سدیم

معنی کلمه سدیم در لغت نامه دهخدا

سدیم. [ س َ ] ( ع ص ، اِ ) مردبسیارذکر. ( منتهی الارب ). || میغ و ابر. ( ناظم الاطباء ). میغ تنک ، یا عام است. ( منتهی الارب ).
سدیم. [ س ُ ی ُ ] ( فرانسوی ، اِ ) سدیوم.فلزی است نقره ای بی رنگ دارای جلای فلزی ، ولی در مجاورت اکسیژن هوا بزودی سطح آن مکدر میگردد، و آن چنان نرم است که با چاقو به آسانی بریده میشود. علامت اختصاری آن «Na»، وزن اتمی 23، شماره اتمی آن 11. سدیم از آب سبکتر است و در سطح آن شناور می شود و در 97/5 درجه سانتی گراد گداخته میگردد و در طبیعت بحالت آزاد یافت نمیشود. در آب دریاها و معادن بصورت کلرور سدیم یا نیترات سدیم موجود است. ( فرهنگ فارسی معین ).
سدیم. [ س ِدْ دی ] ( اِخ ) لفظ عمق سدیم را به وادی کشف یا محل زراعت یا وادی قله ها یا وادی جفصین ترجمه نموده اند. علی الجمله سدیم وادیی است که در حکایت جنگ کدر لاعومر و سلاطین متعاهد مذکور است. گویند که وادی مرقوم دارای چاههای قیر بود و شکی نیست که وادی عمیق سدیم در محلی بوده است که فعلاً آن را بحیرةالموت گویند. ( سفر پیدایش 14:3 ) ( قاموس کتاب مقدس ).

معنی کلمه سدیم در فرهنگ معین

(سُ یُ ) [ فر. ] (اِ. ) فلزی است نقره ای ، دارای جلای فلزی ولی در مجاورت اکسیژن خیلی زود کدر می گردد و آن چنان نرم است که با چاقو به آسانی بریده می شود و از آب سبک تراست .

معنی کلمه سدیم در فرهنگ عمید

فلزی نرم، سست، سفیدرنگ، و سبک تر از آب که در طبیعت به صورت ترکیب یافت می شود و در لامپ های گازی، رآکتورهای هسته ای و نیز در پزشکی کاربرد دارد، ناتریم.

معنی کلمه سدیم در فرهنگ فارسی

( اسم ) فلزیست نقره یی رنگ دارای جلای فلزی ولی در مجاورت اکسیژن هوا بزودی سطح آن مکدر میگردد و آن چنان نرم است که با چاقو باسانی بریده میشود . وزن اتمی ان ۲۳ و شماره اتمی ۱۱ . سدیم از آب سبکتر است و در سطح آن شناور میشود و در ۹۷ / ۵ درجه گداخته میشود . در طبیعت بحالت آزاد یافت نمیشود در آب دریاها و معادن بصورت کلرور سدیم یا نیترات سدیم موجود است .
لفظ عمق سدیم را به وادی کشف یا محل زراعت یا وادی قله ها یا وادی جفصین ترجمه نموده اند .

معنی کلمه سدیم در دانشنامه عمومی

سُدیم ( به انگلیسی: Sodium ) یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنش دهنده نرم و مومی شکل است و در دمای اتاق جامد است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند ( به ویژه آب نمک و هالیدها ) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنش دهنده است و با شعله زرد رنگی می سوزد در آزمایش های مربوط به هوا اکسید می شود و به شدت با آب واکنش می دهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنش ها به یون مثبت تبدیل می شود و یک الکترون از دست می دهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد. و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین می توانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده می کنند و به صرفه تر است.
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده می شود. رنگ سدیم سفید مایل به نقره ای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ می شود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهنده است و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمی شود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد می کند و هیدروکسید می سازد. سدیم در آب فوراً آتش می گیرد ولی در آزمایش های مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمی گیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر می کند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل می شود و پیش بینی می شود برای تبدیل شدن به ماده ای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق می افتد.
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی به وجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام ( سدیم کلرید یا NaCl ) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارت اند از: استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقل کننده حرارت است.
مدت زمان زیادی است که سدیم به صورت ترکیبی شناخته شده است. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده می شد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شده است.

