وصیت

معنی کلمه وصیت در لغت نامه دهخدا

وصیت. [ وَ صی ی َ ] ( ع اِ ) وصیة. اندرز. ( مهذب الاسماء ). اندرز و نصیحت. اندرزو پند و نصیحت و سفارش. ( ناظم الاطباء ) :
من وصیت به وفا میکنمت
گرچه امروز وفا در عدم است.خاقانی.تکلف برِ مرد درویش نیست
وصیت همین یک سخن بیش نیست.سعدی.وصیت همین است جان برادر
که اوقات ضایع مکن تا توانی.سعدی.و رجوع به وصیة شود. || اسم است ایصاء را. ( اقرب الموارد ). اندرز کردن عازم سفر یا شخص قریب الموت دوست خود را که بعدِ من چنین و چنان باید کرد. ( غیاث اللغات ). استنابه در تصرف بعد از مرگ ، یعنی همانطور که وکیل از جانب موکل نیابت دارد که پاره ای تصرفات بنماید [ البته در زمان حیات موکل ] موصی له یا وصی هم نیابت دارد که از جانب موصی پاره ای تصرفات بنماید، نهایت آنکه این نیابت برای بعد از مرگ است. ( از فرهنگ حقوقی ). ج ، وصایا. ( اقرب الموارد ) :
ور منکری وصیت او را به جهل خویش
پس خود پس از رسول بباید همی سفیر.ناصرخسرو.و رجوع به وصیة شود. || موصی ̍به. ( اقرب الموارد ). چیزی که به کسی وصیت شده است. گویند: این وصیت فلان است ؛ یعنی موصی به اوست. ( ازاقرب الموارد ). آنچه بدان وصیت کنند. ( منتهی الارب ).رجوع به وصیة شود.
وصیة. [ وَ صی ی َ ] ( ع اِ ) شاخ خرما که بدان پشتواره بندند. ( منتهی الارب ). ج ، وصی. ( منتهی الارب ). || اسم است ایصاء را. ( اقرب الموارد ). اندرز.( منتهی الارب ) ( دهار ) ( آنندراج ). || آنچه بدان وصیت کنند. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ) ( آنندراج ). موصی ̍به. ( اقرب الموارد ) ( کشاف اصطلاحات الفنون ). تملیک مضاف به بعد از مرگ. ( تعریفات ). || ( اصطلاح فقه ) وصیت به نزد فقهاء ایجاب بعد از مرگ است ، یعنی الزام کردن چیزی از مال یا منفعت مال برای کسی پس از مرگ موصی ، بدین صورت که بخشی از مال خود یامنفعت آن را برای کسی یا برای خدا به طور تبرعی یا لزومی قرار دهد یا امر ورثه و تصرف در ترکه را به شخص معینی واگذار کند. این است آنچه در جامعالرموز بیرجندی در این زمینه آمده است. و فرق میان وصی و قیم اینکه وصی کسی است که حفظ مال و تصرف در آن بدو محول ومفوض شده و قیم فقط مأمور است حفظ کند نه تصرف... ( از کشاف اصطلاحات الفنون ). || ( اصطلاح درایت ) وصیت بر نوعی از انواع تحمل حدیث اطلاق میشود، و آن این است که راوی به هنگام مرگ یا سفر، شخصی را برای روایت کردن از کتاب معینی وصیت کند. محمدبن سیرین این وصیت روا دارد و عیاض آن را علت و دلیل آورد و قول صحیح عدم جواز آن است مگر آنکه موصی اجازه دهد و بنابراین روایت به اجازه است نه به وصیت. ( کشاف اصطلاحات الفنون از ارشاد الساری فی شرح صحیح البخاری ).

معنی کلمه وصیت در فرهنگ معین

(وَ یَّ ) [ ع . وصیة ] (اِ. ) ۱ - اندرز، نصیحت . ۲ - سفارشی که شخص پیش از مردن به وَصیُ خود می کند تا بعد از مرگش انجام شود.

معنی کلمه وصیت در فرهنگ عمید

۱. پند، اندرز، سفارش.
۲. (فقه، حقوق ) دستوری که کسی پیش از مردن به وصی خود می دهد که بعد از مرگ او اجرا کند.

