تبعیض
معنی کلمه تبعیض در لغت نامه دهخدا

تبعیض

معنی کلمه تبعیض در لغت نامه دهخدا

تبعیض. [ ت َ ] ( ع مص ) پاره پاره کردن. ( زوزنی ) جزٔجزء کردن چیزی را. ( اقرب الموارد ) ( قطر المحیط ). بهره بهره گردانیدن چیزی را. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). حصه حصه کردن. ( آنندراج ) ( فرهنگ نظام ). تقسیم به اجزاء نمودن. ( فرهنگ نظام ). تقسیم و جدا کردن بعضی را ازبعضی. ( ناظم الاطباء ). || در تداول ، گزیدن پاره ای و ترک و رد پاره های دیگر. || ترجیح بعض کسان بر بعض دیگر بدون مجوز مشروع و قانونی.

معنی کلمه تبعیض در فرهنگ معین

(تَ ) [ ع . ] ۱ - (مص م . ) تقسیم و جدا کردن بعضی را از بعضی . ۲ - (اِمص . ) بعضی را بر بعضی برتری دادن . ،~ نژادی برتر شمردن نژادی نسبت به نژاد دیگر.

معنی کلمه تبعیض در فرهنگ عمید

بعضی را بر بعضی دیگر بدون دلیل موجّه و عادلانه ترجیح دادن.

معنی کلمه تبعیض در فرهنگ فارسی

جزئ جزئ کردن، جداکردن، جداکردن برخی راازدیگران، برخی راقبول وبرخی راردکردن، بعضی رابربعضی دیگر، ترجیح دادن
۱- ( مصدر ) تقسیم و جدا کردن بعضی را از بعضی . ۲- بین دو یا چند کس مساوی یکی یا بعضی را امتیاز دادن . ۳- ( اسم ) رجحان بعضی بر بعضی بدون مرجح . جمع : تبعیضات .

معنی کلمه تبعیض در فرهنگستان زبان و ادب

{discrimination} [روان شناسی] برخورد غیرعادلانۀ ناشی از پیش داوری و تعصب نسبت به برخی افراد براساس معیارهای قومی و جنسی و نژادی و دینی

معنی کلمه تبعیض در دانشنامه عمومی

تبعیض در اصطلاح دانش جامعه شناسی، موقعیتی است که افراد در برابر نقش ها و موقعیت های برابر از مزایای اجتماعی نابرابر برخوردار می شوند و برخی بر دیگران و بدونِ برتری داشتن، برتری داده می شوند. همچنین حالتی که ویژگی ها و معیارهای انتسابی مبنای توزیع قدرت یا ثروت قرار گیرد؛ تبعیض نامیده می شود. در شرایط تبعیض، فرصت تحرک اجتماعی یکسان برای افراد وجود ندارد و افراد در آموزش یا انتخاب شغل شرایط نابرابری دارند. از عواملی که به رشد تبعیض در جامعه کمک می کند؛ جدایی گزینی مکانی افراد جامعه است. تبعیض نژادی، تبعیض جنسیتی، تبعیض مذهبی و تبعیض سنی از انواع رایج تبعیض هستند. تبعیض، انتساب گرایی است و ضدّ شایسته سالاری و گونه ای ستمکاری است.
سن گرایی یا تبعیض سنی به کلیشه سازی یا تبعیض علیهِ یک فرد یا گروه به دلیل سنّی گفته می شود. سن گرایی همچنین مجموعه ای از باورها، هنجارها و ارزش هایی است که برای توجیهِ تبعیض بر اساس سنّ فرد به کار می رود.
کاسْت نوعی نظام اجتماعی است. در این نظام مزایای اجتماعی بر اساس نقش های انتسابی توزیع می شود و نه برپایهٔ شایستگی هایِ فردی. در نظام کاست، افراد عضو در رتبه های مختلف، حق گذر به رتبه های دیگر را ندارند و باید شرایط ویژه ای را در رفتار و اعمال خود و رابطه با اعضای رتبه های دیگر رعایت کنند. کاسْت، انتساب سالاری است و ضدّ شایسته سالاری است.
کاست برپایهٔ گزارش یونیسف و دیدبان حقوق بشر ۲۵۰ میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار داده است.
تبعیض بر علیه افراد معلول به نفع افرادی که در معرض آن نیستند، توانمندگرایی نامیده می شود. [ نیازمند منبع]
رد درخواست اشتغال یا بیکار کردن یک فرد یا اجازه ندادن به یک فرد برای درخواست شغلی، به عنوان تبعیض شغلی شناخته می شود. زمینهٔ این گونه تبغیض با ویژگی هایی همچون اختلافاتِ سنّی، معلولیّت، اختلاف قومیتی، اختلاف جنسی، قد، ملیّت، وابستگی سیاسی متفاوت با کارفرما، اختلاف مذهبی متفاوت با کارفرما، رنگ پوست متفاوت با کارفرما و وزن فرد در ارتباط است و رقم می خورد. [ نیازمند منبع]
مردم گاهی به واسطهٔ اختلافات زبانی با گروهِ اکثریت، تحت برخوردهای متفاوت قرار می گیرند و از امکانات گروه اکثریت محروم می شوند؛ زیرا زبانِ آن ها در یک گروه خاص یا دسته بندی خاص قرار می گیرد. [ نیازمند منبع]

