بافی و جاجیم بافی است. تلفن و مرکز پخش بنزین و در حدود 25 باب دکان دارد. در شمال این آبادی چمن وسیعی وجود دارد که با هواپیماهای سبک می توان در آن نشست. در 9هزارگزی مسیر شوسه ای که از نجف آباد به دامنه می رسد منطقه ای بنام کیز وجود دارد که در فصل زمستان آنجا سرمایی سخت و شدید می شود. و در موقع بارندگی و برف عبور از آن غیرممکن می گردد. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 10 ).
دامنه. [ م َ ن َ] ( اِخ ) از قرای ناحیه لاریجان است در مازندران در دامنه کوه دماوند. ( جغرافیای سیاسی کیهان ص 299 ).

معنی کلمه دامنه در فرهنگ معین

(مَ نِ ) (اِ. ) کناره ، حاشیه .

معنی کلمه دامنه در فرهنگ عمید

=حصبه
۱. دامن و کنارۀ چیزی، دامن مانند، حاشیه، کناره.
۲. (جغرافیا ) قسمت شیب دار کوه، پایین کوه.

معنی کلمه دامنه در فرهنگ فارسی

حصبه، دامن مانند، حاشیه، کناره، دامن وکنارچیزی
( اسم ) ۱ - دامن مانند . ۲ - کناره حاشیه دامن . ۳ - دنباله . ۴ - دوره اطراف . ۵ - قسمت پایین کوه .
از قرای ناحیه لاریجان است در مازندران در دامنه کوه دماوند

معنی کلمه دامنه در فرهنگستان زبان و ادب

{amplitude} [فیزیک] بیشترین میزان جابه جایی جسم در حرکت نوسانی از موقعیت تعادل
{domain} [ریاضی] مجموعه ای که تابع بر آن تعریف می شود