معنی کلمه وصیت در فرهنگ فارسی

پند، اندرز، سفارش، وصایاجمع
(اسم ) ۱- اندر نصیحت .۲- سفارش کسی بیک یا چند تن مبنی بر احوال اعمال و دخل و تصرف در اموال وی پس از مرگ او جمع : وصایا. ۳ - عبارت است از ((استناب. در تصرف بعد ازمرگ ) ) یعنی همانطور که وکیل از جانب موکل نیابت دارد که پاره ای تصرفات بنماید (اببته در زمان حیات مول ) موصی له با وصی هم نیابت دارند که از جانب موصی پاره ای تصرفات بنمایند نهایت آنکه این نیابت برای بعد از مرگ است . ) )

معنی کلمه وصیت در دانشنامه آزاد فارسی

وَصیّت
در اصطلاح حقوق، تصرّفاتی که شخص بدون واسطه یا باواسطه برای زمان بعد از مرگ در اموال خود می کند. قانون مدنی به پیروی از مشهورترین تعریف های وصیت در فقه، در مادۀ ۲۸۶ وصیت را به دو گروه تملیکی و عهدی تقسیم و تعریف کرده است: وصیت تملیکی آن است که کسی عین یا منفعتی از مال خود را برای زمان بعد از مرگش به دیگری مجاناً تملیک کند، و در وصیت عهدی، یک یا چند تن را برای انجام اموری مأمور می کند. وصیت کننده موصی، کسی که وصیت تملیکی به نفع او شده موصی له، مورد وصیت موصی به، و کسی که به موجب وصیتِ عهدی ولیّ بر ثلث یا بر صغیر است وصی نامیده می شود. وصیت نامه اظهاریه ای است متضمن خواستۀ شخص در زمینۀ نحوۀ تصرفات و ادارۀ اموال او پس از فوت. وصیت نامه باید مطابق ملزومات قانونی محل تنظیم شود. عقد وصیت از حیث شرایط اساسی صحت، تابع مادۀ ۱۹۰ قانون مدنی است و اهلیت طرفین یکی از شروط صحت آن است، ولی علاوه بر آن مادۀ ۸۳۶ قانون مدنی نوعی عدم اهلیت خاص برای موصی پیش بینی کرده است. به موجب این ماده، هرگاه کسی به قصد خودکشی خود را مجروح یا مسموم کند و یا اعمال دیگری که موجب هلاکت است مرتکب شود و پس از آن وصیت کند، آن وصیت در صورت هلاکت باطل است. قانون مدنی در مواد ۸۵۱ و ۸۵۲ وصیت به حمل را صحیح دانسته لیکن تملک او را منوط به زنده متولد شدن کرده است، اعم از این که قابلیت زیست را داشته باشد یا نه، ولی اگر حمل درنتیجۀ جرمی سِقط شود، موصی به به ورثۀ او می رسد. موصی له ممکن است محصور به شخص یا اشخاص معیّنی باشد و یا وصیتی باشد که در آن موصی له به اشخاص معیّنی تملیک نمی شود، بلکه هدف این است که در راه معیّنی به مصرف برسد، مانند وصیت به فقرا یا امور عام المنفعه که در این صورت وصیت به غیر محصور است. در وصیت به محصور قبول موصی له پس از فوت موصی شرط تملیک است، ولی به موجب مادۀ ۸۲۸ قانون مدنی در وصیت عهدی قبول شرط نیست. در