معنی کلمه تبعیض در دانشنامه آزاد فارسی

تَبْعیض (discrimination)
فرق گذاشتن (از لحاظ اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، قانونی) بین افراد یا گروه ها، به نحوی که یک فرد یا گروه نسبت به دیگران رفتار تبعیض آمیز داشته باشد. برخی از نمودهای تبعیض منفی، که غالباً بر تصوری قالبی مبتنی است، عبارت اند از یهودستیزی، تبعیض نژادی، کاست، نژادپرستی، تبعیض جنسی، و برده داری. تبعیض مثبت، یا تبعیض جبرانی، گاه با هدف محو آثار دیرپای تبعیض های منفی صورت می پذیرد. تبعیض نه فقط در حقِ گروه های اقلیت، بلکه در برخی از موارد در حقِ گروه های اکثریت نیز اعمال می شود. تبعیض بر مبناهای متفاوتی، ازجمله رنگ، ملّیت، دین، تفکر سیاسی، فرهنگ، طبقه، جنسیّت، سن، یا ترکیبی از این عوامل، مبتنی است. شماری از قوانین، نظیر قانون مصوّب ۱۹۶۹ سازمان ملل، تا حدی در منعِ تبعیض نژادی مؤثر بوده اند.

معنی کلمه تبعیض در ویکی واژه

discriminare
تقسیم و جدا کردن بعضی را از بعضی.
بعضی را بر بعضی برتری دادن. ؛~ نژادی برتر شمردن نژادی نسبت به نژاد دیگر.

