تیتانیوم (titanium) عنصری فلزی، به رنگ خاکستری نقره ای، سبک وزن و مستحکم، با نماد Ti، عدد اتمی۱ ۲۲، و جرم اتمی نسبی۲ ۴۷.۹۰. از نظر فراوانی، نهمین عنصر در پوستۀ زمین است و ترکیبات آن تقریباً در همۀ سنگ های آذرین و نهشته های رسوبی آن ها یافت می شود. بسیار محکم و در برابر خوردگی۳ مقاوم است، لذا از آن برای ساخت هواپیما و فضاپیماهای سریع و همچنین برای ساخت آلیاژها استفاده می کنند. تقریباً با هر فلزی، جز مس۴ و آلومینیوم، ترکیب می شود. اکسید تیتانیوم۵ در ساخت رنگدانه ها۶ی سفید درجۀ یک به کار می رود. تیتانیوم طی فرآیندی با نام، اوسه ئوانیتگریشن۷، به استخوان متصل می شود. از آن جا که بدن با تیتانیوم واکنش نشان نمی دهد، بنابراین برای کاشت اندام مصنوعی بسیار ارزشمند است. در ۱۷۹۱، کانی شناس انگلیسی، ویلیام گریگور۸ (۱۷۶۱ـ۱۸۱۷)، این عنصر را کشف کرد. در ۱۷۹۶، شیمی دان آلمانی، مارتین کلاپروت۹، با الهام از خدای خورشید در اساطیر یونان آن را نام گذاری کرد. تا ۱۹۲۵، شکل خالص این عنصر به دست نیامد.atomic numberrelative atomic masscorrosioncoppertitanium oxidepigmentsOsseointegrationWilliam GregorMartin Klaproth
جملاتی از کاربرد کلمه تیتانیوم
همان طور که گفتیم آلیاژهای تیتانیوم از تیتانیوم خالص و یک فلز دیگر برای بهبود خواص ساخته می شوند.برای بهبود خواص تیتانیوم ، آن را با برخی عناصر دیگر همچون آلومینیوم ، وانادیوم ، قلع ، مولیبدن و ... آلیاژی میکنند. آلیاژسازی در آلیاژهای تیتانیوم از روشهای گوناگونی همچون تشکیل محلول جامد یا عملیات حرارتی میتواند باعث افزایش شدید خواصی همچون استحکام ، سختی و چقرمگی در این فلز شود.
این کشور از تولیدکنندگان عمده اورانیوم، سنگ سرمه، پلاتین و زغال سنگ (که سه چهارم نیاز کشور به انرژی را تأمین میکند)، الماس، آلومینیوم و سیلیکات آلومینیوم، پنبه نسوز، کروم، مس، سنگ آهن، سرب، منگنز، فسفات، سیلیکوم، نقره، تیتانیوم، روی و غیره میباشد. بخش صنعتی شامل صنایع شیمیایی، غذایی، نساجی، وسایل نقلیه موتوری و مهندسی برق است.
آلیاژهای تیتانیوم که در صنایع هوافضا استفاده می شوند،
موادی با بالاترین استحکامهای ویژه معمولاً الیافی مانند الیاف کربن، الیاف شیشه و پلیمرهای مختلف هستند و اینها اغلب برای ساخت مواد کامپوزیتی (به عنوان مثال الیاف کربن- اپوکسی) استفاده میشوند. این مواد و سایر موارد مانند آلیاژهای برلیوم، تیتانیوم، آلومینیوم، منیزیم و فولاد با مقاومت بالا بهطور گستردهای در هوا فضا و سایر برنامههایی که صرفه جویی در وزن ارزش هزینه بالاتر را دارد استفاده میشود. برای مقایسه استحکام و وزن این فلزات و مواد سبک برای کاربردهایی که کاهش وزن و استحکام بالا نیاز است از استحکام ویژه استفاده میشود.
یکی از کاربردهای آن در صنعت، استفاده از آن برای پولیش کاری ورقهای فولاد ضدزنگ ۳۰۴ است، که از اسید نیتریک در ترکیب با آب و دی اکساید تیتانیوم استفاده میشود.
فیتینگهای دو حلقهای برای جلوگیری از مشکلات احتمالی چرخش حلقه و لوله، در هنگام سفت کردن مهره اولیه طراحی شدهاند. حلقه دوم با هدف پشتیبانی محوری از حلقه آببند کننده اضافه شدهاست. فیتینگهای فشاری دوحلقه برای صنایع فرایندی طراحی شدهاند و معمولاً در جنسهای آلومینیوم، برنج، فولاد، فولاد زنگنزن، آلیاژ۲۰، و تیتانیوم ساخته میشوند. این فیتینگها در جنسهای غیر فلزی مانند نایلون و پیتیافای نیز موجود هستند. فیتینگهای فشاری دو حلقه معمولاً بهترین انتخاب برای سیالات خطرناک در نظر گرفته میشوند.
آرگون از واژهای یونانی به معنی تنبل یا غیرفعال گرفته شدهاست. دلیل این نامگذاری، بیاثر بودن آرگون و عدم فعالیت شیمیایی آن است. برای استفاده صنعتی، آرگون را به روش تقطیر جزء به جزء، از هوای مایع جداسازی میکنند. آرگون برای به وجود آوردن نورهای زنده استفاده میشود. همچنین دارای مصارفی در صنایع جوشکاری، طیفبینی و تولید تیتانیوم نیز میباشد.
رنگ قرمز موجود در یاقوت قرمز به دلیل وجود ناخالصی کروم میباشد و همچنین یاقوت کبود در رنگهای مختلفی وجود دارد که توسط ناخالصیهای مختلف دیگر مانند آهن و تیتانیوم در آن به وجود آمده است.
مقاومت آن در برابر خوردگی ۴۴ درصد بالاتر از مقاومت تیتانیوم معمولی است