بیت‌المقدس

پس از انقلاب، میدان فردوسی به بیت‌المقدس، میدان گل ختمی به بسیج، میدان اردیبهشت/یادبود به ۱۵ خرداد، و خیابان تهران به امام رضا، تغییرنام یافت.

در تاریخ ۱۲ مهر ۱۳۸۸ محمدرضا نقدی با حکم سیدعلی خامنه ای به سمت فرمانده بسیج منصوب شده و نام بسیج نیز از «نیروی مقاومت بسیج» به «سازمان بسیج مستضعفین» تغییر پیدا می‌کند و متعاقب آن برخی تغییرات و رویکردها، ساختار و سازمان و وظایف آن پدید می‌آید که یکی از نمونه‌های آن تشکیل گردان‌های جدید با نام امام علی، امام حسین و بیت‌المقدس و نیز شکل‌گیری قشرها ۲۲ گانه بسیج می‌باشد.[نیازمند منبع]

شیخ الاسلام گفت کی (که) « عباس بن محمد الخلال گوید از مرو: کی بوالخیر تیتانی مرا گفت که « مرقع در گردن افگنده‌ای! کجا می‌شوی؟ بطرسوس و بیت‌المقدس چرا نه به کنجی باز‌نشینی روی فرازو (؟فراز) کنی.» شیخ الاسلام گفت که « آن کنج کجا بود؟ جایی که تو نبی. (؟نیی) »

پس از یک سال جنگ، آتش‌بس اعلام شد و مرزهای موقت موسوم به خط سبز تعیین گردید. اردن کرانه باختری از جمله بیت‌المقدس شرقی را ضمیمه خود نمود و در سوی دیگر هم مصر نوار غزه را اشغال کرد. سازمان ملل تخمین زد که بیش از ۷۰۰۰۰۰ فلسطینی توسط نیروهای پیشروی اسرائیل در جریان درگیری بیرون رانده شدند یا گریختند - چیزی که در عربی به نام نکبت ("فاجعه") شناخته می‌شود.حدود ۱۵۶۰۰۰ نفر باقی ماندند و شهروند عرب اسرائیل شدند.

منطقهٔ عمومی عملیات الی بیت‌المقدس در میان چهار مانع طبیعی محصور بود که از شمال به رودخانهٔ کرخه کور، از جنوب به رودخانهٔ اروند، از شرق به رودخانهٔ کارون و از غرب به هور الهویزه منتهی می‌شد. منطقهٔ یادشده به جز جادهٔ نسبتاً مرتفع اهواز به خرمشهر، فاقد هر گونه عارضهٔ مهم برای پدافند بود. همین امر موجب شد تا زمین منطقه به دلیل مسطح بودن، برای مانور زرهی مناسب و برای حرکت نیروهای پیاده، به دلیل در دید و تیر قرار داشتن، نامناسب باشد. نقاط حساس و استراتژیک منطقه شامل بندر و شهر خرمشهر، پادگان حمید، جفیر، جادهٔ اهواز به خرمشهر، شهر هویزه و رودخانه‌های کارون، کرخهٔ کور و اروند بود.

اردوگاه به عنوان یک اردوگاه موقت برای ۳۴۰۰ پناهنده فلسطینی تأسیس شد که در اصل از ۴۵ روستای غرب بیت‌المقدس و الخلیل بود که در طول جنگ ۱۹۴۸ خانه‌هایشان را ترک کردند. در ابتدا پناهندگان در چادر زندگی می‌کردند اما در حال حاضر در خانه‌ها زندگی می‌کنند. کمبود آب در تابستان وجود دارد.

چو بیت‌المقدس درون پر قباب رها کرده دیوار بیرون خراب

به دژ هوخت گنگ آمد از راه شام که خوانیش بیت‌المقدس به ‌نام

بود کعبه‌اش توامان در حسب به بیت‌المقدس رساند نسب

غیر ما مردم که نارِ جَهلِمان افروخته تا به اکنون کی دَرِ بیت‌المقدس سوخته؟

سببل قایتبای سقاخانه‌ای در میدانگاه غربی حرم شریف در شهر قدیمی بیت‌المقدس است که در ۵۰ متری غرب قبةالصخره واقع شده‌است. این سقاخانه را مصریان در قرن دهم هجری / پانزدهم میلادی ساختند و بنای آن به هنگام حکومت قایتبای، سلطان مصر و سوریه از سلسلهٔ ممالیک برجی، به پایان رسید و به نام همو خوانده شد. معمولاً آن را زیباترین بنا در حریم شریف پس از قبةالصخره می‌دانند.