معنی کلمه دامنه در دانشنامه عمومی

دامنه (فریدن). دامنه یکی از شهرهای بخش مرکزی شهرستان فریدن در استان اصفهان در مرکز ایران است.
دامنه شهری در میان کوه های دالان کوه است و بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۰، جمعیت آن حدود ۱۰۰۰۰ نفر ( ۲۱۰۰ خانوار ) برآورد شده است.
دامنه در ۱۲۰ کیلومتری غرب اصفهان در ۵۰ درجه و ۲۵ دقیقه طول شرق و ۳۲ درجه و ۵۸ دقیقه عرض شمالی واقع شده است[ نیازمند منبع] . این شهر در بخش مرکزی شهرستان فریدن قرار دارد.
شهر دامنه در طول تاریخ چندین بار جابجا شده است، در ابتدا محل تأسیس این شهر در دشت قهیز بوده و در ادامه در کنار امام زادگان عبدالله و ابراهیم که تا محل فعلی شهر دامنه حدود دو کیلومتر فاصله دارد مستقر شده است.
دامنه فعلی از اواخر دوره صفویه و اوایل دوره قاجار شکل گرفته و در دوره های مختلف مورد هجوم قرار گرفته است به صورتی که محمود افغان نیز به این سرزمین حمله و خساراتی را به آن وارد کرده است، همچنین در جنگی که بین «علیمردان خان» به پشتیبانی از «ابوتراب میرزا» نوهٔ دختری شاه سلطان حسین صفوی و از طرفی دیگر «ابوالفتح خان بختیاری» که ازجانب «شاهرخ شاه نادری» حاکم اصفهان، درگرفت؛ علیمردان خان مغلوب شد و دوباره تهیه سپاه دید و از کریم خان زند کمک طلبید و کریم خان زند که در یکی از بلوک ملایر سکنی داشت با نیروهای خود در چمن قهیز به علیمردان خان پیوست و از طرف دیگر ابوالفتح خان، سلیمان خان افشار و حسن قلی خان افشار و فتح علی خان افشار و سی چهل نفر دیگر از خوانین بختیاری با عساکر زیاد وارد اصفهان شده و از آنجا به دفع علی مردان خان به جانب قهیز شتافتند تلاقی فریقین رخ داد و شکست فاحشی از علیمردان خان یافته و به طرف شهر فراری شدند. این جنگ در روز بیستم جمادی الاولی سال ۱۳۶۰ هجری قمری رخ داد. [ نیازمند منبع]
• آستان مقدس امامزادگان عبدالله و ابراهیم از فرزندان امام موسی بن جعفر ( ع ) که قطب مذهبی، گردشگری شهرستان فریدن می باشد.
• حمام قدیمی شهر دامنه با قدمتی بیش از ۱۰۰ سال از آثار باستانی به ثبت رسیده می باشد و اولین موزه شهرستان فریدن می باشد.
• تل های باقی مانده از دوران قدیم و زاغه های دوطبقه باقی مانده از وضعیت دامداری و کاربری نظامی - پناهگاهی در قدیم.
• آبشار «سیاه دره» و چشمه های فصلی حوض شاه.
• پارک جنگلی پرتیکان.
• پیست اسکی در ۱۲ کیلومتری شرق شهردامنه.
• دالانکوه مرتفع ترین کوه شهرستان و پنجمین قله مرتفع کشور که در سمت جنوب شهر دامنه واقع شده و ارتفاع آن حدود ۴۰۰۰ متر می باشد.
• حلقه چاه های کشاورزی و دشت عظیم قهیز که دورتادور شهر را فرا گرفته و در فصل بهار و تابستان با هوای مطبوع و زمین های کشاورزی سر سبز به یکی از بزرگ ترین قطب های کشاورزی - گردشگری استان اصفهان تبدیل شده است…
دامنه (فیزیک). • دامنه قله ( u ^ {\displaystyle \scriptstyle {\hat {u}}} ) ,
• دامنه قله - به - قله ( 2 u ^ {\displaystyle \scriptstyle 2{\hat {u}}} ) ,
• دامنه جذر میانگین ریشه ( u ^ / 2 {\displaystyle \scriptstyle {\hat {u}}/{\sqrt {2}}} ) ,
• دوره موجی ( دامنه نیست )
دامنه ( به انگلیسی: amplitude ) یا امپلیتود برای یک متغیر متناوب برابر «اندازه تغییرات آن در یک دوره واحد» است ( مثل دوره زمانی یا دوره فضایی ) . تعاریف زیادی برای دامنه وجود دارد، که همه تابعی از اندازه تفاوت بین مقادیر منتهایی آن متغیر هستند. در متون قدیمی، گاهی به فاز یک تابع دوره ای امپلیتود می گفتند.
دامنه مفهومی است فیزیکی به معنای بیشترین فاصله میان مکان موج از نقطه تعادل در معادلات موج دامنه به شکل ضریب سینوس ظاهر می شود و حداکثر سرعت نوسانگر برابر با میزان دامنه در سرعت زاویه ای نوسانگر است. در واقع بیشترین فاصله ی موج از مرکز است.
دامنه (ویروس شناسی). در ویروس شناسی، دامنه ( به انگلیسی: Realm ) بالاترین رتبه در طبقه بندی ویروس ها است. این طبقه توسط کمیته بین المللی طبقه بندی ویروس ها ( ICTV ) ، نهاد اصلی ناظر بر طبقه بندی ویروس ها تعیین گردیده است. چهار دامنهٔ ویروسی تعیین شده و به رسمیت شناخته شده عبارت اند از:
داپلودناویریا ( Duplodnaviria ) ، که شامل ویروس های دارای دی ان ای دورشته ای ( dsDNA ) است که پروتئین اصلی کپسید با نام HK97 - fold را رمزنگاری می کنند.
واریدناویریا ( Varidnaviria ) ، که شامل ویروس های دارای دی ان ای دورشته ای ( dsDNA ) است که یک پروتئین اصلی کپسید موسوم به «ژلهٔ پیچیده عمودی» را رمزنگاری می کند.
مونودناویریا ( Monodnaviria ) ، که شامل تمام ویروس های دارای دی ان ای تک رشته ای ( ssDNA ) است.
ریبوویریا ( Riboviria ) ، که شامل تمام ویروس های دارای آران ای است. این ویروس ها، آران ای پلیمراز وابسته به آران ای یا آنزیم رونوشت بردار معکوس را رمزنگاری می کنند.
طبقهٔ دامنهٔ ویروسی، دارای شباهت هایی با طبقهٔ حوزه ( زیست شناسی ) در طبقه بندی جانداران دارای سلول است. اما با این تفاوت که ویروس ها در یک دامنه، لزوماً نسب مشترک یا جد و تبار مشترک ندارند. در گذشته، تعیین روابط عمیق تکاملی بین ویروس ها دشوار بود اما در قرن بیست و یکم روش هایی مانند متاژنومیکس امکان ایجاد چنین تحقیقاتی را فراهم کرده است که منجر به تعیین و ایجاد دامنهٔ ریبوویرا در سال ۲۰۱۸ و سه دامنهٔ ویروسی دیگر در سال ۲۰۱۹ شده است.
نام دامنه ها از یک قسمت توصیفی در ابتدای واژه به همراه پسوند - ویریا برای اشاره به واژهٔ ویروس تشکیل شده است. قسمت اول داپلودناویریا برای اشاره به «دی ان ای دورشته ای» است. قسمت اول واریدناویریا برای اشاره به تنوع در نوع دی ان ای است. قسمت اول مونودناویریا برای اشاره به «دی ان ای تک رشته ای» و قسمت اول ریبوویریا، برای اشاره به اسید نوکلئیک آران ای است.
در فاصلهٔ سال های ۱۹۹۱ تا ۲۰۱۷، طبقهٔ آرایه شناسی رده ( Order ) بالاترین رتبه در طبقه بندی ویروس ها بود. اما در قرن بیست و یکم، روش های مختلف ابداع شده، امکان بررسی روابط عمیق تر بین ویروس ها را فراهم کرده است. کمیتهٔ بین المللی طبقه بندی ویروس ها ( ICTV ) طی دو رأی گیری در سال های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸، با تخصیص ۱۵ رتبه برای طبقه بندی ویروس ها از دامنه تا گونه موافقت کرد.
معنی کلمه دامنه در فرهنگ معین
معنی کلمه دامنه در فرهنگ عمید
معنی کلمه دامنه در فرهنگ فارسی
معنی کلمه دامنه در فرهنگستان زبان و ادب

