خریت

معنی کلمه خریت در لغت نامه دهخدا

خریت. [ خ َ ری ی َ ] ( مص جعلی ، اِمص ) خر بودن. کنایه از حماقت و سفاهت و نادانی است. ( یادداشت بخط مؤلف ).
- امثال :
کره خر از خریت پیش پیش مادر است .
خریت. [ خ ِرْ ری ] ( ع ص ) راهبر استاد. راهنمای دانا. ( از اقرب الموارد ). دلیل حاذق. ( یادداشت بخط مؤلف ). ج ، خَرارِت و خراریت : اما الفقه فهو [ ای ابوجعفر الطوسی ] خریت هذه الصناعة زمام الانقیاد... ( روضات الجنات ). || ( اِ ) مجازاً محک. مقیاس. معیار. ملاک. میزان. اندازه . ( یادداشت بخط مؤلف ).
خریت. [ خ َ ] ( اِخ ) ابن راشد ناجی در کتاب فتوح سیف بن عمر از او نام برده است و از طریق زیدبن اسلم آورده که خریت بن راشد رسول خدا را بین مکه و مدینه دروفد بنی سلمةبن لوی ملاقات کرد و پیغمبر به کلام آنها گوش داد و سپس به قریش گفت اینان قوم شدیدالخصومتی اند. سیف می گوید در جنگ جمل خریت به مضر بود و عبداﷲبن عامر او را عاملی کوره ای از کوره های فارس داد. زبیربن بکار می گوید خریت با علی علیه السلام بود تا آنکه حکمین حکم خود را دادند پس او علی را ترک کرد و بفارس رفت و علم مخالفت برافراشت و علی علیه السلام معقل بن قیس را با لشکری بسوی او فرستاد او نیز از عرب و نصاری مردم گرد کرد و بعرب دستور منع صدقه داد و بنصاری منع جزیه پس کثیری از نصاری که مسلمان شده بودند مرتد گشتند تا آنکه معقل به جنگ آنان رفت و رایتی برانگیخت و گفت هر که بزیر این رایت آید ایمن است پس کثیری از قوم خریت بزیر رایت او رفتند و از جان تأمین یافتند و بقیه شکست خوردند و در این واقعه خریت کشته شد. ( از اصابه قسم اول ص 109 ). او را خریت الناجی نیز می گویند. رجوع شود به اعلام زرکلی چ 2 ج 2 ص 348.

معنی کلمه خریت در فرهنگ فارسی

حماقت ابلهی : (( خریتش گل کرد ) ) توضیح (( خر ) ) فارسی را بعلامت مصدر جعلی (( یت ) ) پیوسته اند و آن غلط مشهور است .
بن راشد ناجی در کتاب فتوح سیف بن عمر از او نام برده است و از طریق زید بن اسلم آورده که خریت بن راشد رسول خدا را بین مکه و مدینه در وفد بنی سلمه بن لوی ملاقات کرد و پیغمبر بکلام آنها گوش داد و سپس بقریش گفت اینان قوم شدید الخصومتی اند .

جملاتی از کاربرد کلمه خریت

پا نه و گام، خوش فراخی زن با خریت، به ابر شاخی زن
خر به چاله ننهد پای مکرر بالله زین خریت‌ها ویران شده کشور بالله
رأی خود را ز خریت به پشیزی بفروخت بس که این گاو و خر از قیمت خود بی‌خبر است
در سال ۱۹۶۶، ساختمان ریتفلد توسط معمار معروف هلندی گریت ریتفلد تکمیل شد. در آن سال به عنوان ادای احترام به ریتفلد، که در سال ۱۹۶۴ درگذشته بود، این مدرسه به آکادمی خریت ریتفلد تغییر نام داد،
بدان که بسیاری از آفات مذکوره در این مقام و در سابق بر این، از غیبت و بهتان و دروغ و شماتت و سخریت و جدال و مراء و مزاح و تکلم به «مالایعنی» و فحش و غیر اینها، از مفاسد زبان است و ضرر این عضو به انسان، بیشتر از سایر اعضا است و آفات آن افزون تر از آفات سایر جوارح است و مفاسد این عضو، اگر چه از معاصی ظاهره است، که شأن علم اخلاق گفتگوی از آنها نیست و لیکن هر یک از اینها منجر به اخلاق رذیله و ملکات فاسده می گردد، زیرا رسوخ ملکات و اخلاق در نفس، به واسطه تکرار اعمال و افعال است پس طالب معالی اخلاق را لازم است که محافظت نفس و اعضا هر دو را بنماید و چنانکه مذکور شد عمده اعضائی که مصدر افعال ذمیمه است که مودی به اخلاق رذیله است، زبان است و آن بهترین آلات شیطان است در گمراه کردن بنی نوع انسان، چون این عضو است فسیح المیدان و وسیع الجولان، مجال آن بی حد و بی نهایت، و استعمال آن در غایت سهولت، و سرکشی آن از سایر اعضا بیشتر است پس هرکه آن را مطلق العنان ساخت، شیطان او را به وادی ضلالت رسانید و به سر منزل خذلان و هلاکت کشانید پس محافظت آن و مراقبت احوال آن واجب و لازم است و کسی از شر زبان نجات نمی یابد مگر آن را به قید شریعت، مقید سازد، و عنان آن را کشیده رها نکند، مگر در سخنی که نفع لازمی از برای دنیا و آخرت داشته باشد.
زان فکنی جامهٔ اطلس به دوش تا شود آن بر خریت پرده پوش
خود سراپا جوهر هجوید و بهر هجو خویش زین خریت‌ها به دست خلق مضمون داده‌اید
آن سبک مغزی که بر تن پروری بنهاد دل از خریت شد اسیر منجلاب آب و گل
اى موش! این همه گفتگو که در میانست از مخالف و موافق از براى آن است که بعضى بکمال شعور و قابلیت تشخیص، معانى آیات و احادیث و اخبار در کلام اکابر فهمیده و اشعار کرده و بعضى از روى جهل و نادانى بعقل ناقص خود قیاس معنى باطل کرده‌اند و بضلالت و گمراهى هواى نفس و شیطان و کمال خریت گرفتارند.
پنجم: قصد سخریت و استهزاء و اهانت رسانیدن است، زیرا استهزاء، چنانچه در حضور است غایبانه نیز متحقق می شود.
آکادمی خریت ریتفلد که با نام‌های مدرسه هنر و طراحی ریتفلد و آکادمی ریتفلد نیز شناخته می‌شود، یک آکادمی هنری در آمستردام، هلند است. این آکادمی در سال ۱۹۲۴ تأسیس شد و دوره‌های آموزشی دانشگاهی در زمینه هنرهای زیبا و طراحی ارائه می‌دهد.
گر از پیوند او فخریت نبود چنین دانم که هم عاری نباشد