تقصیر

گرگ دهر از خون خوبان سیر شد دور گردون نادم از تقصیر شد

او نماینده من است، حقّ و حقوق ما را از شیعیان ما بگیرد و آنان در مراعات تقوا و پرواپیشگی، بسیار بکوشند و حقوق ما را به ما برسانند و آنها را پرداخت نمایند به ابراهیم بن عبده نیشابوری؛ و من به او اجازه دادم با رعایت صلاح و مصلحت، در آنها تصرّف کند. خداوند به او توفیق عطا کند و بر او منّت نهد تا از هر گونه لغزش و تقصیری مصون بماند.

با چنین حال اگر کنم تقصیر چشم دارم‌ که داریم معذور

با دل ما کرد ترک چشم تو یک رو ورنه چه تقصیر بود زلف دوتا را

هرگاه در اثر تقصیر یا اشتباه قاضی در موضوع یا در حکم یا در تطبیق حکم بر مورد خاص، ضرر مادی یا معنوی متوجه کسی گردد، در صورت تقصیر، مقصر طبق موازین اسلامی ضامن است و در غیر این صورت خسارت به وسیلهٔ دولت جبران می‌شود و در هر حال از متهم اعادهٔ حیثیت می‌گردد.

سِرِّ من فاش نمودی تو و تقصیرِ تو نیست شاعری شاعر از این خوب تر اصلا نشود

پس خواجه علیک را که از نشابور بود و مرید شیخ بود گفت بر پای باید خاست، علیک برخاست، گفت اکنون بنشابور باید رفت بسه روز و بسه روز مراجعت باید کرد و آنجا روی گر را سلام گویی و بگویی ایشان می‌گویند کی آن کرباس کی برای آخرت نهادۀ در کار ایشان کن. علیک هم در ساعت روی براه نهاد و مقصود حاصل کرد. شیخ این وصیتها بکرد در مجلس، پس هم در مجلس روی به خواجه عبدالکریم کرد و گفت در زندگانی شغل طهارت ماتو تیمار می‌داشتۀ در وفات هم ترا تیمار باید داشت. در غسل ما تقصیر مکن و با حسن یار باش و باخبر باش تا درآن دهشتی نیفتد و به شرایط و سنن قیام کنی کی ایشان محفوظند و اگر ترک سنتی رود باز نمایند. ستور زین کنید. چون اسب زین کردند برنشست و گرد میهنه می‌گشت و هرجایی کی خلوت کرده بود وداع می‌کرد. حسن مؤدب گفت کی من در رکاب شیخ می‌رفتم و می‌اندیشیدم کی بعد از وفات شیخ من خدمة چنین کنم و دلم با وام مشغول بود درین اندیشه بودم، شیخ عنان بازکشید و روی به من کرد و گفت، شعر:

سر سوم شکر نعمت است که مال نعمتی است، چون در حق مومن سبب راحت دنیا و آخرت باشد، پس چنان که نماز و حج و روزه شکر نعمت تن است، زکوه شکر نعمت مال است تا چون خود را بی نیاز بیند بدین نعمت و مسلمانی دیگر را همچون خود درمانده بیند با خود گوید، «او نیز بنده خدای است همچون من، شکر آن را که مرا از وی بی نیاز کرد و او را محتاج من کرد، با او رفقی کنم، که نباید که این از من به شبی برود اگر تقصیر کنم و مرا به صفت او گردانند و او را به صفت من».

خداوندا درین مدت که من در خدمتت بودم نکردم هیچ تقصیری به خدمت تا توانستم

شیمیدان‌های مسلمان برای اولین با از نفت خام توانستند، بنزین تولید کنند. لفظ بنزین از بنزویین وارد شده که آن هم تحریف شده لفظ عربی لوبانجاوا بمعنی عطر جاوایی است که در قدیم این صمغ گیاهی از جاوا وارد می‌شده‌است، بعدها که کیمیاگران مسلمان، بخش معطر نفت خام را به روش تقصیر جز به جز جدا کردند که آن را همان بنزویین یا بنزین نامیدند که به همین صورت وارد زبان‌های غربی هم شد.

