جهانبان. [ ج َ هام ْ ] ( ص مرکب ) نگهبان جهان. نگهدارنده جهان : چون ز من اهل خراسان همه عنقا بینند من سلیمان جهانبان بخراسان یابم.خاقانی.کیخسرو آرش کمان شاه جهانبان چون پدر اسکندر آتش سنان خضر نهان دان چون پدر.خاقانی.جهانبان و دین پرور و دادگر نیامد چو بوبکر بعد از عمر.سعدی. || کنایه از خدای تعالی : سر نامه نام جهانبان نوشت خدایی که او ساخت هر خوب و زشت.اسدی.
معنی کلمه جهانبان در فرهنگ معین
( ~. ) (ص مر. ) خداوند.
معنی کلمه جهانبان در فرهنگ عمید
۱. پادشاه بزرگ. ۲. خداوند.
معنی کلمه جهانبان در فرهنگ فارسی
نگهبان جهان، نگاهدارنده جهان، صفت پادشاه بزرگ ( صفت ) نگاهبان عالم نگهدارند. جهان . توضیح صفتی است برای پادشاهان بزرگ .
فلک نیارد دیگر چو تو خداوندی جهان نبیند دیگر چو تو جهانبانی
بسوزد جان خصم از شعلهٔ تیغ جهانسوزش ببالد روزگار از فر اقبال جهانبانش
اسماعیل خان جوان نیز توسط عموی خود{ محمد خان امیرامنع} پسر {احمد خان یاراحمد} ، به عنوان فرمانده ای جوان ودر عین حال لایق و پرشور مسئول تامین و سازماندهی نیروی مورد نیاز قشون اعزامی حکومت از ولایت لرستان به فرماندهی سپهبداحمدامیراحمدی به منظور پیوستن و پشتیبانی لشگر جنوب با فرماندهی سپهبد فضل الله خان زاهدی وسرلشگرامان الله خان جهانبانی گردید. یکی از دلایل این انتصاب علاوه بر لیاقت و کاردانی ایشان نیز نسبت خانوادگی اسماعیل خان از جانب مادرش (دختر احمد رستم خان از زعمای ایل بیرالوند در همان عصر) با طایفه بزرگ دیگری در لرستان است .
احمدشاه ۴ بار دیگر نیز ازدواج کرد و بهجز لیدا جهانبانی که از وی صاحب فرزندی نشد، صاحب ۳ دختر به نامهای «مریمدخت» (از دلآرام) (۱۹۱۵–۲۰۰۵)، «ایراندخت» (۱۹۱۶–۱۹۸۴) از بدرالملوک، «همایوندخت» (از خانمخانما معزی) (۱۹۱۷–۲۰۱۱) و یک پسر به نام فریدون میرزا (از فاطمه) (۱۹۲۲–۱۹۷۵) شد.
شد جهان تا شد او جهانبانش چون نهانخانهٔ دل و جانش
هنگام به حکومت رسیدن رضاخان، قوای دولتی حکومت وقت به فرماندهی امانالله جهانبانی در سال ۱۳۰۷ به بلوچستان اعزام و لشکر کشی میکنند و پس از درگیری با دوست محمدخان (حاکم وقت بلوچستان) و نیروهایش موفق میشوند آنها را شکست دهند. پس از آن، بلوچستان زیر نظر حکومت مرکزی ایران اداره میشود و حکومتِ سرداران و خوانین بومی، به پایان میرسد. امانالله جهانبانی خاطرات خود را در این مورد در کتابهایی با عنوان عملیات قشون در بلوچستانُ و در کتابی دیگربه نام سرگذشت بلوچستان و مرزهای آن منتشر کردهاست.
جهان را به یک روز بخشی ازیرا جهانبانت هر روز بخشد جهانها
مراسم تدفین اشرف پهلوی، روز پنج شنبه ۲۴ دی ۱۳۹۴ در گورستان موناکو برگزار شد. در مراسم تدفین او اعضایی از خاندان پهلوی همچون فرح پهلوی، غلامرضا پهلوی و منیژه جهانبانی (همسر غلامرضا پهلوی) شرکتداشتند.
از جهانبانی نوازد ساز او مسند جم گشت پا انداز او
تو مست خفته و غافل که زی معسکر شاه رسید کوکبهٔ موکب جهانبانی
درین پاسگه هرکه بیدار نیست جهانبانی او را سزاوار نیست
تا هست جهان تو را جهانبانی باد این دولت و جاه بر تو ارزانی باد
ناظر خورشید رخ بچشم ستاره چون تو نه بیند جهان ستان و جهانبان
گفتم آقای خلخالی در دادگاه نادر جهانبانی و عباسعلی خلعتبری ما گروه آورده بودیم و فیلم میگرفتیم و فیلمهاش هست. در محاکمه خلعتبری معلوم شد که تفاله اتمی در ایران دفن نشده و کسی هم که پیشنهاد دفن تفاله اتمی را دادهاست او نبوده… شما چرا در مصاحبه خود (به دروغ) گفتید سپهبد جهانبانی برای اسبهایش موزیک پخش میکردهاست و خلعتبری در ایران تفاله اتمی دفن میکرده؟
شها ستاره سپاها سپهر گشت بسی که یافت چون تو کسی در خور جهانبانی