صراط

معنی کلمه صراط در لغت نامه دهخدا

صراط. [ ص ِ ] ( ع اِ ) راه راست. ( مهذب الاسماء ). راه.( ترجمان جرجانی ) ( منتهی الارب ). شارع. با سین هم لغتیست در آن. ( از منتهی الارب ). سبیل. طریق. یذکر و یؤنث : اهدنا الصراط المستقیم. ( قرآن 6/1 ).
- صراط مستقیم ؛ راه راست :
ای که در دنیا نرفتی بر صراط مستقیم
در قیامت بر صراطت جای تشویش است و بیم.سعدی ( طیبات ).حروف جمله «صراط علی حق نمسکه » را اهل جفر حروف نورانیة نامند. ( کشاف اصطلاحات الفنون ص 351 ج 1 ).
- امثال :
به هیچ صراطی مستقیم نیست .
|| پلی است گسترده بر پشت دوزخ که ذکر آن در حدیث صحیح وارد است. و با سین هم لغتی است در آن. ( منتهی الارب ). پلی است که بر سر دوزخ باشد و آن از موی باریکتر است و از شمشیر تیزتر. ( از منتخب ) ( غیاث ). قنطره دوزخ. ( دهار ). پلی که میان بهشت و جهنم است. پلی میان بهشت و دوزخ. جسر ممدودبر متن جهنم ادق از موی و احدّ از شمشیر. اهل بهشت بحسب اعمال بد و نیک خویش از آن گذرند برخی مانند برق خاطف و برخی مانند باد وزان و برخی چون اسب تیزرو،و گنهکاران را پای بر آن بلغزد. ( دستور العلماء ). گفت آن حضرت صلی اﷲ علیه و آله و سلم که زده خواهد شدصراط بر پشت دوزخ. پس می باشم من اول کسی که بگذرد آنرا. و مشهور است که صراط تیزتر است از شمشیر. و باریکتر است از موی و در حدیثی دیگر آمده است که بر بعضی مردم همچنین است. و بر بعضی مثل وادی وسیع و این چنان است که میگویند طول وقوف در محشر بر بعضی مقدار پنجاه هزار سالست و بر بعضی مقدار دو رکعت نماز. و این بنا بر تفاوت اعمال و انوار ایمان است. و آمده است که چون امت بر صراط بلغزند و درمانند فریاد کنند: وا محمدا، پس آن حضرت از شدت اشفاق به آواز بلند نداکند و گوید: رب امتی امتی. سؤال نمیکنم ترا امروز نفس و نه فاطمه را که دختر منست. این مبالغه از غایت اهتمام است از آن حضرت در باب امت و استخلاص ایشان ، و دعای رسل در آنروز این است که : اللهم سلم سلم ، و در حدیث دیگر آمده است که پیغمبر شما قائم باشد بر صراط و بگوید: رب سلم سلم. و قول آن حضرت برای طلب سلامت خواهد بود و از رسل نیز همچنین. و در حدیث آمده است که کسی نیک دهد صدقه را میگذرد بر صراط، هکذا فی مدارج النبوة للشیخ عبدالحق الدهلوی. ( کشاف اصطلاحات الفنون ). پل صراط را در ایران باستان چینوت و چینود گفته اند :

معنی کلمه صراط در فرهنگ معین

(ص ) [ ع . ] (اِ. ) راه ، طریق .

معنی کلمه صراط در فرهنگ عمید

راه، طریق.
* صراط مستقیم: راه راست: ای که در دنیا نرفتی بر صراط مستقیم / در قیامت بر صراطت جای تشویش است و بیم (سعدی۲: ۵۱۸ ).