وصیت عهدی وصی می تواند تا زمانی که موصی زنده است وصیت را رد کند، ولی اگر پیش از مرگ موصی، وصیت را رد نکرد بعد از آن حق رد ندارد. براساس مادۀ ۸۳۴ قانون مدنی موصی می تواند از وصیت رجوع نماید؛ علاوه بر آن به موجب مادۀ ۸۳۹ اگر موصی بعداً وصیتی خلاف وصیت اول کند، وصیت دوم صحیح است. موصی نمی تواند در وصیت نامه یک یا چند تن از ورثه را از ارث محروم کند، در این صورت وصیت نافذ نمی باشد. به موجب مقررات قانون مدنی هر کسی می تواند نسبت به ثلث مال خود وصیت کند و وصیت مازاد به ثلث نافذ نیست مگر آن که وُرّاث آن را تنفیذ نمایند. قانونِ امور حِسبی سه نوع وصیت نامه پیش بینی کرده است؛ وصیت نامه رسمی، خودنوشت، و سرّی. ترتیب تنظیمِ وصیت نامۀ رسمی و اعتبار آن در دفاتر اسناد رسمی است. وصیت نامۀ خودنوشت در صورتی معتبر است که تمام آن به خط موصی نوشته شده و تاریخ روز، ماه و سال آن به خط موصی بوده و حتماً به امضای او رسیده باشد. فقدان امضای موصی در این نوع وصیت نامه موجب بی اعتباری آن است. وصیت نامۀ سرّی نیز باید به امضای موصی رسیده باشد، اعم از این که به خط وی یا به خط دیگری باشد، و به ترتیبی که برای امانت اسناد در قانون ثبت اسناد مقرر شده است، امانت گذارده شود؛ ولی موصی می تواند هر وقت که بخواهد آن را مسترد کند. کسی که سواد ندارد نمی تواند به ترتیب سرّی وصیت کند. وصیت نامه باید کتبی باشد و به موجب مادۀ ۲۹۱ قانون امور حِسبی به وصیت شفاهی در دادگاه ترتیب اثر داده نمی شود، مگر آن که اشخاص ذی نفع در تَرَکه به صحت آن اقرار نمایند. ولی در شرایط فوق العاده ازقبیل جنگ و یا خطر مرگ فوری، که موصی نمی تواند به یکی از طرق فوق وصیت کند، ممکن است وصیت به طریقی که در قانون امور حِسبی مقرر شده است، صورت گیرد. ازجمله آن که افراد نظامی یا شاغل در ارتش که در جنگ بوده و یا مأمور عملیات جنگی باشند می توانند نزد یک افسر یا هم ردیف و با حضور دو نفر گواه وصیت خود را شفاهاً اظهار نمایند. در دیگر موارد مصرحه در مادۀ ۲۸۳ قانون امور حِسبی، موصی می تواند در حضور دو شاهد وصیت خود را اظهار نماید. یکی از دو شاهد اظهارات او را با تعیین تاریخ روز، ماه، سال و محل وقوع وصیت می نویسد و موصی و گواه ها آن را امضا می کنند و اگر موصی نتواند امضا کند، مراتب در وصیت نامه قید می شود. در حقوق ایران، موصی می تواند تا قبل از قبول ذی نفع (موصی له) از وصیت نامۀ خود عدول کند، زیرا وصیت ازجمله ایقاعات یک طرفه است. نیز ← ایقاع_(فقه)

