شکرریز

معنی کلمه شکرریز در لغت نامه دهخدا

شکرریز. [ ش َ ک َ / ش َک ْ ک َ ] ( نف مرکب ) شکرافشان. شکرریزنده. که شکر بریزد. که از او شکر ریزد، مثل نیشکر. ( از یادداشت مؤلف ) :
یا ابوبکر تویی چون قصب شکّرریز
وین یکی مؤذن خام آمده ای از خرغون.منجیک. || هر چیز شیرین ، چون خنده و تبسم و غیره. کنایه از شیرین و شکرین. ( از یادداشت مؤلف ). سخت شیرین و دلاویز :
چون شکرریز خنده بگشاید
خاک تا سالها شکر خاید.نظامی.لب از ناردانه دلاویزتر
زبان از طبرزد شکرریزتر.نظامی.از لب شکر طبرزدآمیز
در بوسه طبرزدی شکرریز.نظامی.زآن غالیه دان شکّرانگیز
مه غالیه ساز و گل شکرریز.نظامی. || قناد و حلوایی. ( آنندراج ) ( انجمن آرا ). شخصی را گویند که از چیزها شکر سازد، و او را به عربی قناد خوانند. ( از ناظم الاطباء ) ( برهان ).
- امثال :
هیچ حلوایی نشد استادکار
تا که شاگرد شکرریزی نشد.؟ ( از یادداشت مؤلف ). || ( اِ مرکب ) خوانندگی و گویندگی. ( ناظم الاطباء ) ( برهان ) ( انجمن آرا ) ( آنندراج ). آواز خوش. ( آنندراج ) ( انجمن آرا ) :
شکرریز آن عود افروخته
عدو را چو عود و شکر سوخته.نظامی. || سخن شیرین. ( آنندراج ) ( انجمن آرا ). کلام شیرین و فصیح و بلیغ و شعر. ( از برهان ). || ( نف مرکب ) رنگین و پرنعمت. پر از نعمتهای رنگین و شیرین. ( از یادداشت مؤلف ) :
در شکرریز سور او بنشست
زهره را با سهیل کابین بست.نظامی.شکرریز بزمی دگر ساختم.نظامی.|| دارای سخن شیرین و خوش. شیرین سخن. خوش نغمه. که آواز خوش آورد :
شمس شکرریز تویی مفخر تبریز تویی.مولوی.مجنون به جواب آن شکرریز
بگشاد لبی طبرزدانگیز.نظامی.به سحری کآتش دلها کند تیز
لبش را صد زبان هر صد شکرریز.نظامی.چو بر دستان زدی دست شکرریز
بخواب اندر شدی مرغ شب آویز.نظامی. || شیرین حرکات. ( یادداشت مؤلف ) :
جای پرهیز است در کوی شکرریزان گذشت
یا به ترک دل بگویا چشم بر روزی مکن.سعدی. || خوش طبع و بذله گوی. ( برهان ) ( ناظم الاطباء ). لطیفه گوی. ( ناظم الاطباء ). || ( اِ مرکب ) لب خوبان. ( برهان ). لب معشوق. ( ناظم الاطباء ). || نثار را گویند که در عروسی بر سر دامادو عروس کنند، و آن بجهت میمنت و شگون حلوا و شکر بوده. ( آنندراج ) ( انجمن آرا ) ( از برهان ) ( از غیاث ) ( ازناظم الاطباء ). نثار شکر. نثار کردن شکر. ( یادداشت مؤلف ) :

معنی کلمه شکرریز در فرهنگ معین

( ~ . ) [ سنس - فا. ] (ص فا. اِ. ) ۱ - شکرریزنده ، شکرافشان . ۲ - قناد، حلوایی . ۳ - (کن . ) سخن نغز. ۴ - (کن . ) آواز دلکش . ۵ - نثاری که در عروسی بر سر داماد و عروس کنند. ۶ - گریة شادی .

معنی کلمه شکرریز در فرهنگ عمید

۱. کسی که قند و نقل و نبات می سازد.
۲. [مجاز] شیرین گفتار.
۳. سخن شیرین و فصیح.
۴. [مجاز] لب معشوق.

معنی کلمه شکرریز در فرهنگ فارسی

کسی قندونقل ونبات ازشکربسازد، شیرین گفتار
۱ - شکر زیرنده شکر افشان . ۲ - قناد حلوایی . ۳ - سخن نغز . ۴ - آواز دلکش . ۵ - نثاری که در عروسی بر سر داماد و عروس کنند . ۶ - گریه شادی . یا شکر ریز طرب . گریه شادی .

معنی کلمه شکرریز در ویکی واژه

شکرریزنده، شکرافشان.
قناد، حلوایی.
سخن نغز.
آواز دلکش.
نثاری که در عروسی بر سر داماد و عروس کنند.
گریة شادی.

جملاتی از کاربرد کلمه شکرریز

مرا این دل فتنه‌انگیز تنگ ترا این دهان شکرریز تنگ
پر شکر شد شرق تا غرب جهان از شکرریز شکر گفتار تو
ترا همتا کجا باشد که در باغ جمال تو کند پسته شکرریزی کند سنبل سمن سایی
حاصل خدمت از شکرریزت دارد اومید شربت آشامی
پسته‌اش گر در شکرریزی چنین بندد کمر خواب تلخ از دیده بادام بیرون می‌شود
نی کلک مرا گردان شکرریز چو شمعش ده زبان آتش انگیز
کند به دیده شکرریز اشک تلخم را به خنده‌ای که ازو زهر انگبین گردد
به سِحری کآتشِ دل‌ها کند تیز لبش را صد زبان هر صد شکرریز
شکرریز نطقش شکربند شد نی خامه در دم نی قند شد
هم شمس شکرریزم هم خطه تبریزم هم ساقی و هم مستم هم شهره و پنهانم