آلل

آلل

معنی کلمه آلل در لغت نامه دهخدا

الل. [ اَ ل َ ] ( ع مص ) نالیدن بیمار. ( تاج المصادر بیهقی ) ( مصادر زوزنی ) ( از اقرب الموارد ). || فاسد شدن دندان. ( از اقرب الموارد ) ( ناظم الاطباء ). || ( اِ ) یک سوی کارد. ( مهذب الاسماء ). صفحه کارد. ( از اقرب الموارد ) ( ناظم الاطباء ). || کجی دندانها بسوی داخل دهن. یَلَل. ( از ذیل اقرب الموارد ) ( ناظم الاطباء ).
الل. [ اُ ل َ ] ( ع اِ ) ج ِ اُلَّة. ( اقرب الموارد ). رجوع به اُلَّة شود.
الل. [ اِ ل َ ] ( ع اِ ) ج ِ اِلَّة. ( از ذیل اقرب الموارد ). رجوع به اِلَّة شود.

معنی کلمه آلل در فرهنگ فارسی

نالیدن بیمار . فاسد شدن دندان

معنی کلمه آلل در دانشنامه عمومی

الل ( به انگلیسی: Allele ) یا دگره به معنای متقابل یا دوجانبه است. هر ژن بر روی کروموزوم جایگاه ویژه ای دارد در این جایگاه ویژه نوکلئوتیدها چیده شده اند که به آن توالی اسید نوکلئیک می گویند. الل در حقیقت ژن کنترل کنندهٔ یک صفت است که در یک جایگاه مشخص روی کروموزوم قرار گرفته. الل هایی که در جایگاه مشابه هم روی کروموزوم های همتا قرار گرفته اند یک صفت را کنترل می کنند. مثلاً چروکیدگی یا صاف بودن دانه های یک گیاه، توسط دو اللی که در جایگاه مشابه هم روی دو کروموزوم همتا قرار گرفته اند کنترل می شود. بین الل ها سه رابطهٔ «بارز و نهفتگی»، «بارزیت ناقص» و «هم توان» برقرار است.
برای نمونه اگر فرض کنید در یک گیاه دیپلوئید ( Diploid ) تنها یک ژن رنگ گلبرگ ها را تنظیم می کند و این گونهٔ گیاهی می تواند دارای ۲ گلبرگ به رنگ های سرخ و سپید باشد و رنگ سرخ بر سپید چیره است، آنگاه گیاه با داشتن الل سرخ بر روی هر دو کروموزوم ( فام تن ) خود دارای گلبرگ سرخ، با داشتن الل ( دگره ) سپید بر روی هر دو کروموزوم خود دارای گلبرگ سپید، و با داشتن الل سرخ بر روی یکی از کروموزوم ها و داشتن الل ( دگره ) سپید بر روی کروموزوم دیگر باز هم دارای گلبرگ سرخ ( به دلیل چیرگی صفت سرخی ) می شود.
بارز و نهفتگی: در این رابطه بین دو یا چند اللی که روی کروموزوم های همتا ( بسته به تعداد کروموزوم های همتا تعداد الل ها هم تغییر می کند ) قرار دارند رابطهٔ بارز و نهفتگی وجود دارد یعنی اینکه یکی ( یا درصورت پلی پلوئیدی بودن ممکن از چندتا ) از الل ها بر دیگری بارز است و اجازه پروتئین سازی و تعیین فنوتیپ را به الل نهفته نمی دهد. مثلاً صاف یا چروکیده بودن دانه یک گیاه دیپلوئیدی فقط از طریق دو الل روی کروموزوم های همتا تعیین می شود. درصورتی که الل مربوط به چروکیدگی همان الل مغلوب باشد و الل مربوط به صافی الل بارز اگر روی یکی از کروموزوم ها الل بارز باشد و روی دیگری الل نهفته است چون الل صافی بارز است دانه گیاه صاف می شود. درصورتی که هردو الل بارز باشند نیز همان اتفاق می افتد و دانه صاف می شود و تنها در صورتی که هردو الل روی کروموزوهای همتا نهفته باشند دانه چروکیده می شود.
a = الل نهفته ( چروکیدگی )
A = الل بارز ( صافی )
AA = هردو الل بارز و دانه صاف می شود. ( خالص )
aa = هردو الل نهفته و دانه چروکیده می شود. ( خالص )
Aa = الل صافی بارز است و اجازه بروز پیدا کردن به نهفته نمی دهد، یعنی دانه صاف می شود. ( ناخالص )