معنی کلمه صراط در فرهنگ فارسی

پل صراط . پلی است بر پشت دوزخ - میان دوزخ و بهشت - که گویند از موی باریکتر است و از شمشیر تیزتر. اهل بهشت بر حسب کارهای نیک و بدی که در دنیا انجام داده اند از آن میگذرند . برخی مانند برق خاطف و بعضی مانند باد وزان و گروهی چون اسب تیزرو اما گنهکاران را پای بلغزد و در دوزخ درافتند . توضیح قس . چینود.
راه، طریق، صراط المستقیم: صراط مستقیم، راه راست
( اسم ) راه طریق . یا صراط مستقیم . راه راست .
شمشیر دراز

معنی کلمه صراط در فرهنگ اسم ها

اسم: صراط (پسر) (عربی) (مذهبی و قرآنی) (تلفظ: serāt) (فارسی: صِراط) (انگلیسی: serat)
معنی: راه، طریق، ( به مجاز ) پل صراط

معنی کلمه صراط در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] به معنای راه راست است. به دین و ولایت اهل بیت (ع) نیز «صراط» می گویند؛ زیرا راه رسیدن به کمال و سعادت است .
صراط در قیامت پلی است بر جهنم که تنها با گذر کردن از آن می توان به بهشت رسید.همه انسان ها باید از آن بگذرند. نیکان به سلامت به بهشت می رسند و بدان می لغزند و به دوزخ می افتند .
کیفیت صراط و عبور از آن
چگونگی صراط و عبور از آن، بسته به ایمان و عمل آدمی است. در روایت است که صراط از مو باریک تر و از شمشیر تیزتر است .برخی مانند برق از آن می گذرند و برخی همانند اسبِ تیزرو و برخی همچون پیادگان و برخی به آن می آویزند و گاه آتش آنان را فرامی گیرد و گاه رها می سازد .صراط، در حقیقت، تجسّم راهی است که آدمی در حیات دنیوی پیش گرفته است.او باید از جهنّم سوزان شهوات و هوا و هوس بگذرد تا به بهشت پرهیزگاری برسد دین حق و راه پیامبر (ص) و خاندانش (ع) صراط مستقیم دنیوی است
اقسام صراط
در روایتی آمده است که صراط عبارت از راه معرفت خدا است و دو راه را شامل می شود: یکی در دنیا و دیگری در آخرت.صراط دنیا همان امام معصوم است که باید از او فرمان بُرد. هر کس او را به ولایت بشناسد و به هدایتش اقتدا کند، از صراط اخروی نیز می گذرد و هر کس او را نشناسد، بر صراط می لغزد و به دوزخ می افتد
[ویکی شیعه] صِراط پلی بر روی جهنم است که همه انسان ها در قیامت از آن عبور می کنند. بر اساس برخی از احادیث بر روی صراط مواقفی (ایستگاه هایی) وجود دارد که اعتقادات و اعمال فرد در آن ها حساب رسی می شود. سرعت گذر انسان ها از روی صراط متناسب با اعمال آن ها در دنیاست، برخی به سرعت از آن می گذرند و برخی هزاران سال بر روی آن گرفتار خواهند بود و برخی از آن سقوط کرده، به جهنم می افتند. به اعتقاد شیعیان مهم ترین سوال بر روی صراط سوال از ولایت امامان است.
در قرآن کریم سه کلمه «صراط»، «طریق» و «سبیل» معنایی نزدیک به هم دارند، که معمولاً هر سه به «راه» ترجمه می شود. راغب اصفهانی تفاوت اساسی این سه واژه را چنین بیان می کند: «صراط» به معنی شاهراه، راه اصلی و راه روشن، «سبیل» به معنی راه آسان و هموار، و «طریق» به معنای راهی است که تنها پیاده می توان در آن حرکت کرد.
علامه تهرانی در کتاب معاد شناسی می نویسد:
[ویکی اهل البیت] یک راه در روز قیامت وجود دارد که بر جهنم کشیده شده است و از مو باریکتر و از شمشیر تیزتر است. بهشتیان درگذر از آن هیچ اندوهی به آنها نمی رسد و کافران بر آن می گذرند تا کیفری برای آنها باشد و آن صراط است و صراط المستقیم همان "دین قیم الهی" است که عهده دار هدایت انسانهاست.
برخی از عالمان لغت ریشه "صراط" سراط می دانند که در اصل لغت به معنای بلعیدن است و تبدیل سین به صاد ناشی از تناسب آن با طاء است.
و راز این که به بزرگراه صراط می گویند آن است که به جهت فراخی و وضوحی که دارد گویا سالک در خود می کشد گویا که او را می بلعد «و بعض اهل العلم یقول ان السرط مشتق من ذلک لان الذاهب فیه یغیب غیبة الطعام المسرط».
