شرمنده. [ ش َ م َ دَ / دِ ] ( ص مرکب ) شرمسار. شرمگین. ( فرهنگ فارسی معین ). خجل. ( ناظم الاطباء ). منفعل. سرافکنده. شرمسار. ( مخفف شرم منده - از شرم به معنی حیا، و منده و مند ). ( یادداشت مؤلف ). اسم فاعل از شرمیدن ، اگرچه شرم اسم جامد است مگر آنکه فارسیان گاهی از اسم جامد هم اشتقاق نمایند چنانکه از دیر، دیرنده و بعضی از محققین که بر اشتقاق جامد قایل نیستند نوشته اند که شرمنده به فتح میم است و در اصل شرم منده بوده به قاعده معروف میم اول را حذف کردند چنانکه در نیمن و سپیدیوبود و های مختفی در آخر برای تشبیه آورند چنانکه درلفظ دندانه و زبانه به معنی مشابه دندان و مشابه زبان ، پس شرمنده به فتح میم به معنی شخصی که مشابه و صاحب شرم باشد. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ) : ز خلق خوش تست شرمنده دایم چه مشک طرازی چه بان حجازی.سوزنی.آن بت شوخ دیده کز رخ اوست طیره خورشید و ماه شرمنده.سوزنی.فردا که پیشگاه حقیقت شود پدید شرمنده رهروی که عمل بر مجاز کرد.حافظ.- امثال : اگر پیش همه شرمنده ام پیش دزد روسفیدم . ( امثال و حکم دهخدا ). طامع همیشه شرمنده است . ( امثال و حکم دهخدا ). || شوریده و پریشان و مضطرب. || دلگیر. ( ناظم الاطباء ). || در استعمال متأخرین به معنی ممنون آید. ( آنندراج ).
از دست تو چندان که بر آید، به جفا کوش شرمنده مکن جان وفا پیشهٔ ما را
جان فدای عشق جانان کرده ام تا قیامت زین کرم شرمنده ام
کز عکس گل و لاله و سمن شرمنده برآید خور از زمین
بسیار ز جانب وفاکیشان شرمنده شدم ز آشناییها
خوش وقت آنکه گفت مرا پای من ببوس شرمنده وار بوسه زد این بنده خاک را
کز من به غیر مهر و وفا هیچ سر نزد شرمنده نیستم ز محبت به هیچ باب
تحقیقات گستردهای در مورد انواع، میزان پذیرش و تأثیر افسانههای تجاوز صورت گرفتهاست. افسانههای تجاوز بهطور قابل توجهی بر دیدگاههای اعضای هیئت منصفه، سازمانهای تحقیق، قضات، مجرمان و قربانیان تأثیر میگذارد. دیدگاههای نادرست در مورد تجاوز به سرزنش قربانی، شرمنده سازی، زیر سؤال بردن صداقت قربانی و سایر مشکلات منجر میشود. تعیین گناه متهم و مجازات جرایم جنسی نیز تحت تأثیر این اعتقادات است.
مردان با توجه به ویژگیها و صفاتی که دارند، از افسردگی خود بیشتر شرمنده و خجالت زده میشوند و به همین دلیل سعی میکنند که بیماری و شرایط سخت زندگی خود را از همه پنهان کنند و در برابر این بیماری و شرایط بد تاب بیاورند.
خواهر بزرگ ناگاتورو دانشجوی دانشگاهی است که خواهر کوچک خود را بسیار دوست دارد و از او مراقبت میکند. اما دوست دارد او را مورد آزار قرار دهد و اغلب او را شرمنده کند. او الگو و مورد اعتماد ناگاتورو است.چپتر ۵۹–۶۰
شرمنده ی سگان ویم، بعد مرگ هم کز سوز سینه در تن من استخوان نماند
دل پر از مهر و لب پر از خنده از عتاب گذشته شرمنده
کزین پس به پاداش شرمنده گی خداوند خود را کنم بنده گی