جملاتی از کاربرد کلمه تبعیض

لَقَدْ رَأی‌ مِنْ آیاتِ رَبِّهِ الْکُبْری‌ یعنی الآیات العظام و هی الجنة و النار و الانبیاء و الکوثر و رای جبرئیل فی صورته التی تکون فی السماء، له ستّمائة جناح و رای رفرفا اخضر من الجنّة قد سدّ الافق و رای امورا من امور الغیب کقوله: لِنُرِیَکَ مِنْ آیاتِنَا الْکُبْری‌ و الکبری یجوز ان یکون المفعول و المعنی «لقد رای الکبری من آیات ربه» فیکون من للتبعیض و یجوز ان یکون صفة للآیات و محلها جر و المفعول محذوف و المعنی لقد رای آیات من آیات ربه الکبری، و یجوز ان یکون من زیادة و آیاتِ رَبِّهِ الْکُبْری‌ مفعول و زیادة من فی الاثبات قلیل.
شایع نبود این همه تبعیض در بشر این نا مراد و آن دگری کامران نبود
مذهب حلولیان و ترسایان آنست که: وَ رُوحٌ مِنْهُ این «من» تبعیض است تا بعضیّت و جزئیّت میان خالق و مخلوق اثبات کنند، و نه چنانست که ایشان گفتند، تعالی اللَّه عن ذلک علوّا کبیرا! این «من» نه تبعیض راست، بلکه ابتداء غایت راست، چنان که در آن آیت گفت: سَخَّرَ لَکُمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً مِنْهُ.
علی‌رغم مقررات پزشکی که زنان را از کار در بیمارستان‌های دولتی منع می‌کرد، او به تحصیل پزشکی در مؤسسه کارولینسکا ادامه داد. ساندکوئیست و نیلسون در دوران تحصیل در دانشکده پزشکی، با تبعیض از سوی اعضای هیئت علمی که از دادن نمرات بالاتر نسبت به دانشجویان پسر به آنها خودداری می‌کردند، مواجه شدند. نیلسون و ساندکوئیست که در سال ۱۹۰۰ فارغ‌التحصیل شدند، در ژانویه بعد، درخواستی نوشتند که تقریباً توسط تمام پزشکان زن در کشور و همچنین بسیاری از دانشجویان زن پزشکی امضا شد و در اعتراض به ناتوانی آنها در کار حتی به عنوان پزشک اطفال یا از طرف بیماران زن، به جز در مطب‌های خصوصی بود.
مَنْ کانَ یُرِیدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ، ای ثواب الآخرة بعمله، نَزِدْ لَهُ فِی حَرْثِهِ‌، فنعطیه بالواحد عشرا و مائة و اضعافا، و قیل: نَزِدْ لَهُ فِی حَرْثِهِ، ای: نجمع له الدنیا و الآخرة، وَ مَنْ کانَ یُرِیدُ حَرْثَ الدُّنْیا نُؤْتِهِ مِنْها، ما قسمناه و من هاهنا للتبعیض، وَ ما لَهُ فِی الْآخِرَةِ، ای: فی خیر الآخرة، مِنْ نَصِیبٍ لانه کذّب بها.
رئیس‌جمهور گرانت در ۱۸۶۹ میلادی آکرمن را به عنوان دادستان ایالات متحده در جورجیا گماشت. رئیس‌جمهور گرانت در اوایل تلاش نمود تا از رأی‌دهندگان آفریقایی-آمریکایی‌ها در مقابل خشونت سفیدپوستان و تبعیض با استفاده دادگاه‌های ایالتی، محافظت نماید.
جان یک جام از خمخانۀ عشق نوش کرد و در مهامۀ شوق چنان گم شد که کس انگشت شناخت بروی نمی‌تواند نهاد و عقل در معرفت او بر کس نمی‌تواند گشاد چون مست عشق او بود او بود قُلِ الرُّوحُ مِنْ اَمْر رَبّی... او را مستی عشق بدین مرتبه رسانید و از همه برهانید زهی پیوندی که بواسطۀ عشق او را با او پدید آمده است اگر خواهی که بدانی در تأثیرش نگر که مرده زنده میکند عجب اگر او می‌کند بدین می‌کند و اگر این می‌کند بدو می‌کند و این عجب رمزیست از ادراک عقل بیرون. استادی خیاط عشق بنگر بصنعت رقعۀ حدوث بر دامن سرادق قدم می‌دوزد منْ اَمْر رَبّی... حرف تبعیض بیفکن که تجربه و تبعیض در عالم معنی نبود و آنچه با عالم خلق پیوندد الّا لَهُ الخَلقُ وَالْاَمْرُ... دارد او را از راه بردارد آنچه بماند اوست و این سر تأملی خواهد تا معلوم شود.
وَ ما تَأْتِیهِمْ مِنْ آیَةٍ مِنْ آیاتِ رَبِّهِمْ ای دلالة علی صدق محمد (ص)، «إِلَّا کانُوا عَنْها مُعْرِضِینَ». قوله: «من آیة» این «من» تحقیق نفی است «مِنْ آیاتِ رَبِّهِمْ» «من» تبعیض است.
ایرانی‌ستیزی یا احساسات ضدایرانی، به احساسات و اعمالی که حاوی تبعیض، عملیات خصمانه، نفرت یا پیش‌داوری علیه ایران یا افراد مرتبط با ایران و فرهنگ ایرانی است گفته می‌شود و نقطهٔ مقابل ایران‌دوستی قرار می‌گیرد.
در چهارچوب حقوق بشردوستانه بین‌المللی، چهار کنوانسیون ۱۹۴۹ ژنو، پروتکل‌های الحاقی۱۹۷۷ و قوانین بین‌المللی بشردوستانه بین‌المللی منشأ حقوق و حمایت‌ها برای گروه‌های مختلف افراد در زمینه درگیری‌های بین‌المللی مسلحانه و همچنین غیر بین‌المللی هستند. این متون بر حفاظت از قربانیان درگیری‌های مسلحانه تمرکز دارند و بر اساس یک اصل کلی: تعهد رفتار انسانی با افراد محافظت شده بدون تبعیض بر اساس نژاد (انسان)، جنس، ملیت، زبان، یا مذهب می‌باشد.