مؤلف التحقیق واژه صراط را مستقل از سراط می داند: «والظاهر ان کلمة الصراط مستقلّة فی نفسها غیر مبدلة فی السراط» دلیلش آن است که صراط مشتقات ندارد اما سراط مشتقات دارد.
به هر حال آنچه که در آن تردید نیست آن است که معنای این واژه راه روشن و وسیع است چه آنکه مادی باشد یا معنوی و الزاماً معنای استقامت در آن نیست که اگر به معنای آن بود وصف مستقیم برای آن تأکید می شد. گرچه تأکید بودن مانعی ندارد لکن تأسیس بهتر از تأکید است.
برخی گفته اند یک راه در روز قیامت وجود دارد که بر جهنم کشیده شده است و از مو باریکتر و از شمشیر تیزتر است. بهشتیان درگذر از آن هیچ اندوهی به آنها نمی رسد و کافران بر آن می گذرند تا کیفری برای آنها باشد و آن صراط است و آیات از قرآن در آخرت دو راه را نشان می دهد یکی به بهشت و دیگری به جهنم.
«سَیَهْدِیهِمْ وَیُصْلِحُ بَالَهُمْ × وَیُدْخِلُهُمُ الْجَنَّةَ عَرَّفَهَا لَهُمْ». (سوره محمد، آیه 5و6) بزودی آنان را راه می نماید و حالشان را نیکو می گرداند و در بهشتی که برای آنان وصف کرده آنان را درمی آورد و درباره دوزخیان می فرماید: «فَاهْدُوهُمْ إِلَی صِرَاطِ الْجَحِیمِ». (سوره صافات، آیه23) پس به روی جهنم رهبریشان کنید.
در روایات چنین آمده است که صراط از مو باریک تر، از شمشیر برنده تر و از آتش سوزان تر است. مؤمنان خالص در نهایت آسانی و به سرعت از آن می گذرند، برخی به دشواری می گذرند و سرانجام نجات می یابند، بعضی از مردم نیز به جهنم می افتند.
[ویکی الکتاب] معنی صِرَاطِ: راه روشن ( از ماده ( ص ر ط )گرفته شده ، که بمعنای بلعیدن است ، و راه روشن مثل اینکه رهرو خود را بلعیده ، و در مجرای گلوی خویش فرو برده ، که دیگر نمیتواند این سو و آن سو منحرف شود ، و نیز نمیگذارد که از شکمش بیرون شود )
معنی مُّسْتَقِیم: راست - مستقیم (کلمه ی مستقیم بمعنای هر چیزی است که بخواهد روی پای خود بایستد ، و بتواند بدون اینکه بچیزی تکیه کند بر کنترل و تعادل خود و متعلقات خود مسلط باشد ، مانند انسان ایستادهای که بر امور خود مسلط است ، در نتیجه برگشت معنای مستقیم به چیزی است ک...
معنی فُجَّارِ: گنهکاران پرده در - کافران هتاک(کلمه تفجیر به معنای آن است که آب آنقدر زیاد شود که سد و مانع جلو خود را بشکند و گناه را هم اگر فجور میگویند ، برای این است که گناهکار ، پرده حیا را پاره میکند ، و از صراط مستقیم خارج گشته ، به بسیاری از گناهان مبتلا می...
معنی فُجِّرَتْ: شکافته شوند - آبشان آنقدر بالا بیاید که سد و موانع پیش رویش را بشکند (کلمه تفجیر به معنای آن است که آب آنقدر زیاد شود که سد و مانع جلو خود را بشکند لذا عبارت "وَإِذَا ﭐلْبِحَارُ فُجِّرَتْ " را مفسرین این گونه ترجمه کرده اند که "وقتی که دریاها به هم ...
ریشه کلمه:
صرط (۴۵ بار)
راه . صحاح و قاموس و اقرب آن را طریق گفته. طبرسی فرموده:راه آشکار وسیع. راغب گوید: راه راست. المیزان فرماید: صراط، سبیل، طریق قریب المعنب اند. باید دانست: آن در اکثر نزدیک به تمام آیات قرآن در معنای راه خدا یعنی آیات قرآن در معنای راه خدا یعنی دین حق و شریعت حق به کار رفته است و در بعضی از آیات می‏شود گفت مراد از آن راه معمولی است مثل . و مثل . و نحو صراط و با صاد و سین خوانده‏اند و. هر دو به یک معنی است. سرط در اصل به معنی بلعیدن است «سرطه سرطاً:ابتلعه» مجمع در علت تسمیه راه به صراط فرموده که: راه رهگذر را بلع می‏کند. در اقرب گوید: راه رهگذر را بلع می‏کند. دراقرب گوید: راه رونده در آن غایب می‏شود مثل لقمه در شکم. در خاتمه، قول مجمع که‏آن را راه آشکار وسیع گفته به واقع نزدیک‏تر است از قول راغب که راه راست گفته زیرا در بیشتر آیات وصف مستقیم با صراط ذکر شده و تأسیس از تأکید بهتر است و اگر مثل صحاح و غیره مطلق مترادف می‏شود و اصل عدم آن است .

