جلف

هرزیگ لیسانس در زبان‌های روسی و فارسی را از دانشگاه کمبریج دریافت کرد، سپس دکترا در مطالعات شرق‌شناسی در دانشگاه آکسفورد دریافت کرد. پایان‌نامه فارغ‌التحصیلی وی تحت عنوان «بازرگانان ارمنی جلفای اصفهان: مطالعه‌ای در تجارت قبل از مدرن آسیا» بود.

ای بت اصفهان زآن شراب جلفا ساغری در ده ما را ما غریبیم ای مه - ‌بر غریبان رحمی کن خدا را

ملیحک سر پل ترکتاز و جلف زنی است سر پلی است که یابد گناه کار جزا

امام‌زاده سید محمد جلفا یکی از امامزاده‌های شهرستان جلفا واقع در روستای نوجه‌مهر(میحمیر)

مجموعه امامزاده شعیب دوزال مربوط به دوره ایلخانی - دوره صفوی است و در شهرستان جلفا، بخش سیه‌رود، روستای دوزال واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۲ آبان ۱۳۶۲ با شمارهٔ ثبت ۱۶۵۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

نخستین چاپخانه در ایران به دوران صفویان بازمی‌گردد که کشیشان ارمنی‌ها در جلفای اصفهان با آن تعدادی دعا و ذکرهای مسیحی را چاپ کردند همچنین چاپخانه‌های قدیمی لازاریت، استپانیان ساخته شده بود.

مشت بر اعمی زند یک جلف مست کور پندارد لگدزن اشترست

سوزن اندر خلید در خایه آن چنان کور جلف بی‌مایه

در خوزستان جوانان ارمنی که از هند (فارغ التحصیلان کالج ارمنی‌های کلکته) به خوزستان آمده بودند در سال ۱۹۲۱م در مسجد سلیمان با ۴۵نفر، تیم‌های فوتبال و هاکی تشکیل دادند. با آمدن جوانان ارمنی از جلفای اصفهان-منطقه فریدن و چهارمحال به مسجد سلیمان تعداد جوانان بیشتر شد و تیم فوتبال به (باشگاه ورزشی ارمنی‌های مسجد سلیمان) تبدیل شد.

خوش حدیثی و نیستی بدخو جلف طبع گران سلام نه ای

این چنین جلف و بی‌ادب زانی که تو تازی ادب همی خوانی

به دنبال این توسعه شهری، دو محله دیگر یعنی کوی ایروانی‌ها (ایروان) و محله تبریزی‌ها که ساکنین آنها از این دو شهر آمده بودند به وجود آمد. محلات جدید در جنوب و جنوب غربی جلفای قدیم شکل گرفت و آنجا را جلفای نو گفتند و بعدها این اسم به همه جُلفا اطلاق گردید.

اعقان یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان نوجه‌مهر بخش سیه‌رود شهرستان جلفا واقع شده‌است.این روستا ۲۳ نفر جمعیت دارد.

بخرده کاری گرز تو برسرآمده است اگرچه سخت گرانست وجلف و ناهموار

بسیاری از مناطق آذربایجان از دیرباز محل سکونت ارمنی‌ها بوده‌است وجود یکصد و هشتاد و هفت کلیسا و کلیسای کوچک (دَیر) ارمنی در نقاط مختلف آذربایجان، مانند قره کلیسا در شهرستان چالدران (دوره صفوی)، کلیسای استفانوس مقدس در جلفای ارس (سده نهم میلادی)، کلیسای زور زور در در شهرستان ماکو در کنار سدبارون (دوره صفوی)، کلیسای مریم‌مقدس دره‌شام (سدهٔ شانزدهم میلادی) و کلیسای موجومبار نشانه‌هایی از حضور ارمنیان در این منطقه است.

به جلفای صفاهان از سر جهل شراب صافی و مل می‌فرستم

قایل ذکر است که پاره‌ای از روستاهای ارمنی‌نشین استان چهارمحال و بختیاری و منطقه فریدن تالار نمایش داشتند و در آن روستاها، آموزگاران مدارس ارمنیان نمایشنامه‌هایی اجرا می‌کردند. گاه نیز گروه‌های تئاتر از جلفا به روستاها می‌رفتند و به اجرای نمایشنامه می‌پرداختند.

درین وادی دل وحشی عطار ز حیرت جلف‌تر زان مرد کردست

از ۷ دی تا ۱۱ دی ۱۲۹۳ (۲۹ دسامبر ۱۹۱۴ تا ۲ ژانویه ۱۹۱۵)، امپراتوری عثمانی نیروهایش را وارد خاک ایران کرد و پس از درگیری با نیروهای روس، آن‌ها را عقب راندند. هم‌زمان نبرد ساری‌قمیش درمنطقه قفقاز بین نیروهای روسی و عثمانی در جریان بود. با عقب‌نشینی روس‌ها تا نزدیکی جلفا، شهر تبریز به تصرف عثمانی درآمد.

مشروطه‌ پرستانش بی‌علم و خل و جلف آزادی‌خواهانش‌، بی‌خون و رگ و پی