معنی کلمه جرز در لغت نامه دهخدا
جرز. [ ج ِ ] ( ع اِ ) پوستین زنانه. ( منتهی الارب ) ( از متن اللغة ) ( از اقرب الموارد ). لباس زنان از موی شتر و پوست بز. ( آنندراج ). ج ، اَجراز. جُروز. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). || ( اِخ ) نام سوره سجده است و نام دیگر آن سوره مضاجع است وآن سوره سی و دویم قرآن است میان لقمان و احزاب.
جرز. [ ج ُ رُ ] ( معرب ، اِ ) معرب گرز. ( آنندراج )گرز آهنی. معرب است. ( منتهی الارب ). گرز آهن یا نقره. فارسی معرب است. ( از اقرب الموارد ) ( المنجد ). ج ، اَجراز، جِرَزَة. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). یقال طوت الحیة اجرازها؛ ای جسمها. ( المنجد ). || ( ع ص ) زمین بی نبات که هیچ نرویاند یا آنکه علف وی خورانیده شود یا زمین باران نارسیده. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). زمین بی گیاه. ( آنندراج ) : او لم یروا انا نسوق الماء الی الارض الجرز. ( قرآن 27/32 )؛ ای قطع نباتها. ( از اقرب الموارد ). جَرز. جُرز. جَرَز. ( منتهی الارب ). رجوع بکلمات مزبور شود.
جرز. [ ج َ ] ( اِ ) پرنده ای است که عرب آن را حباری خوانند و به هوبره مشهور است و ترکان توغدری گویند. ( ذخیره خوارزمشاهی ) ( برهان ). پرنده ای است که آن را به عربی حباری گویند. ( آنندراج ) ( انجمن آرا ) ( زمخشری ). چَرز. ( برهان ) ( آنندراج ) ( انجمن آرا ). خرچال. ( زمخشری ). چکاوک است و به عربی ابوالملیح گویند و صاحب السامی فی الاسامی بجیم تازی آورده و گفته که جرز مرغی است که آن را بتازی حباری گویند. در فرهنگهای رشیدی و جهانگیری و نظام چرز با جیم پارسی به معنی پرنده مخصوص ذکر شده است.
جرز. [ ج َ ] ( ع مص ) بریدن. ( آنندراج ) ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ) ( از المنجد ) ( تاج المصادر بیهقی ). || بشتاب خوردن. ( آنندراج ) ( از منتهی الارب ). خوردن آنچه بر سفره هست و چیزی باقی نگذاشتن. ( از اقرب الموارد ) ( از المنجد ). || کشتن. ( آنندراج ) ( از منتهی الارب ). || درخستن بچوب. ( آنندراج ) ( از منتهی الارب ). || نیازمند ساختن روزگار کسی را. ( از اقرب الموارد ) ( ازالمنجد ). || درماندن و پریشان شدن. ( از اقرب الموارد ) ( از المنجد ). || ( ص ) زمین که گیاه نروید یا گیاه آن خورده یا برده شده باشد. ( ازاقرب الموارد ) ( از منتهی الارب ). جُرُز. جُرز. جَرَز. ( منتهی الارب ). ج ، اَجراز. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). یقال : ارض جرز و ارض اجراز کما یقال : ارضون اجراز، علی حد قولهم ناقة اعشار. ( از اقرب الموارد ).