معنی کلمه صراط در ویکی واژه

راه، طریق.
شمشیر دراز. (منتهی الارب)

جملاتی از کاربرد کلمه صراط

طریقی بر آن آسمان، چون صراطی چو موی سر زلف خوبان کشمر
به روز حشر سبک از صراط می گذرد به دوش هر که نهادند بار درویشی
تا در نظرت امید و بیم است راهت نه صراط مستقیم است
از طرف دیگر برای شناخت انتقادات به جریان تفکیک می‌توان کتاب «صراط مستقیم؛ نقد مبانی مکتب تفکیک» نوشته محمد حسن وکیلی از شاگردان جوان سید محمدحسین طهرانی و از مخالفان سرسخت میرزای اصفهانی و مکتب او است، را مطالعه کرد. سیدمحمدحسین طباطبایی صاحب تفسیر المیزان نیز که نگاهی حکمی- عرفانی- فقهی دارد، نقدی بر دیدگاه تفسیری جریان تفکیک دارد.
موسم این «حج»، تابستان است. در کنار قبله‌گاه ایزیدیان، چشمه‌گاه مقدسی قرار دارد که زمزم خوانده می‌شود. کوهی مقدس است که نامش را عرفات نام نهاده‌اند. پلی نیز هست به نام پل صراط. در موسم زیارت گاوی را هم قربانی می‌کنند.
داغ سودای تو بر سینه چو آیم فردا با همه جرم و گنه بگذرم آسان زصراط
نیست بعد از عشق پروای صراطم، زان که داد این ره باریک، اندامی که می‌باید مرا
آنانکه در صراط صعود ولایتند از حق نزول کرده و بر خلق آیتند
هست خاموشی بهشت با نعیم رو چو خاموشان صراط مستقیم
او منظوماتش را در دیوانی کامل گرد آورد. الصراط المستقیم در فقه شیعه، الجمانة النضیدة نیز از آثار اوست.
هر که بگذارد صراط آید به درگاه بهشت من نمی‌بینم بهشت و بیش رفتم صد صراط
صراط المستقیم الی مستحقی التقدیم، نام کتابی است اثر علی بن محمد بن یونس نباطی. وی انگیزه از تألیف کتاب را در مقدمه آن، سیره علماء پیشین را دلیل و مشوقی برای تألیف کتابی با موضوع معرفه امام دانسته‌است. این کتاب به سال ۸۵۴ ه‍.ق به پایان رسیده‌است. موضوع این کتاب، با محوریت کلام و اثبات امامت و خلافت بلافصل علی بن ابی‌طالب و امامان پس از وی بوده‌است. وی در تألیف این اثر از منابع شیعه و سنی استفاده نموده‌است. در این راستا، به صورت مقدمه، به اثبات واجب الوجود نیز پرداخته شده‌است.
صراط نقص ناقص مستقیمست که نقصانات ارکان جحیمست
در ادبیات سیاسی بیگانه، به داعش نیز تندرو می‌گویند در حالی‌که داعش منحرف از اسلام، قرآن و صراط مستقیم است.
کسی کاینجا دل از توحید آراست به عقبی بر صراطش راه شد راست