خیزش
جملاتی از کاربرد کلمه خیزش
درین باغ کهن چون سبزه ی نو خیزد از خاکم هنوزم در نظر باشد خیال خط نوخیزش
اعتراضات ۱۴۰۱ استادان دانشگاه ایران به همراهی استادان و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی ایران با خیزش ۱۴۰۱ ایران اشاره دارد. امضای بیانیه، تحریم کلاس‌های درس، حضور در تجمع‌های اعتراضی دانشجویان و استعفا از مقام دولتی از جمله روش‌های این اعتراضات بود.
جمال حماد تأکید کرد که اگر محمد نجیب به این خیزش ملحق نشده بود امکان پیروزی این خیزش نبود. چنانچه محمد نجیب دارای درجه نظامی، اعتبار و سابقهٔ نظامی مهمی بود اما دیگر اعضا دارای رتبه نظامی پایین و گمنام بودند.
چون گرانی به پیش شمع آید خیزش اندر میان جمع بکش
الهام افکاری خواهر نوید افکاری است. او در جریان خیزش ۱۴۰۱ ایران در روز ۱۹ آبان به همراه همسر و دختر ۳ ساله‌اش بازداشت و به بازداشتگاه پلاک ۱۰۰ در شیراز منتقل گردید و مدتی بعد از زندان آزاد شد.
نیروهای امنیتی در جریان خیزش ۱۴۰۱ ایران، در ۱۴ آذر ۱۴۰۱ به خانه او و عضو دیگر هیئت دبیران حمله بردند و با شکستن در آپارتمان و ایجاد رعب و هراس او را بازداشت کردند.
به یک‌ره کنده شد چنگال تیزش سترون گشت خاک مردخیزش
وی در ۱۴ دسامبر ۲۰۲۲ در جهت حمایت از خیزش ۱۴۰۱ ایران، با انتشار توییتی کفالت سیاسی محمدمهدی کرمی از بازداشت‌شدگان این خیزش که در خطر اعدام قرار گرفته‌است را به عهده گرفت.
ز او خاسته است جمله فضائل چون خیزش جموع ز مفرد
محمد داوری، نرگس ملک‌زاده، محمدرضا نیک‌نژاد سه معلم معترض و فعال صنفی فرهنگیان در گفتگو با یک رسانه داخلی در مورد شدت برخورد امنیتی با فرهنگیان بعد از خیزش انقلابی علیه جمهوری اسلامی گفته‌اند که حدود ۴۰۰ معلم به دلیل فعالیت صنفی از طرح رتبه‌بندی محروم و ۲۰ هزار مدیر برکنار شده‌اند. به گفته نرگس ملک‌زاده، آثار ضربه سیاه مقامات جمهوری اسلامی بر آموزش و پروش در سال‌های آینده مشخص خواهد شد.
بعدها در داغستان افسانه‌ای بر سر زبان‌ها افتاد که شیخ شامل داغستانی در اصل فرزند اسکندر میرزا است، اما گفته شده که خود شیخ شامل این داستان را می‌ساخته تا در خیزش ضد روسی خودش حمایت گرجی‌ها را هم جلب کند.
شده گرم از نسیم مشک‌بیزش دماغِ نرگسِ بیمارخیزش
اگر به خنده درآید لب شکرخیزش وگر به جلوه درآید رخ پری‌سانش
در اسفند ۱۴۰۱ رسانه‌ها از تعلیق آرش رئیسی‌نژاد از استادیاری دانشگاه تهران خبر دادند. این خبر با واکنش‌های مختلفی از سوی رسانه‌ها و دانشجویان مواجه شد. برخی رسانه‌ها تعلیق این استاد دانشگاه را با حمایت از دانشجویان در جریان خیزش ۱۴۰۱ ایران مرتبط دانستند.
آرمان علی‌وردی (درگذشتهٔ ۶ آبان ۱۴۰۱)، طلبه بسیجی اهل ایران بود که چهارم آبان ۱۴۰۱ و در جریان سرکوب خیزش ۱۴۰۱ ایران، در شهرک اکباتان تهران زخمی و بعد از آن درگذشت. سن او به هنگام کشته‌شدن، ۲۱ سال عنوان شده‌است.
در گلستان لطافت چو گل نوخیزش تنک اندام و تنک پوش و تنک لب نگرید
گر زاهدی ببیند میگونی لب او تا روز رستخیزش زان می خمار گیرد
آلت شاهد زبان و چشم تیز که ز شب‌خیزش ندارد سر گریز
طرح اخراج ایران از کمیسیون مقام زن سازمان ملل پس از کشته‌شدن مهسا امینی دختر ۲۲ ساله‌ی ایرانی در بازداشت گشت ارشاد و سرکوب خیزش اعتراضی بعد از آن مطرح شد. در جریان این خیزش اعتراضی، گزارش‌هایی از خشونت فیزیکی، جنسی و کلامی توسط جمهوری اسلامی نسبت به زنان معترض ایرانی منتشر شده بود. نوامبر ۲۰۲۲ نیز شورای حقوق بشر سازمان ملل، مستقر در ژنو، با تصویب قطعنامه‌ای، کمیته حقیقت‌یابی برای تحقیقات مستقلی دربارهٔ سرکوب مرگبار اعتراضات توسط جمهوری اسلامی تشکیل داده بود.
حیا مشکل که گیرد دامن رنگ چمن خیزش چوگل هرچند این آتش در آب افتدکه برخیزد