معنی کلمه وصیت در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] وصیت به معنای توصیه و سفارش فردی با فرد دیگر است.
وصیِت از ریشه «وَصِیَ» است که در لغت به معنای گیاهان به هم وصل شده و بافته شده آمده و «أرض واصیة» یعنی زمینی که سراسر پوشیده از گیاه به هم متصل.
[ویکی اهل البیت] کلید واژه: مرگ، ارث، وصیت، فلسفه وصیت، احکام وصیت، وارث، وصیت تملیکی، وصیت عهدی، وصیت فکی،
وصیت که در لغت به معنای سفارش کردن، اندرز دادن، عهدکردن و امرکردن آمده است، هرگاه از جانب خدای تعالی باشد معنای امر و فرمان را می رساند، چنان که در آیه «وَوَصَّیْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَیْهِ إِحْسَاناً...». (سوره احقاف: آیه 15) و آیه «...وَأَوْصَانِی بِالصَّلوةِ وَالزَّکوةِ مَادُمْتُ حَیّاً». (سوره مریم: 31) در همین معنا به کار رفته است؛ و هرگاه از جانب غیرخداوند باشد در دیگر معانی به کار می رود.
در اصطلاح فقهی، وصیت آن است که انسان سفارش کند بعد از مرگش برای او کارهایی انجام دهند، یا بگوید بعد از مرگش چیزی از مال او ملک کسی باشد، یا برای اولاد خود و کسانی که اختیار آنان با اوست قیم و سرپرست معین کند.
قرآن کریم، وصیت را حقی بر عهده پرهیزکاران دانسته، می فرماید: «کُتِبَ عَلَیْکُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ إِن تَرَکَ خَیْراً الْوَصِیَّةُ لِلْوَالِدَیْنِ وَالْأَقْرَبِینَ بِالْمَعْرُوفِ حَقّاً عَلَی الْمُتَّقِینَ». (سوره بقره: آیه 180)
بر شما نوشته شده: «هنگامی که یکی از شما را مرگ فرارسد، اگر چیز خوبی (:مالی) از خود به جای گذارده، برای پدر و مادر و نزدیکان، به طور شایسته وصیت کند. این حقی است بر پرهیزکاران.
رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرماید: سزاوار نیست مسلمان شب بخوابد، مگر این که وصیت نامه اش زیر سر او باشد. نیز می فرماید: هر کس هنگام مرگ، وصیتش نیکو نباشد در مروت و عقل او نقصان است.
در روایت آمده است: کسی که بدون وصیت از دنیا برود، به مرگ جاهلیت مرده است.
امام باقر علیه السلام می فرماید: کسی که هنگام مرگ برای خویشاوندانش وصیت نکند، عمل خود را با معصیت ختم کرده است.
[ویکی فقه] وصیت (ابهام زدایی). واژه وصیت ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • آیه وصیت، اطلاق شده به آیه ۱۸۰ بقره و نیز ۱۰۶ مائده• وصیت (فقه)، به معنای توصیه و سفارش فردی با فرد دیگر و دارای کاربرد فقهی و قرآنی• وصیت (حدیث)، یکی از اصطلاحات علم حدیث، به معنای وصیت شیخ به هنگام مرگ، یا مسافرت به شخصی برای روایت کتاب وی
...
[ویکی فقه] وصیت (حدیث). وصیت حدیث، از اصطلاحات علم حدیث بوده و به این معناست که شیخ حدیث به هنگام مرگ، یا مسافرت به شخصی وصیت کند که کتاب روایی او را روایت کند.
وصیت آن است که شیخ به هنگام مرگ، یا مسافرت به شخصی وصیت کند که کتاب روایی او را روایت کند. گروهی از محدثان وصیت را جائز دانسته اند؛ زیرا وصیت و واگذارکردن کتاب به معنای اجازه نقل و کاری شبیه مناوله، یا اعلام است، اما اکثر محدثان آن را کافی نمی دانند.
عناوین مرتبط
طرق تحمل حدیث؛ اصطلاحات رایج محدثان؛ اصطلاحات حدیثی.
[ویکی اهل البیت] وصیت (علم الحدیث). وصیت یکی از طرق تحمل حدیث است، بدین شرح که شیخ هنگام مسافرت یا زمان وفات خود، وصیت کند که فلان شخص، فلان کتاب را از من روایت نماید یا فلان نسخه مصحح من از آن فلان باشد که جمعی از محدثین روایت مزبور را از وی برای آن شخص جایز دانسته اند. در این نوع باید شخص بگوید: وجدت کذا. او اوصی الی فلان بکذا. یا بگوید وجد کذا.