اقرار نکردن به گنه عین گناه است قایل نشد آن کس که به تقصیر خطا کرد

به هر حال پس از پایان فاجعه‌بار نبرد استالینگراد، در تلاش برای انداختن تقصیر به گردن دیگران با کوچک جلوه دادن حوزه اختیاراتش، فون مانشتاین در خاطراتش مدعی شمول تشریفاتی ارتش ششم در یگان خود و فرماندهی مستقیم فرماندهی عالی نیروی زمینی و هیتلر بر آن شد و افزود نمی‌توانسته به آن فرمان بدهد و صرفاً موظف به کمک به این ارتش بوده‌است.

مشاوره‌ای‌هایی نیاز است که در کاهش سرزنش خود مفید باشند، حمایت‌های، مشاوره‌ای که در آموزش روانی (یادگیری دربارهٔ سندرم ترومای تجاوز جنسی)، مفید هستند که به موضوع سرزنش می‌پردازند. یک نوع درمان مفید برای خود سرزنشی، بازسازی شناختی یا درمان شناختی-رفتاری است. باز پردازی شناختی فرآیندی است که حقایق را نشان می‌دهد و از آنها نتیجه منطقی به دست می‌آید که کمتر تحت تأثیر شرم یا گناه باشد. اکثر قربانیان تجاوز را نمی‌توان به اندازه کافی به این باور رساند که آنچه برای آنها اتفاق افتاده «تقصیر آنها نیست». این به آنها کمک می‌کند تا با شرم مبارزه کنند و احساس امنیت، غمگینی سالمی داشته باشند. در بیشتر موارد، مدت زمان طولانی برای درمان لازم است تا شفای کامل به‌دست آید.

اگر چیزی خراب یا اشتباه بشه، حتماً تقصیر آقای مورفیه.

«نخیر، اشتباهی در کار نیست. چون همهٔ تقصیرها زیر سر ملکه انگلیس است. خداحافظ تا فیلم بعدی!»

اگر چه بود به خدمت به چشم دور ولی نداشت جان و دلش در ملازمت تقصیر

و فرمود که «در بهشت غرفه ای است از یک دانه یاقوت سرخ، که اهل بهشت نگاه به آن می کنند، چنان که اهل زمین به ستارگان نظر می کنند داخل آنجا نمی شود مگر پیغمبر فقیر، یا مومن فقیر» از آن حضرت مروی است که «در روز قیامت فقرای امت من از قبر بر نخواهند خواست مگر با جامه های سبز و گیسوان ایشان به در و یاقوت بافته شده خواهد بود و عصاهائی از نور در دست خواهند داشت و بر منبرها نشسته خواهند بود، چون پیغمبران ایشان را ببینند گویند: اینها ملائکه اند و ملائکه ایشان را بینند گویند پیغمبرانند ایشان گویند: ما نه پیغمبریم و نه ملک، بلکه طایفه ای از فقرای امت محمدیم صلی الله علیه و آله و سلم گویند: شما به چه عمل به این مرتبه رسیدید؟ ایشان جواب دهند که ما اعمال بسیار نداشتیم، و روزها به روزه و شبها به عبادت نگذراندیم و لیکن نماز پنجگانه خود را به جا آوردیم و چون نام محمد صلی الله علیه و آله و سلم را می شنیدیم اشکها بر رخسارهای خود فرو می ریختیم» و حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود که «خدا با من تکلم کرد و فرمود: ای محمد من هرگاه بنده ای را دوست داشته باشم سه چیز به او عطا می کنم: دل او را محزون می کنم و بدن او را بیمار می کنم و دست او را از مال دنیا خالی می گردانم و هر گاه بنده ای را دشمن داشته باشم سه چیز به او می دهم: دل او را شاد و مسرور می کنم و بدنش را صحیح می گردانم و دست او را از اموال دنیویه پر می کنم» و فرمود که «مردم همه مشتاق بهشتند، و بهشت مشتاق فقرا است» مروی است که «فردای قیامت جمله زهاد و عباد از تقصیر طاعت خود عذر خواهند و حق تعالی را فقرا عذر خواهی کند و فرماید: ای بنده من! دنیا را به تو ندادم نه از این جهت بود که دنیا به تو حیف بود بلکه از آن جهت بود که تو به دنیا حیف بودی.