معنی کلمه آلل در دانشنامه آزاد فارسی

اَلِل (allele)
یکی از دو یا چند شکل متفاوت ژن در یک جایگاه (لوکوس) معین، روی یک کروموزوم. الل ها براثر تفاوت در توالی دی اِن اِی پدید می آیند. بهترین راه توصیف الل ذکر مثال است. ژنی که در انسان ها رنگ چشم را کنترل می کند ممکن است دو شکل متفاوت داشته باشد: یک الل برای ایجاد رنگ چشم آبی، و الل دیگر برای تولید رنگ چشم قهوه ای. در گیاهی که به دو شکل بلند و کوتاه دیده می شود، ممکن است یک الل گیاهان بلند و الل دیگر گیاهان کوتاه پدید آورد. ژن های جداگانه ای که یک جفت الل را می سازند، در طول کروموزوم جایگاه دقیقاً یکسانی دارند. موجوداتی با دو مجموعۀ کروموزومی (دیپلوئیدها)، مانند جانوران و گیاهان، کروموزوم هایی دارند که درون هستۀ هر یاختۀ جفت های شبیه هم یافت می شوند. اگر دو الل یکسان باشند، آن موجود دارای خصوصیت خالص است، امّا اگر دو کروموزوم شبیه هم الل های متفاوتی داشته باشند، موجود را ناخالص می نامند. شکل ظاهری موجود ناخالص ممکن است فقط با یک الل تعیین شود. اللی که فنوتیپ را تعیین می کند تجلی بارز دارد و نسبت به الل های دیگر غالب است. تجّلی (بیان) الل دیگر در این حالت نهفته است.

معنی کلمه آلل در دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] تکرار در قرآن: ۲(بار)

معنی کلمه آلل در ویکی واژه

(جانوری): هر یک از جفت ژنی که موقعیت یکسانی روی کروموزوم‌ها دارند و عامل انتقال خصوصیات ارثی‌اند.