معنی کلمه سدیم در دانشنامه آزاد فارسی

سُدیُم (sodium)
عنصری فلزی، به رنگ سفید نقره ای، نرم و مومی شکل، با نماد Na، عدد اتمی ۱۱، و جرم اتمی نسبی۲۲.۹۸۹. از فلزات قلیاییاست و چگالی بسیار پایینی دارد. آن قدر سبک است که روی آب شناور می ماند. ششمین عنصر و چهارمین فلز فراوان در پوسته زمین است. شدیداً واکنش پذیراست و در معرض هوا سریعاً اکسید می شود. به شدت با آب واکنش می دهد. ترکیب بسیار آشنای آن کلرید سدیم(نمک خوراکی) است که به صورت طبیعی در اقیانوس ها و رسوبات نمکی به جای مانده از دریاهای خشکیده یافت می شود. ترکیبات دیگر سدیم، که در صنعت کاربرد دارند، عبارت اند از هیدروکسید سدیم(سودسوزآور، NaOH)، کربنات سدیم(سود رختشویی، Na۲CO۳)، هیدروژن کربنات سدیم(بی کربن سدیم، NaHCO۳)؛ نیترات سدیم(شوره، NaNO۳، که به منزلۀ کودشیمیایی به کار می رود) و تیوسولفات سدیم(هیپو، Na۲S۲O۳، که داروی ثبوت عکاسی است). سالانه هزاران تن از این مواد تولید می شود. فلز سدیم به میزان کم در طیف سنجی و لامپ های نئون، و به شکل آلیاژ با پتاسیم، به صورت واسطۀ انتقال گرمادر رآکتورهای هسته ایبه کار می رود. شیمی دان انگلیسی، هامفری دیوی، در ۱۸۰۷ آن را از سود سوزآور جداسازی کرد.

جملاتی از کاربرد کلمه سدیم

فاسدی و کاسدیم از تو پدید آمده است فاسد راه توام، کاسد بازار تو

از اسیدی کردن سدیم سالیسیلات به وسیله اسید سولفوریک، سالیسیلیک اسید حاصل می‌شود.

نزدیک ۰/۸۵٪ بدن از ۵ عنصر پتاسیم، گوگرد، سدیم، کلر و منیزیم تشکیل شده‌است؛ که همگی برای حیات ضروری هستند.

وه چه نقد کاسدیم امروز در دکان دهر جنس ما را هیچگاهی گرمی بازار نیست!

افت فشار ناگهانی کابین، ژنراتورهای شیمیایی اکسیژن را در بالای هر صندلی فعال می‌کند و باعث رها شدن ماسک‌های اکسیژن می‌شود. برای شروع جریان اکسیژن، ابتدا باید آنها را به سمت خود بکشید، این کار باعث آن می‌شود که پین ایمنی سیلندر تولید اکسیژن که توسط یک نخ به ماسک‌ها وصل شده‌است جدا شود که باعث می‌شود واکنش شیمیایی مورد نیاز برای تولید اکسیژن انجام شود، درون سیلندر سدیم کلرات و پودر آهن وجود دارد که از واکنش گرمازای آنها یک جریان پایدار از گاز اکسیژن تولید می‌شود.

اکسیژن در اثر تجزیه سدیم کلرات در دمای بالا تولید می‌شود

عملکرد کلیه سالم شامل حفظ تعادل مایعات بدن، حفظ تعادل اسید و باز، تنظیم الکترولیت‌ها از جمله سدیم، پتاسیم و سایر الکترولیت‌ها، پاک‌سازی سموم، تنظیم فشار خون، تنظیم هورمون‌ها مانند اریتروپوئیتین و فعال‌سازی ویتامین دی است.