رأی اعتماد

رأی اعتماد (confidence vote)
در سیاست، به معنی به آزمون گذاشتن پشتیبانی قوۀ مقننه از دولت است. در نظام های سیاسی الگو گرفته از انگلستان، بر سر کار ماندن هر حکومتی در گرو پشتیبانی مجلس است. مخالفان دولت می توانند پیشنهاد رأی عدم اعتماد دهند؛ اگر مجلس چنین رأیی دهد، بر طبق عرف، دولت باید استعفا کند. در آلمان، رأی سازندۀ عدم اعتماد داده می شود، و به موجب آن از اکثر اعضای مجلس خواسته می شود که به یک رهبر دیگر قوۀ مجریه (یا صدر اعظم) رأی توافق دهند. در ایران نیز رویۀ اخذ رأی اعتماد به هیئت وزیران همواره وجود داشته است. در اوایل مشروطیت تا ۱۳۳۲ش روش عمومی این بود که مجلس ابتدا به شخص به عنوان نخست وزیر رأی تمایل می داد و سپس پادشاه او را منصوب می کرد. لکن از آن سال به بعد، پادشاه طبق قانون اساسی وقت نخست وزیر را منصوب می کرد و او برای اخذ رأی اعتماد به مجلس مراجعه می نمود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز این رویه جاری بود. تا ۱۳۶۸ش که قانون اساسی اصلاح شد و پست نخست وزیری از دستگاه اجرایی حذف شد، رئیس جمهور با آرای عمومی انتخاب می شود و نیازی به اخذ رأی اعتماد ندارد، لکن رهبری، انتصاب او را به این سمت تنفیذ می کند. معذلک هیئت وزیران به مجلس معرفی می شوند و قبل از شروع به کار از مجلس رأی اعتماد می گیرند.