سرگذشت

سرگذشتم دوش بی روی تو بود زآب چشم شوخ خون پالای خود

و سال‌های اولیه‌ی زندگی او روایات متعددی وجود دارد؛ اگرچه هر یک سرگذشت تولد وی را به شرح خاصی نقل کرده‌اند، اما شرحی که آن‌ها درباره‌ی ماجرای زایش کوروش ارائه داده‌اند، بیشتر شبیه افسانه است. هرودوت در مورد دستیابی کوروش به قدرت، چهار داستان نقل کرده است. طبق نظر گزنفون از قرن پنجم تا چهارم پیش از میلاد مسیح یک سلسله داستان‌های متفاوت درباره‌ی کوروش نقل می‌شده‌است.

به قانون نوازم یکی سرگذشت پرآوا کنم طاس این سبز طشت

بر آن پیر زن شد مرد مهجور که برگو سرگذشتی گفت هین دور

هم کر شد از شنفتن این سرگذشت گوش هم لال شد ز گفتن این داستان زبان

آنچه از خیل خیالت بر سر سلمان گذشت بر سرش بگذر شبی، تا با تو گوید سرگذشت

الکامل فی التاریخ کتابی تاریخی دربارهٔ سرگذشت آدمی و رویدادهای تاریخی سده ۷ق، نوشته عزالدین بن اثیر است. این کتاب، مشهورترین کتاب ابن اثیر و جامع‌ترین تاریخ عمومی است که بیشتر آن دربارهٔ تاریخ اسلام است.

از فیلم‌هایی که وی در آن‌ها نقش داشته‌است، می‌توان به سرگذشت بسیار معمولی اشاره نمود.

مانگو، پنج سال صرف تدوین سرگذشت آتاتورک کرد و در تألیف این کتاب از منابع چاپ شدهٔ ترکی بهره برد.بعضی از اسنادی که مانگو در کتاب آتاتورک به آنها استناد می کند برای نخستین بار در این کتاب منتشر می شود. به نظر بسیاری از کارشناسان، کتاب آتاتورک، به قلم مانگو، سرگذشتی موثق از بنیانگذار جمهوری ترکیه است.

اسلام مُجسم: دربارهٔ علم و روش‌های کسب آن بوده و سرگذشت برخی از علمای بزرگ شیعه از جمله سید محمد مجاهد، سید محمدباقر شَفتی، میرزای شیرازی، سید جمال الدین اسدآبادی و علامه امینی بیان می‌کند. این کتاب به نام علمای بزرگ اسلام نیز شهرت یافته‌است.

چو نصفی ز تیره شب اندر گذشت همی گفت قلواد یک سرگذشت

همچنین نت فلیکس یک سریال از سرگذشت گوزمن منتشر کرده‌است.

بر اینت بگویم یکی سرگذشت که سستی بود زین سخن درگذشت

هم از آن مجلس گدازان بازگشت خود نگفت او هیچ با ما سرگذشت

در امر سرگذشت تو چون سر کنم مقال حیرت به حیرتم همه افزاید آن امور

که این افسانه‌های ناز گفتی ز هجران سرگذشتی باز گفتی