زهی مسجد پادشاه جهان که دارد ز بیت‌المقدس نشان

اسماعیل دقایقی (۹ بهمن ۱۳۳۳ – ۲۸ دی ۱۳۶۵) نظامی ایرانی بود که در طول جنگ ایران و عراق از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران به‌شمار می‌آمد و در عملیات‌های بیت‌المقدس، فتح‌المبین، خیبر، بدر، عاشورا، قدس ۴، کربلای ۲ و کربلای ۴ فرماندهی تیپ ۹ بدر را بر عهده داشت. دقایقی فعالیت سیاسی بر علیه حکومت شاهنشاهی را پیش از وقوع انقلاب با عضویت در گروه منصورون آغاز کرد و در سال ۱۳۵۸ پس از شکل‌گیری سپاه پاسداران، به این نهاد پیوست. وی در خلال انجام عملیات کربلای ۵ هنگام شناسایی در منطقه شلمچه، توسط هواپیمای جنگنده نیروی هوایی عراق مورد اصابت موشک قرار گرفت و کشته شد. دقایقی به‌عنوان بنیانگذار لشکر ۹ بدر شناخته می‌شود.

در جریان عملیات بیت‌المقدس، کاظمی در حالی که فرماندهی تیپ نجف اشرف را برعهده داشت، با عبور از رودخانه کارون، در نیمه‌های شب و با نفوذ به عمق ۲۰ کیلومتری از خط مقدم نیروهای عراقی، نیروهای خود را به جاده اهواز-خرمشهر رساند و با استقرار لشکر تحت امرش در کنار جاده، نبردی تن به تن و خونین میان نیروهای ایرانی و ارتش عراق رخ داد، که در نهایت با تثبیت تیپ نجف در کنار جاده اهواز-خرمشهر، حملات بعدی خود را به سمت خرمشهر آغاز کرد.

در این مرحله آزادسازی خرمشهر از دستور کار عملیات خارج و تصمیم گرفته شد، که قرارگاه‌های فتح و نصر از جاده اهواز–خرمشهر به سمت مرز پیشروی کنند و قرارگاه قدس نیز مأموریت یافت تا به صورت محدود برای تصرف سرپل در جنوب کرخه کور اقدام نماید، سپس آن را گسترش دهد. مرحله دوم عملیات الی بیت‌المقدس در ساعت ۲۲:۳۰ روز ۱۶ اردیبهشت ۱۳۶۱ آغاز شد. نیروهای قرارگاه فتح در همان ساعات اولیه به جاده مرزی رسیدند. یگان‌های قرارگاه نصر نیز با اندکی تأخیر و تحمل فشارهای ارتش عراق، به مرز رسیده و با قرارگاه فتح الحاق کردند.

از ابن‌عباس از محمد نقل است که در شب قدر جبرئیل با دیگر ملائکه از سدرة المنتهی بر دنیا نزول می‌کنند و پرچمی را بر قبر پیامبر، و یکی بر بیت‌المقدس، یکی بر مسجد الحرام و یکی هم بر طور سینا نصب می‌کند و بر هر مؤمنی سلام می‌کند مگر بر میگسار و خورنده گوشت خوک. همچنین از ایشان نقل شده که شیطان در این شب نمی‌تواند بیرون بیاید و به کسی آزار رساند و سحر ساحران در این شب اثر نمی‌کند.

به که محمل برون برم زین کوی سوی بیت‌المقدس آرم روی

ایشان او را به دوست گرفتند، پیشرو خود ساختند و به وی اقتدا کردند. برخاست و به بیت‌المقدس رفت و آنجا خلیفه‌ای بگماشت نام وی نسطور و درو می‌آموخت که عیسی و مریم و اله هر سه به هم خدااند. پس از آنجا به روم رفت و آنجا نیز خلیفه‌ای بگماشت نام وی یعقوب، و لاهوت و ناسوت او را در آموخت، یعنی که لاهوت بت خدای به ناسوت بت خدای عیسی فرو آمد تا پسر وی شد. پس یکی دیگر را دعوت کرد و او را خلیفت خود خواند نام وی ملکا، و در وی آموخت که انّ الاله لم یزل و لا یزال عیسی. پس ایشان را هر سه بجای خود ممکن کرد و به هر یکی چنان نمود که او بهینه است و مهتر همگان. و با هر یکی گفت من عیسی را به خواب دیدم که من از تو خشنودم، اکنون خویشتن را بدین سبب قربان می‌کنم که وی از من خشنود شد. تو همه را دعوت کن و بر ملّت و نحلت خویش چنان که گفتم جمع کن که من رفتم. این سخن با هر یکی از آن سه خلیفت بگفت و خویشتن را بکشت. پس ایشان هر یکی طایفه‌ای را جمع کردند و بر آن گفتار و عقیده خویش بماندند و پیوسته میان این هر سه فرقت اختلاف بودی و جنگ و قتل الی یومنا هذا، و امروز ترسایان بر آن سه فرقت‌اند.

که بهر دیدن بیت‌المقدس مرا فرمان بخواه از شاه دنیا

در سرای توبیت‌المقدسست امروز رخ تو قبلهٔ شوریدگان شیدایی