موجز

بیان موجز تو روی کشور گوهر سوار لشکر تو پشت لشکر جرار

ایخوش آنساعت که صوفی موجزن در بر کنم فخر بر جمله قدک پوشان بحرو برکنم

آی‌ان‌اف‌جی‌ها افرادی احساساتی و دارای شخصیتی ژرف هستند. آن‌ها نگاهی منظم به نسبت به جهان پیرامون خود دارند که ممکن است به قدری پیچیده باشد که تنها برای خود آن‌ها قابل فهم باشد. با ارتباطات موجز و مختصر خود با دیگران، آن‌ها در دنیای معانی و احتمالات مخفی و پنهان خود به سر می‌برند. آن‌ها به‌طور طبیعی با هنر احساس نزدیکی می‌کنند و خلاقانه به آسانی الهام می‌گیرند اما با این حال با کمک شهود خود می‌توانند در علم نیز به خوبی عمل کنند.

خرقه صوف موجزن مائیم طالب در جیب زیبائیم

چو دریایی که باشد موجزن، از شوق کوی او به تن بال پریدن می شود هر پر کبوتر را

آمدم تا پیش تو خدمت نمایم چند روز وافرین گویم به‌لفظ موجز و طبع روان

دانه ها چون خوشه ی پروین ز جوهر عقد بند کشتزار از باد همچون روی دریا موجزن

ز بس لشکر که با هم انجمن شد چو دریا کوه آهن موجزن شد

شاید مهم‌ترین ویژگی ادبی آل احمد نثر او بود. نثری فشرده و موجز و در عین حال عصبی و پرخاشگر که نمونه‌های خوب آن را در سفرنامه‌های او مثل «خسی در میقات» یا داستان زندگی‌نامهٔ «سنگی بر گوری» می‌توان دید.

به‌طور کلی سعدی را می‌بایست از شاعران سبک عراقی به‌حساب آورد. با این حال، نشانه‌هایی از سبک خراسانی در آثار وی مشاهده می‌شود. وی در دوره‌ای که استفادهٔ سخنوران از انواع آرایه‌های ادبی رواج پیدا کرده‌بود، به سادگی زبان رودکی و فردوسی روی آورده‌است. سبک شعریِ سعدی از تخیّل و تصویرآفرینی پیچیده‌ای بهره دارد و در عین حال بسیار ساده و روان است؛ که حاصل از شیوهٔ موجز، نرم و دل‌نشین بیان اوست.

در مورد ابوحنیفه جستجوی موجزی در کتب تراجم و جرح و تعدیل محدثان، ستیز اهل حدیث با او را به روشنی معلوم می‌کند. علامه ابن خلدون می‌نویسد که ابوحنیفه تنها به هفده حدیث اعتقاد داشت (مقدمه ابن خلدون، ج۲/علم حدیث)

حسب حالم سخنی بس خوش و موجز یا دست عرضه دارم اگرم رخصت اطناب دهی

بدان سوی آن قلزم موجزن ز شوریده مردان ره چند تن

شد تنم مویی وزان موجز خیالی هم نماند تا مرا موی میانت در خیال افتاده است