فراصوت
معنی کلمه فراصوت در دانشنامه عمومی

فراصوت

معنی کلمه فراصوت در دانشنامه عمومی

فراصوت ( فراصدا، فراآوا، فراشنوایی ) یا اولتراسوند ( به انگلیسی: Ultrasound ) ، به امواج صوتی گفته می شود که دارای بسامدی بیشتر از بازه بسامدی شنوایی انسان هستند.
بازه بسامدی شنوایی افراد متفاوت است و با بالا رفتن سن این بازه کاهش می یابد، ولی معمولاً بالاترین فرکانس شنوایی انسان حدود ۲۰ یا ۲۵ کیلوهرتز در نظر گرفته می شود. نقطه مقابل این امواج، امواج فروصوت یا ( مادون صوت ) هستند که دارای بسامد زیر حد پایین فرکانس شنوایی انسان ( حدود ۲۰ هرتز ) هستند. اصطلاح فراصوت، نباید با زبرصوت ( به انگلیسی: Supersonic ) که برای سرعت حرکت بالاتر از سرعت صوت استفاده می شود، اشتباه گرفته شود.
در سال ۱۸۷۶ میلادی، فرانسیس گالتون برای اولین بار پی به وجود امواج فراصوت برد. گالتن با ساخت و آزمایش صوتی توانست اصواتی با بسامدی بالاتر از محدوده شنوایی انسان ( فراصوت ) تولید نماید. در زمان جنگ جهانی اول کشور انگلستان برای کمک به جلوگیری از غرق شدن غم انگیز کشتی هایش توسط زیردریایی های کشور آلمان در اقیانوس آتلانتیک شمالی دستگاه کشف کننده زیردریایی ها به کمک امواج صوتی به نام سونار ابداع کرد. این دستگاه امواج فراصوت تولید می کرد که در پیدا کردن مسیر کشتی ها استفاده می شد. این تکنیک در زمان جنگ جهانی دوم تکمیل گردید و بعدها به طور گسترده ای در صنعت این کشور برای آشکارسازی شکاف ها در فلزات و سایر موارد مورد استفاده قرار می گرفت. از کاربرد به خصوصی که انعکاس صوت در جنگ و صنعت داشت سونار به علم پزشکی وارد شد و تبدیل به یک وسیله تشخیصی بزرگ در علم پزشکی گردید.
از جمله ضعف ها و محدودیت های این روش، عدم عبور این امواج از استخوان و گاز و هوا می باشد که باعث شده روش ایده آلی برای تصویر برداری از سینه و ریه و روده ( بخاطر وجود گازهای روده ای ) و ساختمان های داخلی تر، همچون آئورت و لوزالمعده، نباشد. همچنین به علت تضعیف این امواج در بافت های بدن، این روش برای تصویربرداری از اعضای داخلی بدن افراد بسیار چاق، غیرقابل استفاده می باشد.
بر اساس آمارگیری انجام شده اولتراسوند ( امواج فراصوت ) بیشترین کاربرد را نسبت به سایر روش های تصویربرداری، دارد که قطعاً ایمنی بالا و عدم استفاده از اشعه های یونیزه کننده از یک طرف، هزینه پایین و حمل و نقل آسان، از سوی دیگر، در کنار ویژگی های کم نظیری همچون ارائه تصویر به صورت بِلادرنگ که کاربرد زیادی در جراحی و . . . دارد، دلیل این همه استفاده از این روش می باشد. اگرچه ضعف های این روش، گاهی ما را به سمت استفاده از روش بسیار گران قیمت ام آرآی، یا استفاده از روش کم ایمنی CT سوق می دهند.
معنی کلمه فراصوت در دانشنامه آزاد فارسی
جملاتی از کاربرد کلمه فراصوت

معنی کلمه فراصوت در دانشنامه آزاد فارسی

فَراصوت (ultrasound)
امواجی فشاری با ماهیتی مشابه امواج صوتی، ولی با بسامدی بالاتر از ۲۰هزار هرتز یا ۲۰هزار دور بر ثانیه. حد بالای بسامد شنیداری با گوش انسان حدود ۲۰هزار هرتز و حد پایینی آن در حدود ۱۵ تا ۱۶ هرتز است.

