احقاق

وجود این مقررات بیان‌گر این واقعیت است که افراد نمی‌توانند برای احقاق حق خود و اجرای عدالت به‌طور شخصی و به میل خود اقدام کنند.

اگر تظلم داریم سازدی احقاق وگر تعدی کردیم بخشدی کیفر

تلاش برای ارتقای جایگاه زنان در سال ۱۹۳۴، درست پس از سفر رضاشاه به ترکیه آغاز شد. تا پیش از حکومت رضاشاه، قوانین به مردان اجازهٔ حکومت بر زنان را می‌داد. اگرچه اقدامات رضاشاه نتوانست اصلاحات اساسی برای احقاق حقوق زنان انجام دهد ولی او این حقوق را از راه‌های دیگری همچون گسترش سیستم آموزشی و دعوت از زنان برای ساختن ایران و کار در شغل‌هایی چون معلمی بهبود داد.

در اواخر قرن نوزدهم روانشناسان زیادی از جمله زیگموند فروید همجنس‌گرایی را دیگر یک بیماری روانی نمی‌دانستند. این تصور که همجنس‌گرایی مادرزادیست کمک زیادی به همجنس‌گرایان کرد تا تلاش برای احقاق حقوق خود را از اوایل قرن بیستم آغاز کنند. ازدواج همجنس‌گرایان تا پیش از جنگ جهانی دوم مطرح نبود اما به دلیل کشتار همجنس‌گرایان در طول جنگ توسط نازی‌ها، توجه به حقوق همجنس‌گرایان پس از جنگ شدت بیشتری گرفت و باعث شد زمزمه‌هایی در مورد ازدواج همجنس‌گرایان پیش آید.

باری همچنان نواب اشرف والا روحی فداه را محرک حفظ الغیب باشید، که هر جا داند از بی‌گناهی ما بگوید و برائت ذمه بجوید. به عصمت زهرا و حشمت مریم که هرچه بر خطر بستند محض حسد و افترا بود. من نیز داوری را به انتقام بار خدا افکندم جبران ضرر و تلافی نیز نمی‌خواهم. اگر این خسارت به حق رسد ما را بر احکام قضا طعن و دق نیست، و چنانچه رشک و نفاق موجب این بی اندامی گشت، در آن معرض که کس کس را نداند و چاره فلسی نتواند از عدل یزدانی احقاق حقوق و درمان عقوق خواهم جست.

کتاب «مشجرات آل رسول‌الله الاکرام» یا «مشجرات الهاشمیین» و «ملحقات الاحقاق» از مهم‌ترین آثار چاپ شده مرعشی نجفی است. او برای نوشتن برخی کتب خود به کشورهای مختلفی سفر کرد و با دانشمندان و علمای ادیان مختلف به گفتگو نشست.

زان که تو اوج ظلم و جوری و من موجی از بحر عدل و احقاقم

در بخش زندگی‌نامه آثار بسیاری با رویکردهای روایی–تاریخی، تربیتی–اخلاقی و مذهبی–کلامی نوشته شده‌است. برخی از مهم‌ترین این آثار عبارتند از: السّقیفة و فدک جوهری بصری، فَدَکٌ فِی التّاریخ سید محمدباقر صدر، بحارالانوار محمدباقر مجلسی و عوالم العلوم بحرانی اصفهانی، فاطمةالزهراء بهجة قلب مصطفی احمد رحمانی همدانی، شرح احقاق الحق و ازهاق الباطل سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، مُنتَهیُ‌الآمال عباس قمی، فاطِمَةُالزّهراء مِنَ الْمَهدِ اِلَی اللَّحَد سید محمدکاظم قزوینی، زندگی‌نامهٔ فاطمه زهرا سید جعفر شهیدی. در حوزهٔ کتاب‌های تحلیلیِ اخلاقی–تربیتی نیز می‌توان به اَلزَّهراءالْقُدوَة محمدحسین فضل‌الله و فاطمه زهرا بانوی نمونهٔ اسلام ابراهیم امینی اشاره کرد.

