ستودان. [ س ُ / س َ ] ( اِ ) عمارتی را گویند که بر سر قبر آتش پرستان سازند. ( برهان ) ( جهانگیری ). همان دخمه آتش پرستان است که بصورت چاهی بوده و استخوان مرده در آن جای میدادند. || گورستان و دخمه یعنی جایی که مرده را در آنجا گذارند. ( برهان ). گورخانه گبران که مردگان آنجا نهند و آن را دخمه نیز گویند. ( شرفنامه منیری ). گورخانه و مقبره گبران و آن خانه ای باشد که آتش پرستان مردگان در آن خانه نهند. ( غیاث ). گورستان گبران و مغان. فقیر مؤلف گوید ستودان مخفف استودان است و آن دخمه و گورستان مغان است که مردگان خود را در آنجا گذارند تا استخوان ایشان در آنجا جمع شود و سابقاً در لغت بیلسته مرقوم شده که استه مخفف استخوان است بنابراین استودان و ستودان مخفف استخوان دان خواهد بود و آنچه در میان خرما و انگور و آلو و امثال آنهاست به مناسبت و مشابهت استخوان ، استه گویند. ( انجمن آرا ) ( آنندراج ) : مرده نشود زنده مرده بستودان شد آئین جهان چونین تا گردون گردان شد.رودکی.ستودان نیابیم گور و کفن یکی زآن همه نامدار انجمن.فردوسی.ز بهر ستودانْش کاخی بلند بکردند بالای او ده کمند.فردوسی.مرا نشست بدست ملوک و میرانست ترا نشست به ویرانی و ستودان بر.عنصری.بمشک و گلابش بشستند پاک سپردندش اندرستودان بخاک.اسدی.کیقباد بدارالملک پارس بمرد و آنجا ستودان کردند. ( مجمل التواریخ ). هوشنگ... بزمین پارس بمرد و آنجا ستودان ساختند. ( مجمل التواریخ ). زآب به اصطخر بمرد و ستودان بکوه پایه ساختند. ( مجمل التواریخ ). چو دیوان به مطموره های سلیمان چو رهبان بکنج ستودان قیصر.عمعق بخارایی.ستودانی از چرخ تابنده دید کزو بوی کافور تر میدمید.نظامی.نبشته بر او کای خداوند زور که رانی سوی این ستودان ستور.نظامی.در این دخمه خفته ست شدّاد و عاد کزو رنگ و رونق گرفت این سواد.نظامی.بلی هرکس از بهر ایوان خویش ستونی کند بر ستودان خویش.نظامی.رجوع به استودان شود.
معنی کلمه ستودان در فرهنگ معین
(سُ ) [ په . ] (اِمر. ) = استودان . استخوان دان : ۱ - گورستان زردشتیان . ۲ - چاهی در گورستان زردشتیان که استخوان مرده را پس از خورده شدن گوشت وی توسط لاشخوران در آن اندازند.
معنی کلمه ستودان در فرهنگ عمید
گورستان، دخمه، مقبرۀ زردشتیان: سر جادوان را بکندم ز تن / ستودان ندیدند و گور و کفن (فردوسی: ۵/۳۵۳ ).
معنی کلمه ستودان در فرهنگ فارسی
گورستان، دخمه، استودن ۱ - چاهی در گورستان زردشتیان که استخوان مرده را پس از خورده شدن گوشت وی توسط لاشخوران در آن اندازند . ۲ - گورستان زردشتیان . ۳ - گورستان ( مطلقا ) .
معنی کلمه ستودان در ویکی واژه
استودان. استخوان دان: گورستان زردشتیان. چاهی در گورستان زردشتیان که استخوان مرده را پس از خورده شدن گوشت وی توسط لاشخوران در آن اندازند.
جملاتی از کاربرد کلمه ستودان
استودان روستای مورد در شهرستان کهگیلویه، روستای ده مورد واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ آبان ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۵۷۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
استودانهای تنگ زندان مربوط به دوره ساسانیان است و در شهرستان مرودشت، بخش مرکزی، روستای عز آباد واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۳۳۳۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
استودانهای خلف طاهونه مربوط به دوره ساسانیان است و در شهرستان مرودشت، بخش مرکزی، دهستان نقش رستم، دامنه غربی کوه واقع شده و این اثر در تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۰۹۵۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ازایدر چو دستان بشد سوگوار ز بهر ستودان سام سوار
ستودانی از سنگ خارا برآر ز بیرون بر او نام من کن نگار
چنین تا ستودان دارا برفت همی پوست گفتی بروبر بکفت
به مرگت یکی شمع روشن کنم ستودانت را رشگ گلشن کنم
کسی کز تو ماند ستودان کند بپرد روان تن به زندان کند
استودان (قبر سنگی) پوزه مشهد مربوط به دوره ساسانیان است و در شهرستان شیراز، بخش زرقان، ۳ کیلومتری جنوب شرق شهر زرقان واقع شده و این اثر در تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۰۷۶۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
استودان گبرها یا استخوان‌دان گبرها، در شهر ری و دامنه شمالی کوه بی‌بی شهربانو قرار دارد. در این محل زرتشتیان اجساد مردگان خویش را طعمه حیوانات می‌ساخته‌اند.
که بشتاب از ایدر به درد و محن به سوی ستودان عمت حسن (ع)
تا ستودان تو زین خسرو پذیرفت آبرو راست شد برگرد نظم پارسی حصنی حصین
استودان بنی یکه مربوط به دوره ساسانیان است و در شهرستان مرودشت، بخش درودزن، روستای بنی یکه واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۳۳۳۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
استودان و محوطه ده مورد مربوط به دوره ساسانیان است و در شهرستان کهگیلویه، بخش چاروسا، روستای ده مورد واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۴ فروردین ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۳۳۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ستودان همی سازدش زال زر ندارد همی جنگ را پای و پر
ز بهر ستودانش کاخی بلند بکردند بالای او ده کمند
استودان خربل مربوط به دوره ساسانیان است و در شهرستان گچساران، بخش مرکزی، دهستان امامزاده جعفر، روستای خریل، ۲ کیلومتری جنوب شرق روستا واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۳ آبان ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۷۵۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
استودان شماره ۲ چین مربوط به الیمائی است و در شهرستان بویراحمد، بخش لوداب، روستای صفر آباد واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۲۷۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بلی هر کسی از بهر ایوان خویش ستونی کند بر ستودان خویش
استودان سنگ چله گاه در شهرستان مهر، بخش وراوی، روستای خالده واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ دی ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۷۷۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.