معنی کلمه دامنه در دانشنامه آزاد فارسی

دامنه (آمار). دامنه (آمار)(range)
در آمار، شاخصی از پراکندگی در توزیع فراوانی. دامنه برابر با تفاضل بزرگ ترین و کوچک ترین مقدار متغیر است. دامنه نسبت به مقادیر فرین، خیلی بزرگ یا کوچک، حساس است، به این معنی که اگر یکی از حدود دامنه غیرعادی بزرگ یا کوچک باشد، دامنه تصویر تحریف شده ای از پراکندگی به دست می دهد. غالباً از دامنۀ میان چارکی استفاده می کنند.
دامنه (ریاضیات). دامنه (ریاضیات)(domain)
در ریاضیات، حوزۀ تعریف تابع. دامنه مجموعه ای از مقادیر است که تابع روی آن عمل می کند و آن را بر مجموعه ای به نام بُرد می نگارد (← تابع). اصطلاح دامنه برای مقدار بیشینۀ نوسان در حرکت همساز (هارمونیک) نیز به کار می رود.
دامنه (فیزیک). دامنه (فیزیک)(amplitude)
دامنه
حداکثر جابه جایی نوسان نسبت به وضعیت تعادل . در حرکت موج عرضی، مانند امواج الکترومغناطیسی، دامنه همان ارتفاع قله یا عمق قعر است . در موج طولی، مانند امواج صوتی ، دامنه بیشترین مسافتی است که هر ذره، براثر تراکم، نسبت به وضعیت سکون خود تا آن رانده یا براثر رقت تا آن کشیده می شود و با شدت (بلندی ) صدا رابطه دارد. دامنه را معمولاً با حرف a نشان می دهند. پخش رادیویی با مدولاسیون دامنه (AM) یکی از روش های ارسال سیگنال های بسامد شنیداری است. این سیگنال ها به مسافت های بسیار دور نمی رسند و باید آن ها را یک به یک ارسال کرد. دامنۀ سیگنال شنیداری یا فرکانس پایینی را، به صورت جزیی، با دامنۀ موج حامل رادیویی پیوسته با فرکانس بالا مدوله می کنند. بدین ترتیب، سیگنال مدوله ساز روی موج حامل سوار می شود.

