وصیت

کُتِبَ عَلَیْکُمْ إِذا حَضَرَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ وصیت خداوندان مال دیگرست و وصیت خداوندان حال دیگر، وصیت توانگران از مال رود، و وصیت درویشان از حال. توانگران بآخر عمر از ثلث مال بیرون آیند، و درویشان از صفاء احوال و صدق اعمال بیرون آیند، چندانک عاصی از کرد بد خویش بر خود بترسد، ده چندان عارف با صدق اعمال و صفاء احوال بر خود بترسد، اما فرق است میان این و آن: که عاصی را ترس عاقبت است و بیم عقوبت، و عارف را ترس اجلال و اطلاع حق است. این ترس عارف هیبت گویند، و آن ترس عاصی خوف، آن خوف از خبر افتد. و این هیبت از عیان زاید، هیبت ترسیست که نه پیش دعا حجاب گذارد، نه پیش فراست بند، نه پیش امید دیوار، ترسیست گدازنده و کشنده، تا نداء أَلَّا تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا نشنود نیارامد! خداوند این ترس را کرامت می‌نمایند، و به بیم زوال آن وی را می‌سوزانند، و نور می‌افزایند و فزع تغیر در وی می‌افکنند.

یکی دیگر وصیت خواست

شاه طریقت جنید قدّس سرّه مریدی را وصیت میکرد گفت: چنان کن که خلق را رحمت باشی و خود را بلا که مؤمنان و دوستان اللَّه از اللَّه بر خلق رحمت‌اند و چنان کن که در سایه صفات خود ننشینی تا دیگران در سایه تو بیاسایند.

در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۴ (۲۴ تیر ۱۳۹۳) دادگاهی در آلمان حکم داد شش میلیون دلار از اموال باقی‌مانده از ثریا اسفندیاری بختیاری، به سه سازمان خیریه فرانسوی داده شود؛ و دادگاه بر اساس وصیت ثریا حکم داد.

چون در رسدم اجل بناگاه این است وصیتم که زنهار

تکلف بر مرد درویش نیست وصیت همین یک سخن بیش نیست

حاتم اصم گفت: از وی وصیت خواستم به چیزی که نافع بود. گفت: اگر وصیت عام خواهی زبان نگاه دار و هرگز سخن مگوی تا ثواب آن گفتار در ترازوی خود بینی، و اگر وصیت خاص خواهی نگر تا سخن نگویی مگر خود را چنان بینی که اگر نگویی بسوزی. والله اعلم.

حَقًّا عَلَی الْمُتَّقِینَ ای کتبت الوصیة حقا نبشته آمد وصیت بر شما نبشتنی بحق و سزا و راستی، که چنین سزد و چنین باید، عَلَی الْمُتَّقِینَ این تقوی توحید است یعنی پرهیزکاران از شرک با خدای عز و جل.

وی مدت ۳۵ سال خارج از ایران زندگی کرد و هرگز به ایران بازنگشت و سرانجام در ۲۵ اسفند سال ۱۳۳۵ خورشیدی در مسکو درگذشت. وی در گورستان نووودویچی مدفون گشته‌است. به گفتهٔ پژوهشگران، او وصیت کرده بود که اگر در ایران انقلاب سوسیالیستی پیروز نشود، جسدش به تاجیکستان منتقل شود، ولی چنین نشد.

اشرف‌السلطنه در سال ۱۹۱۴ در مشهد درگذشت و در قبرستان دارالسیاده به خاک سپرده شد. او وصیت کرد خاطرات همسر اولش را به کتابخانۀ حرم امام رضا در مشهد سپرده‌شود. خاطرات اعتمادالسلطنه در سال ۱۹۶۶ منتشر شد و اطلاعات بسیاری را نه تنها در رابطه با زندگی سیاسی و فرهنگی در ایران سدۀ نوزدهم، بلکه همچنین بینشی شخصی را دربارۀ زندگی و شخصیت ناصرالدین‌شاه فراهم کرد. زندگی‌نامۀ اشرف‌السلطنه هشت سال پس از مرگ او توسط سلطان احمد دولتشاهی یمین‌الدوله نوشته‌شد.

سکندر چو کرد آن وصیت قبول ولی از قبول وصیت ملول

این زندگی کرایه مردن نمی کند بهر کدام عمر وصیت کند کسی

من وصیت به وفا می‌کنمت گرچه امروز وفا در عدم است