حیران

گردنه حیران در بسیاری از روزهای سال زیر پوششی از مه قرار دارد و از نظر طبیعی دره‌ها و کوهپایه‌های آن، پوشیده از گل‌ها و گیاهان جنگلی و مرتعی هستند ارتفاع بلندترین نقطهٔ آن از سطح آب‌های آزاد حدود ۱۵۰۰ متر است؛ در واقع علت اصلی مه تقریباً دائمی گردنهٔ حیران رطوبت دریای خزر است، نه ارتفاع زیاد این گردنه.

در شعاع روی تو دل واله و حیران شده جان بسودای سر زلفت پریشان آمده

این روستا در دهستان حیران قرار دارد.

روح را در سر او حیران نگر عقل را در کار او مضطر ببین

عمر وهمی در خیال هیچ ننمودن گذشت آنقدر کایینه نتوان گشت حیران خودیم

چاره حیرانی خود زیر بار عشق تو هرکه را پرسم ز من صدبار حیران‌تر بود

اگر با خوف اگر بی خوف باشی همی در عاقبت حیران بباشی

گردنهٔ حیران از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری است که در مسیر راه ارتباطی آستارا - اردبیل قرار گرفته‌است. این گردنه از یک طرف مشرف به کوه‌هایی است که پوشیده از جنگل‌های انبوه‌است و از سویی مشرف به دره‌ای نه چندان عمیق که از میان آن رود آقچای عبور می‌کند این رود تعیین‌کننده مرز ایران و جمهوری آذربایجان است.

چه چیزی می‌توانم برایت بنویسم؟ در حالی‌که حیرانم، اما هم‌زمان برایم بسیار روشن است…

سر رشته مان شد از دست، حیران شدیم و سرمست باشد بدست آید، سررشته مان بدستان

نبودش جا به غیر از دامن یعقوب و حیرانم که یوسف چون کشید آزار چاه و رنج زندان را

دژ و قلعه تاریخی در ارتفاع ۱۸۵۰ متر بر فراز کوه شیندان، در جادهٔ آستارا به اردبیل، منطقه حیران، بالای روستای ونبین و آنسوی مرز واقع شده‌است. قدمت آن به قبل از اسلام می‌رسد، به معنای محل نور که در آنجا آتشکدهایی بوده‌است. از اتفاقات مهم این قلعه به قیام حمزه خان تالش (حاکم آستارا) در عهد شاه عباس صفوی می‌توان اشاره کرد که حاکم اردبیل مدت ۹ ماه آنجا را به محاصره درآورده و در نهایت حمزه خان با کشتی به شیروان متواری گشت.

با وجود جلوهٔ تو خلق حیران منند بس که حیران گشته‌ام برقد رعنای تو من

منم حیران شده در روی خویت یقین جان میدهم در آرزویت

تنوع موسیقی کُردی به دلیل پراکندگی کُردها زیاد است. موسیقی کُردی شامل آوازها، ترانه‌ها، سازها و نغمه‌ها است. موسیقی کلاسیک یا فولکلور کُردی بیانگر اعتقادات، رفتارها، سنت‌های آن‌ها است. بیت، مقام، سوز، سیاه چمانه، هوره، حیران و چمری از شیوه‌ها و آوازه‌های کُردی به‌شمار می‌آیند.

موضوع الحاق مجدد آستارا به استان اردبیل به دلیل سوابق تاریخی، جغرافیایی، تمدنی، زبانی و پیوستگی فرهنگی به آذربایجان و از جمله استان اردبیل همواره به عنوان یکی از مطالبات جدی مردم این شهرستان و استان اردبیل بوده‌است اما آنچه که واقعیت دارد این است که شهرستان آستارا تا سال ۱۳۳۵ جزو استان آذربایجان شرقی بود اما به دلیل دوری راه، نامناسب بودن جاده‌های ارتباطی در آن زمان و وجود دو گردنه صعب العبور حیران و صائین در مسیر ارتباط آستارا با تبریز، دولت وقت پهلوی تصمیم گرفت آستارا را به استان گیلان ملحق کند. فاصله آستارا تا اردبیل ۷۵ کیلومتر و آستارا به رشت بیش از ۲۲۰ کیلومتر است و از چند دهه پیش نگهداری بخش مهمی از جاده حیران به راهداری اردبیل سپرده شده و در اختیار استان اردبیل است.

همه حیران جمال تو و من چون اهلی زنده چون مانده ام از هجر تو حیران خودم

آرجی حیران زده از غار خارج می‌شود و ناگهان گروهی از جانوران را می‌بیند و تصمیم می‌گیرد با تحریک آنها که غذای انسانها بسیار خوب است آن‌ها را وادار به جمع کردن غذا کند تا ناگهان شبانه فرار کند و …

با این گرمیِ جان در ره مانده حیران این، غم خود، به کجا ببرم؟

ارتفاع ایستگاه بالا دست این تله کابین در منطقه فندقلو حدود ۱۷۳۰ متر از سطح دریا است و طول کل مسیر رفت و برگشت در فاز یک پروژه حدود سه کیلومتر می‌باشد. این تله کابین هم‌اکنون بیش از ۵۰ نفر ظرفیت اشتغالزایی دارد و موقعیت جغرافیایی آن طوری است که از شمال به قله باستانی شیندان و جمهوری آذربایجان، از غرب به پارک جنگلی فندقلو، از شرق به روستای ونه بین و جاده اصلی آستارا-اردبیل و از جنوب به دهستان حیران و گردنه زیبای آن مشرف است. منطقه حیران برخوردار از جغرافیای مناسب، آب و هوای خوب و طبیعت زیبا و دیدنی است و یکی از مناطق گردشگری ایران است.