جملاتی از کاربرد کلمه فراصوت

۵ حس‌گر فراصوت در پائین کوله‌پشتی آسیمو تعبیه شده‌است. این حس‌گرها آسیمو را قادر می‌سازد که اجسام ثابت یا متحرک را در کناره‌ها و پشت خود تا فاصلهٔ ۳ متری تشخیص دهد.
اکوکاردیوگرافی دوپلر روشی است که در آن قلب انسان توسط امواج فراصوت مورد معاینه قرار می گیرد. یک اکوکاردیوگرام از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می‌کند تا تصویری از قلب را به نمایش در آورد. در این روش استفاده از فناوری دوپلر نیز جریان و مسیر خون را با استفاده از فناوری اثر دوپلر مشخص می کند.
در کاربردهای پزشکی، امواج فراصوت با فرکانس‌هایی در رنج ۱ مگاهرتز الی ۱۸ مگاهرتز، به کار گرفته می‌شود. فرکانس‌های بالا نیاز به فرستنده‌هایی با ابعاد کوچک‌تر داشته و با توجه به کوتاه‌تر شدن طول موج، امکان دستیابی به رزولوشن بالاتر را فراهم می‌آورد، اما با این وجود، میزان تضعیف سیگنال در محیط انتشار، با افزایش فرکانس، افزایش می‌یابد. به همین دلیل رنج فرکانس معمول ۳ الی ۵ مگاهرتز می‌باشد.
در ژانویهُ ۱۹۵۱ شرکت نورث آمریکن اوییشن پیشنهادی برای تولید یک جنگنده فراصوت روزپرواز به نیروی هوایی ایالات متحده داد. نام آن به خاطر زاویهٔ چهل و پنج درجهٔ بال آن سیبر۴۵ بود. این جنگنده نوع توسعه‌یافته‌تر اف-۸۶ سیبر بود. مدل یک به یک این جنگنده در تاریخ ۷ ژوئیه ۱۹۵۱ مورد بازرسی قرار گرفت و پس از بیش از صد تغییر و تبدیل هواپیمای جدید با نام اف-۱۰۰ در تاریخ ۳۰ نوامبر ۱۹۵۱ پذیرفته شد. استفاده زیاد از تیتانیوم در این هواگرد قابل‌توجه بود. در ژانویه ۱۹۵۲ نیروی هوایی ایالات متحده دو نمونهٔ اولیه سفارش داد که به دنبال آن ۲۳ فروند اف-۱۰۰ در فوریه و ۲۵۰ نیز در اوت سفارش داده شد.
دمل‌ها معمولاً به دلیل عفونت باکتریایی به وجود می‌آیند. اغلب باکتری‌های مختلفی در یک عفونت درگیر هستند. در ایالات متحده و بسیاری از نقاط دنیا، معمول‌ترین باکتری استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین است. در مواردی به ندرت پیش می‌آید که انگل نیز باعث دمل می‌شود و این امر بیشتر در کشورهای در حال توسعه معمول است. دمل پوستی معمولاً با شکل ظاهر آن تشخیص داده می‌شود و بعد با برش و بازکردن آن تأیید می‌شود. در مواردی که تشخیص چندان واضح نیست، می‌توان از تصویربرداری فراصوت استفاده کرد. در دمل‌های به وجود آمده اطراف مقعد، لازم است سی‌تی اسکن صورت گیرد تا میزان عمق عفونت شناسایی شود.
علی‌رغم این که روش فراصوت دارای مزایای زیادی است و می‌تواند به لحاظ نظری عیوب بسیار کوچک را تشخیص دهد، اما در عمل به علت وجود نویز قدرت تشخیص این روش بسیار پایین‌تر از مقادیر نظری است. نکته حائز اهمیت آن است که امروزه با وجود ترنسدیوسرهای با حساسیت‌های بالا که در این آزمون‌ها استفاده می‌شود، نمی‌توان انتظار بهبود قابل توجهی به لحاظ سخت‌افزاری در این زمینه داشت. در واقع برخلاف بسیاری از آزمون‌های دیگر در این روش محدودیت نه بر روی سخت‌افزار بلکه بر روی روش‌های مورد استفاده در پردازش سیگنال‌های فراصوت می‌باشد
طرح ساخت اف-۱۴ هنگامی مطرح شد که برنامه تولید اف-۱۱۱بی به علت پاره‌ای مشکلات با شکست مواجه شد. وقتی فرمانده نیروی دریایی توماس کانلی طرح ساخت مدل متفاوتی از هواپیمای اف-۱۱۱ ای را برای پرواز به عهده گرفت، و دریافت که این هواپیما مشکل در پرواز در سرعت فراصوت دارد و توانایی به زمین نشستن آن ضعیف است، در کنگره تصریح کرد که با این وضع نگران وضعیت نیروی دریایی است. در مه سال ۱۹۶۸ کنگره آمریکا هزینه‌گذاری بر روی جنرال داینامیکس اف-۱۱۱ آردوارک را قطع کرد تا اینکه نیروی دریایی چاره‌ای به وضعیت موجود پیدا کند.
آرایه فازی برای استفاده در سیستم‌های رادار نظامی اختراع شد، تا پرتویی از امواج رادیویی را به سرعت در آسمان هدایت کند و بتواند هواپیماها و موشک‌ها را تشخیص دهد. امروزه این سیستم‌ها به‌طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار گرفته‌اند و به کاربردهای غیرنظامی نیز گسترش یافته‌اند. از اصول آرایه فازی در آکوستیک نیز استفاده می‌شود، و از آرایه‌های فازی مبدل‌های آکوستیک در تجهیزات پزشکی از قبیل اسکنرهای تصویربرداری فراصوت (آرایه فازی فراصوتی)، اکتشاف چاه‌های نفت و گاز (بازتاب لرزه‌ای)، و سیستم‌های نظامی سونار استفاده شده‌است.
در کاربردهای پزشکی، تئوری آرایه فازی در سیستم‌های تصویر بردای دو بعدی و سه بعدی سونوگرافی فراصوتی، مورد استفاده قرار گرفته‌است. در این حالت دیگر نیازی به تغییر مکان و جهت پرآب فرستنده/گیرنده دستگاه برای گرفتن یک برش یا چندین برش تصویر، نمی‌باشیم.