پس از اعلام نتایج انتخابات دهم و اعتراضات گسترده مردم میرحسین موسوی اقدام به نوشتن بیانیه‌هایی اعتراضی کرد. این بیانیه‌ها حاوی مسائلی چون تقلب در انتخابات، مخالفت با دولت محمود احمدی‌نژاد، اعتراض به عملکرد شورای نگهبان، حمایت از حرکت‌ها و اعتراضات مردمی، احقاق حقوق مردم معترض، جان‌باختگان، بازداشت‌شدگان و آسیب‌دیدگان اعتراضات پس از انتخابات است. بیانیه‌های میر حسین موسوی در اتفاقات و روزهای مهمی چون هفته آخر خرداد، حوادث تیر ماه، روز قدس، روز دانش آموز، روز بسیج، روز دانشجو، مراسم چهلم جان‌باختگان اعتراضات پس از انتخابات، بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها نوشته شد. این بیانیه‌ها نقش مهمی در اعتراضات گسترده مردمی در ماه‌های پس از انتخابات داشته است.

ساکنان بکه شهریار برای دادخواهی مقابل قوه قضائیه تجمع کردند. آنها قبل از انقلاب از اربابان منطقه، قطعاتی هزارو ۵۰۰ متری خریداری کرده‌اند و این زمین‌ها دست به دست شده‌است. حالا جهاد کشاورزی حکم به تخلیه زمین‌هایشان صادر کرده‌است. معترضان پلاکاردهایی به همراه داشتند که روی یکی از پلاکاردها نوشته شده بود «مدیران محترم قوه قضائیه، اگر بخواهید بدانید چگونه اسناد مالکیت ششدانگ مالکین توسط اشخاص زمین خوار به سادگی ابطال می‌گردد به روستای بکه شهریار مراجعه کنید». روی پلاکارد دیگری نوشته شده بود، «ما مالکین قطعات هزارو۵۰۰ متری روستای بکه شهریار خواهان رسیدگی و احقاق حق تضییع شده خود هستیم». اهالی روستا مستاصل بوده و نگران مصادره اموالشان با حکم جهاد کشاورزی هستند.

در نتیجه واگذاری شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت‌تپه، اعتراضات و اعتصابات گسترده کارگران در استان خوزستان شکل گرفت. احمد نادری در پی مخالفت‌های جدی خود با سیاست‌های اقتصاد نئولیبرالی و خصوصی‌سازی‌های ناعادلانه و احقاق حقوق کارگران به ماجرای پروندة کشت و صنعت  نیشکر هفت‌تپه ورود کرد.

رفتار مرا این مدت با آقا محمدحسین یزدی استحضار دارند که همه حسن اعتقاد و تفویض بود. گفتار او را بالمشافهه با بنده زاده اصغاء رفت که چه مایه طفره و تعدی و لاطایل بافت. در دنیا و آخرت از حضرت میانه خود و او تمنای یاوری و استدعای داوری دارم، هر اوقات احقاق حقوق من از وی مقدور باشد اعم از قرب و بعد و حیات و ممات من خود را معذور و او را مغفور نگذارند همین ذریعه حجت وکالت کل و امانت مطلق بس، فرد :

به مرور با ادامه فعالیت این جریان شکل گرفته، خواست نمایندگان مجلس مبنی بر احقاق حقوق تضییع شده در میزان سود دریافتی شرکت نفت ایران و انگلیس موجب شد تا تلاش برای ملی شدن صنعت نفت در راستای چنین سیاستی در دستور کار قرار گیرد. ملی شدن صنعت نفت و انتخاب مصدق به نخست‌وزیری راه را برای اتخاذ این سیاست هموارتر نمود؛ لذا از اردیبهشت ۱۳۳۰ تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ شمسی، به مدت ۲۷ ماه سیاست موازنه منفی در سیاست داخلی و خارجی کشور به اجرا درآمد و شرایطی را به وجود آورد که نتایج خاص خود را داشت.

اول: «تظلم» و «استغاثه» کردن در نزد کسی که احقاق حق او تواند کرد، و انتقام ظلمی که بر او شده تواند کشید، یا اعانت او را تواند نمود ولیکن شرط آن است که در شکایت ظالم، به خصوص ظلمی که بر او واقع شده اکتفا نماید و زبان به اظهار عیبی دیگر از آن ظالم نگشاید.

حق داشتن وضعیتی مناسب برای زندگی در ماده ۲۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۱۱ میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تثبیت شده‌است. مهم‌ترین منبع الهام گنجاندن این حق در اعلامیه جهانی حقوق بشر، سخنرانی آزادی‌های چهارگانه رئیس‌جمهور آمریکا، فرانکلین دلانو روزولت است که این آزادی را آزادی از فقر و نیاز خوانده‌است. تحقق این آزادی به احقاق شماری از حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از جمله حق مالکیت، حق کار، حق آموزش و حق امنیت اجتماعی بستگی دارد.