دل گرفتن

دل گرفتن نیست از طاعت مرا لیک ذوقی نیست یک ساعت مرا

بود ز رخنهٔ لب، آفت قلمرو دل گرفتنی ست دهانی که هرزه نال شود

چنان از صحبت ما دل گرفتند که سهوا هم به سوی ما ندیدند

حیا، زکف ندهد دامن ادب بیدل گرفتن‌ گهر از مشت آب دشوار است

سخت است دل گرفتن صائب ز نوک مژگان برتافتن محال است سرپنجه قضا را

و آن عبارت است از نشناختن نعمت کسی و شاد نبودن به آن و صرف نکردن آن در مصرفی که منعم به آن راضی است و کفران نعمت الهی از صفات مهلکه ای است که آدمی را در آخرت به شقاوت سرمدی می رساند و در دنیا باعث عقوبت و حرمان سلب نعمت می گردد چنان که خدای تعالی می فرماید: «فکفرت بانعم الله فاذاقها الله لباس الجوع و الخوف» خلاصه مضمون آنکه «کفران کردند نعمتهای خدا را، پس خدا ایشان را به گرسنگی و بیم و تشویش مبتلا ساخت» و نیز می فرماید: «إن الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم» خلاصه معنی آنکه «خدا تغییر نمی دهد و باز نمی گیرد نعمتی را که به قومی عطا فرموده است تا ایشان نفوس خود را تغییر ندهند و نیتهای خود را برنگردانند» و ضد کفران، شکر است و آن عبارت است از شناختن نعمت از منعم و آن را از او دانستن و به آن شاد و خرم بودن و به مقتضای آن شاد و خرم بودن و به مقتضای عمل کردن به این معنی که خیر منعم را در دل گرفتن و حمد او را کردن و نعمت را به مصرفی که او راضی باشد رسانیدن.

از زلف دل گرفتن بازیچه می شمارد از قید هند صائب خودرا اگر برآرد

ازان دل گرفتند ایرانیان ببستند با درد کین را میان

در شب تاریک نتوان دزد را دنبال رفت دل گرفتن مشکل است از طره شبرنگ او

گداز درد الفت فیض اکسیر دگر دارد ز خون گشتن توان در دل گرفتن جمله اعضا را