قوله تعالی: «قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ» ای ینقضوا من نظرهم الی ما حرّم اللَّه علیهم، و الغض و الاغضاض ان یدانی بین جفنیه من غیر ملاقاة، و من هاهنا زائدة یعنی یغضّوا ابصارهم بدلیل قوله: «وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ»، و قیل من هاهنا للتبعیض و هو ترک النظر الی ما لا یحلّ، لانّ المؤمنین غیر مأمورین بغضّ البصر اصلا انما امروا بغضّ البصر عن الحرام، «وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ» من ان یراها احد و هی من العانة الی اعلی الرکبة، قال ابو العالیة: کلّ موضع فی القرآن ذکر فیه الفرج فالمراد به الزنا الّا فی هذا الموضع فانّ المراد به الستر، حتی لا یقع بصر الغیر علیه، «ذلِکَ» ای غضّ البصر و حفظ الفرج، «أَزْکی‌ لَهُمْ» اطهر لهم و انفع لدینهم و دنیاهم، «إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِما یَصْنَعُونَ» لا یخفی علیه فعلهم، روی عن بریدة قال قال رسول اللَّه (ص) لعلیّ: «یا علیّ لا تتبع النظرة فان لک الاولی و لیست لک الآخرة»
در قانون ازدواج همجنس‌ آفریقای جنوبی به مراکز ثبت ازدواج اختیاری داده شده است مبنی بر اینکه آن‌ها در نپذیرفتن زوج‌های همجنس‌گرا در صورتی که با همجنس‌گرایی مخالف باشند، آزاد هستند. این مسئله موجب انتقادهایی از سوی فعالان حقوق همجنس‌گرایان شده است. آنان معتقدند این بخش از قانون موجب تبعیض علیه زوج‌های همجنس می‌شود.
حَتَّی تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ «من» تبعیض در سخن آورد. میگوید: اگر بعضی هزینه کنی از آنچه دوست داری ببرّ مولی رسی، دلیل کند که اگر همه هزینه کنی بقرب مولی رسی. ای بیچاره چون میدانی که ببرّ او می‌نرسی تا آنچه دوست داری ندهی، پس چه طمع داری که ببارّ رسی با این همه غوغا و سودا که در سر داری؟!
حسین نوری همدانی (زادهٔ ۱ فروردین ۱۳۰۴ در همدان)، روحانی اهل ایران و از مراجع تقلید شیعه است. نوری همدانی را «روحانی تندرو» می‌نامند که مخالفت شدید خود را با صوفیان و دراویش، یهودیان، بهائیان و نواندیشانی همچون عبدالکریم سروش و کنوانسیون‌های سازمان ملل متحد در زمینه رفع انواع تبعیض علیه زنان ابراز کرده‌است.
هاینزه همچنین در مورد مشکلات جنسی و حقوق نیز نوشته‌است. جیمز ام. دونوان، برخی انتقادات هاینزه از سازمان‌های بین‌المللی را خلاصه می‌سازد. دونوان تصریح می‌دارد که از دیدگاه هاینزه، «ناکامی در راستای گنجانیدن گرایش جنسی در اجندای حقوق بشر سازمان ملل متحد در اواخر قرن بیشتم، نه تنها باعث حذف گرایش جنسی شد بلکه بیشتر منجر به مبهم‌سازی آن گردید که به نوبه خود برای توجیه متداوم محرویت آن مورد استفاده قرار گرفت. از نظر جنیفر ویلسون، دیگاه هاینزه به‌صورت اخص «انزوا و حذف تراجنسیتی را از قوانین ضدتبعیض» توضیح می‌هد.
یا أَیُّهَا النَّاسُ... ای همه مردمان کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ این من تبعیض راست که نه هر چه در زمین حلال است و پاک، میگوید آنچه حلالست و پاک در این زمین میخورید.
اتحادیه ضد افترا همچنین یکی از طرفداران ازدواج همجنس گرایان است و عدم اجازه ازدواج برای این افراد را تبعیض می‌خواند.
ظلمی ار بود عمومی بُد و او خواست کند همچو این قافیه وادار به تبعیض مرا
کارگران فنی قراردادی شرکت توزیع برق استان تهران، در مناطق رباط کریم، ملارد، کهریزک، شهریار، اندیشه و ورامین، از روز شنبه هفته جاری در اعتراض به تبعیض و نامشخص بودن مطالبه تبدیل وضعیت استخدامی‌شان، در محل کار خود دست به تجمع زدند.
گوارا همچنین قصد داشت دسترسی همگانی به آموزش عالی را نیز برای مردم کوبا فراهم کند. برای تحقق این امر، رژیم جدید در دانشگاه‌ها تبعیض مثبت اعمال می‌کرد. گوارا در یک سخنرانی با حضور اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه لاس ویاس گفت دوره‌ای که تحصیل «امتیازی متعلق به طبقه متوسط سفیدپوست» بود به پایان رسیده است. او گفت: «دانشگاه باید به خود رنگ سیاه، مولاتو، کارگر و دهقان بگیرد، در غیر این صورت مردم درهای آن را خواهند شکست و آن را با هر رنگی که دوست داشته باشند، رنگ‌آمیزی خواهند کرد.»