[ویکی فقه] وصیت (فقه). وصیت به معنای توصیه و سفارش فردی با فرد دیگر است.
وصیِت از ریشه «وَصِیَ» است که در لغت به معنای گیاهان به هم وصل شده و بافته شده آمده و «أرض واصیة» یعنی زمینی که سراسر پوشیده از گیاه به هم متصل.
معنای اصطلاحی
«وصیت» در اصطلاح علم اخلاق با پند و موعظه سفارش کردن بر دیگری، جهت فرمان بردن و عمل نمودن است و در اصطلاح فقه این است که انسان، تملیک و واگذاری عین مال یا منفعت آن را بعد از وفات خودش به شخص دیگر یا عموم مردم سفارش کند؛ به طوری که تصرف در اموال وی بعد از مرگش برای دیگران مباح باشد. «وصیت» عبارت است از برنامه های عهد و إیصال(رساندن)، و آن همان چیزی است که به آن وصیت می شود؛ و «وصیّ» کسی است که متّصف به تعهّد و إیصال باشد؛ این معنی بر «موصی(وصیت کننده)» که تعهد می کند، نیز صدق کرده، و همچنین بر «موصی الیه» نیز صدق می کند، که قبول إجراء تعهد نموده و تحقّق رساندن وصیت به دست ایشان است.
وصیت در قرآن
واژه «وصیت» در قرآن کریم در دو معنا به کار رفته: اخلاقی که به معنی موعظه و نصیحت باشد، و فقهی که سفارش فردی به وصیّ خودش، برای رسیدگی به اموال و کارهای باقی مانده بعد از مرگ او، مطرح شده است.
← سفارش و موعظه
...
[ویکی فقه] وصیت (کتاب). کتاب " بررسی فقهی و حقوقی وصیت( مواد ۸۲۵- ۸۶۰ قانون مدنی)" نوشته آیة الله سید مصطفی محقق داماد درباره ی ضوابط و قواعد و اصول حاکم بر وصیت ، مطابق بیان قانون مدنی، به زبان ساده برای مطالعه طلاب و دانشجویان ارائه شده است. مؤلف کتاب فرزندآیة الله سید محمد محقق داماد از عالمان دینی سده ۱۴ ش می باشد.
ایشان در سال ۱۳۲۴ ش در شهر مقدس قم دیده به جهان گشود. وی نوه دختری آیت الله العظمی حاج شیخ عبد الکریم حائری یزدی می باشد و پدرش آیت الله سید محمد محقق داماد از فقهای برجسته حوزه علمیه قم به شمار می رفت. او داماد آیت الله العظمی حاج شیخ میرزا هاشم آملی که از اساطین حوزه علیمیه قم بشمار می رفت بود..سید مصطفی پس از طی تحصیلات ابتدایی در اوایل جوانی وارد حوزه علمیه قم شد و مقدمات و منطق را فرا گرفت. آنگاه نزد استادانی چون حضرات آیات شهید دکتر بهشتی ، شهید مطهری و منتظری دوره سطح را به پایان برد. فلسفه اسلامی را نیز از محضر شهید مطهری فرا گرفت. سپس به حوزه درس خارج فقه و اصول آیات عظام: سید محمد رضا گلپایگانی ، میرزا هاشم آملی و شیخ مرتضی حائری یزدی راه یافت و سالیانی چند از محضر این بزرگان بهره مند گردید و به درجه اجتهاد نائل آمد .
انگیزه تألیف
نگارنده بنا به تسلطی که از یک طرف بر قوانین حقوق مدنی و از طرف دیگر بر احکام فقهی شیعه و با ارتباطی که با قشر دانشگاهی و حوزوی دارد، سعی کرده قواعد حاکم بر حقوق مدنی و احکام شرعی مستنبط از کتب فقهی را منطبق کند و دستمایه ای علمی برای دانشجویان و طلاب به زبان ساده ارائه نماید. وی هدف خود را ساده سازی و تلفیق مباحث بیان کرده است.
ساختار
این نوشتار از یک مقدمه، مرکب از اهمیت موضوع و تعریف وصیت ، ۵ فصل و ۸ ضمیمه و و مآخذ ترکیب یافته است.در هر فصل ابتدا قانون موجود مربوط به همان فصل ارائه می شود پس از آن اصطلاحات موجود در آن توضیح و با استناد به منابع فقهی احکام آن تشریح می گردد. نویسنده سعی کرده است ادله برخی از مطالب را ارائه کند و به نقد و تحلیل آنها بپردازد.
گزارش محتوا