معنی کلمه دامنه در ویکی واژه

کناره، حاشیه.

جملاتی از کاربرد کلمه دامنه

حزم او کوهی ز آسیب تزلزل بیهراس عزم او سیلی که از کوه آید اندر دامنه
وآن دگر عور و برهنه لاشه‌باز لیک دامنهای جامهٔ او دراز
دامنه ایده‌آل اصلی می‌باشد و هر عدد طبیعی بزرگ‌تر از یک را می‌توان به‌طور یکتا به حاصل‌ضرب اعداد اوّل تجزیه کرد (قضیه اساسی علم حساب).
برحمت چو رو آری که بادت فدا جانها چو شبنم چه دامنها کنی پر زگوهرها
به نوک غمزه دامنهای دُر سفت به زاری دامنش بگرفت و می‌گفت
بدان که مردمان در رو کردن بدانچه شمایش پذیرفته اند، سه طایفه اند، طایفه ای عامه اند که دامنه ی دیدشان تا آنچه که زودتر از دنیا بدست آید، مقصور است.
علاوه بر اقتصاد مقیاس، صنایع رسانه ای یکپارچه می‌شوند تا از مزایای اقتصاد دامنه بهره‌مند شوند. اقتصادهای دامنه می‌گویند هزینه تولید با تولید گسترده وسیعی از محصولات کاهش می‌یابند؛ برخی کارآمدی‌های این اقتصاد عبارت است از، هزینه‌های طرح و توسعه مشترک برای چندین محصول و بهره گرفتن از کارزارهای مشترک یا مرتبط بازاریابی. سازمان اصلی استودیوهای سینمایی و شرکت‌های ضبط نشان دهنده ارزش اقتصاد مقیاس است؛ وقتی این سازمان‌ها چند فیلم می‌سازند کارآمدی بیشتری از زمانی که همین چند فیلم به وسیلهٔ چند شرکت مستقل ساخته شوند را نشان می‌دهند. کوورها می‌توانند از محبوبیت شخصیت‌ها، داستان‌ها و چیدان‌های خاص در چندین رسانه مختلف بهره بگیرند.
در دامنه ی آن کوه، روستائی بود که ساکنانش غیرمسلمان بودند. زاهد، صبح هنگام بدانجا فرود آمد و از پیری طعام خواست. پیر، وی را دو گرده ی جوین داد. زاهد آن دو را بگرفت و آهنگ کوه کرد.
گفت: وای بر شما، کارهایتان چگونه بوده است؟ گفت: پرستش طاغوت و حب دنیا با بیمی اندک و آرزوئی پردامنه. نیز غفلت در لهو و لعب.
رنج راحت می کند دیوانه ام را تر دماغ گل به دامنها به جای سنگ طفلان کرده اند
جنون‌ کو تا غبار دستگاه مشربم‌ گیرد که دامنها فرو رفته‌ست در چاک گریبانم
در طول قرن بیستم این رشته گسترش یافت و دامنهٔ کنونی آن بسیار وسیع‌تر گردید و علوم دیگر را نیز دربر گرفت.
تا قله شان ز دامنه هر جا بود آهوی وهم و طایر فکرت لنگ