جملاتی از کاربرد کلمه وصیت

کُتِبَ عَلَیْکُمْ إِذا حَضَرَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ وصیت خداوندان مال دیگرست و وصیت خداوندان حال دیگر، وصیت توانگران از مال رود، و وصیت درویشان از حال. توانگران بآخر عمر از ثلث مال بیرون آیند، و درویشان از صفاء احوال و صدق اعمال بیرون آیند، چندانک عاصی از کرد بد خویش بر خود بترسد، ده چندان عارف با صدق اعمال و صفاء احوال بر خود بترسد، اما فرق است میان این و آن: که عاصی را ترس عاقبت است و بیم عقوبت، و عارف را ترس اجلال و اطلاع حق است. این ترس عارف هیبت گویند، و آن ترس عاصی خوف، آن خوف از خبر افتد. و این هیبت از عیان زاید، هیبت ترسیست که نه پیش دعا حجاب گذارد، نه پیش فراست بند، نه پیش امید دیوار، ترسیست گدازنده و کشنده، تا نداء أَلَّا تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا نشنود نیارامد! خداوند این ترس را کرامت می‌نمایند، و به بیم زوال آن وی را می‌سوزانند، و نور می‌افزایند و فزع تغیر در وی می‌افکنند.
یکی دیگر وصیت خواست
شاه طریقت جنید قدّس سرّه مریدی را وصیت میکرد گفت: چنان کن که خلق را رحمت باشی و خود را بلا که مؤمنان و دوستان اللَّه از اللَّه بر خلق رحمت‌اند و چنان کن که در سایه صفات خود ننشینی تا دیگران در سایه تو بیاسایند.
در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۴ (۲۴ تیر ۱۳۹۳) دادگاهی در آلمان حکم داد شش میلیون دلار از اموال باقی‌مانده از ثریا اسفندیاری بختیاری، به سه سازمان خیریه فرانسوی داده شود؛ و دادگاه بر اساس وصیت ثریا حکم داد.
چون در رسدم اجل بناگاه این است وصیتم که زنهار
تکلف بر مرد درویش نیست وصیت همین یک سخن بیش نیست
حاتم اصم گفت: از وی وصیت خواستم به چیزی که نافع بود. گفت: اگر وصیت عام خواهی زبان نگاه دار و هرگز سخن مگوی تا ثواب آن گفتار در ترازوی خود بینی، و اگر وصیت خاص خواهی نگر تا سخن نگویی مگر خود را چنان بینی که اگر نگویی بسوزی. والله اعلم.
حَقًّا عَلَی الْمُتَّقِینَ ای کتبت الوصیة حقا نبشته آمد وصیت بر شما نبشتنی بحق و سزا و راستی، که چنین سزد و چنین باید، عَلَی الْمُتَّقِینَ این تقوی توحید است یعنی پرهیزکاران از شرک با خدای عز و جل.
وی مدت ۳۵ سال خارج از ایران زندگی کرد و هرگز به ایران بازنگشت و سرانجام در ۲۵ اسفند سال ۱۳۳۵ خورشیدی در مسکو درگذشت. وی در گورستان نووودویچی مدفون گشته‌است. به گفتهٔ پژوهشگران، او وصیت کرده بود که اگر در ایران انقلاب سوسیالیستی پیروز نشود، جسدش به تاجیکستان منتقل شود، ولی چنین نشد.
اشرف‌السلطنه در سال ۱۹۱۴ در مشهد درگذشت و در قبرستان دارالسیاده به خاک سپرده شد. او وصیت کرد خاطرات همسر اولش را به کتابخانۀ حرم امام رضا در مشهد سپرده‌شود. خاطرات اعتمادالسلطنه در سال ۱۹۶۶ منتشر شد و اطلاعات بسیاری را نه تنها در رابطه با زندگی سیاسی و فرهنگی در ایران سدۀ نوزدهم، بلکه همچنین بینشی شخصی را دربارۀ زندگی و شخصیت ناصرالدین‌شاه فراهم کرد. زندگی‌نامۀ اشرف‌السلطنه هشت سال پس از مرگ او توسط سلطان احمد دولتشاهی یمین‌الدوله نوشته‌شد.
سکندر چو کرد آن وصیت قبول ولی از قبول وصیت ملول
این زندگی کرایه مردن نمی کند بهر کدام عمر وصیت کند کسی
من وصیت به وفا می‌کنمت گرچه امروز وفا در عدم است