جملاتی از کاربرد کلمه آلل

روستاهایی نظیر:آللی و آلوار نیز پیرو این قاعده هستند.
ژن مغلوب در ژنتیک، آللی است که فنوتیپی را ایجاد می‌کند که تنها درصورت وجود ژنوتیپ همسان (هوموزیگوس) مشاهده می‌شود و هیچ‌گاه در شرایط ناهمسان (هتروزیگوس) بارز نمی‌شود. به عبارت دیگر، به آللی که در نسل اول خود اثری از خود ظاهر نمی‌کند آلل مغلوب می‌گویند.
گروه آلل در سال ۲۰۰۲ توسط والی وود و لین میوریک تشکیل شد. آنها برای تکمیل اعضای گروه به جستجو پرداختند و سرانجام گیتاریست سابق گروه "کلد"، کلی هیز وارد گروه شد. چندی بعد نوازنده بیس (تیم تابین) و درامز (جانکارلو آتنزیو) هم به آلل پیوستند. در سال ۲۰۰۴ گروه با کمپانی "کورپریت پانیشمنت" به توافق رسید که منجر به انتشار نخستین آلبوم رسمی با نام اشاره به اصل در تاریخ ۲۵ اکتبر ۲۰۰۵ شد.
آللا دایان منیگ (زاده ۲۰ آوریل ۱۹۸۳)، معروف به آللا دایان، خواننده و ترانه‌سرای آمریکایی اهل نوادا سیتی، کالیفرنیا است.
حالت دیگری که ممکن است رخ دهد غالب ناقص است. در این صورت، فنوتیپ فرد ترکیب و حد واسطی از دو صفت خواهد بود. همچون فردی که یک آلل مربوط به موهای مجعد و یک آلل مربوط به موهای صاف داشته باشد. در این صورت فنوتیپ موهای او موج‌دار خواهد بود.
قوله: قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ: ای قل یا ایها الرسول الْحَمْدُ لِلَّهِ ای الشکر و الثناء کلّه للَّه، لانّه هو الذی یستحقّه علی الحقیقة علی آلائه و نعمائه. و قیل قل یا محمد الحمد للَّه علی هلاک کفّار الامم الخالیة. و قیل قل الحمد للَّه الذی علّمک هذا الامر الذی ذکر، وَ سَلامٌ عَلی‌ عِبادِهِ الَّذِینَ اصْطَفی‌ و هم الانبیاء علیهم السلام، دلیله قوله: وَ سَلامٌ عَلَی الْمُرْسَلِینَ و قیل هم اصحاب محمد (ص) اصطفاهم اللَّه لنبیّه، و قیل هم امة محمد (ص)، و هی امّة الاتّباع الّذین اصطفاهم اللَّه لمعرفته و طاعته و هی الفرقة النّاجیة من الثلاث و السّبعین، قال اللَّه تعالی: وَ مِمَّنْ خَلَقْنا أُمَّةٌ یَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَ بِهِ یَعْدِلُونَ. ثمّ قال الزاما للحجة: آللَّهُ خَیْرٌ ای قل یا محمد لکفّار قومک الزاما للحجة علیهم: آللَّهُ خَیْرٌ أَمَّا یُشْرِکُونَ، ای عبادة اللَّه خیر ام عبادتکم الاصنام. رسول خدا هر گه که این آیت خواندی گفتی:بل اللَّه خیر و ابقی و اجل و اکرم، قرائت اهل بصره و عاصم یشرکون بیاء است و باقی قرّاء بتاء مخاطبه خوانند، و استفهام بر طریق انکار و توبیخ است. فان قیل لفظ «الخیر» یستعمل فی شیئین فیهما خیر و لاحدهما مزیّة و لا خیر فی الاصنام اصلا قلنا مطلق لفظ «الخیر» لا یقتضی هذا، و الدلیل علیه قوله: أَصْحابُ الْجَنَّةِ یَوْمَئِذٍ خَیْرٌ مُسْتَقَرًّا وَ أَحْسَنُ مَقِیلًا و لم یقتض ذلک ان یکون لاهل النّار مقیل حسن و لکنّ المراد به زیادة التشدید. و قیل انّما ذکر ذلک لاعتقاد الجهلة و الکفّار، انّ فی الاصنام خیرا فکان ذلک علی زعمهم.
مان عضو تیم آللویا بود که در سال ۱۹۲۷ برندهٔ جایزه بزرگ ولبر شد. این جایزه بزرگ را مسابقات قهرمانی جادهٔ غیر رسمی جهان در نظر می‌گرفتند.
قُلْ أَ رَأَیْتُمْ گوی چه بینید ما أَنْزَلَ اللَّهُ لَکُمْ مِنْ رِزْقٍ آنچه اللَّه شما را فرستاد از آسمان از روزی فَجَعَلْتُمْ مِنْهُ حَراماً وَ حَلالًا شما فرا ایستادید و از آن بخویشتن حرام ساختید و حلال ساختید قُلْ آللَّهُ أَذِنَ لَکُمْ گوی اللَّه شما را دستوری داد أَمْ عَلَی اللَّهِ تَفْتَرُونَ (۵۹) یا بر اللَّه دروغ می‌سازید.
افراد دچار این اختلال بازوها و پاهای کوتاهی دارند و در سن بلوغ قد مردان از ۱٫۳۱ متر و در زنان از ۱٫۲۳ متر بیشتر نمی‌شود. توانایی ذهنی این افراد معمولی است. در حدود ۸۰٪ موارد این در مراحل اولیه به عنوان یک جهش جدید رخ می‌دهد. در موارد دیگر، از یکی از والدین خود به صورت چیرگی به ارث برده می‌شود. افرادی که دارای دو ژن معیوب هستند، به‌طور معمول نمی‌توانند زنده بمانند. سن بالای پدر از عوامل مهم آن است. در حالت هموزیگوت (خالص) کشنده و در حالت هتروزیگوت (ناخالص) به عنوان آلل غالب مستقیماً بر فنوتیپ اثر دارد.
قوله تعالی: قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ گوی ستایش بسزا اللَّه را وَ سَلامٌ عَلی‌ عِبادِهِ الَّذِینَ اصْطَفی‌ و درود او بر رهیگان او که بگزید ایشان را آللَّهُ خَیْرٌ أَمَّا یُشْرِکُونَ (۵۹) اللَّه به است خدایی را یا آنچه شما می‌انباز ان خوانید با او؟
جمعیتی از گونه‌های فرضی را می‌توان برای مثال مفهوم آلل‌های ثابت تصور کرد. اگر یک آلل در جمعیت ثابت شود، آنگاه همه جانداران می‌توانند تنها آن آلل را برای ژن مورد نظر داشته باشند. فرض کنید که ژنوتیپ مستقیماً با فنوتیپ رنگ بدن مطابقت دارد، آنگاه همه جانداران جمعیت یک رنگ بدن را نشان خواهند داد.
گفت یا صاحبی السّجن ای یا ساکنیه، «أَ أَرْبابٌ مُتَفَرِّقُونَ» ای اصنام: شی‌ء مختلفة الذوات و الحقایق و الافعال. و قیل متفرّقون ای اصنام و اوثان و جنّ و ملائکة خیر ای اعظم فی صفة المدح و اولی بالاتّباع، «أَمِ اللَّهُ الْواحِدُ الْقَهَّارُ» المتفرّد بالالهیّة، القهّار الّذی یغلب و لا یغلب. این همچنانست که جایی دیگر گفت: «آللَّهُ خَیْرٌ أَمَّا یُشْرِکُونَ». پس عجز بتان را بیان کرد.
مندل، کشیش اتریشی، نخستین کسی بود که به بیان این نوع وراثت پرداخت. اگر آلل‌های یک صفت روی کروموزوم‌های اتوزوم باشند آن صفت وراثت اتوزومال دارد (یعنی به نسبت مساوی احتمال دارد به فرزندان صرفنظر از جنسیت به ارث برسد) وگرنه انتقال آن تابع جنسیت خواهد بود.
قوله: قُلْ أَ رَأَیْتُمْ ما أَنْزَلَ اللَّهُ این خطاب با قریش است که ایشان چیزهایی حرام کردند بخویشتن چون: بحیره و سائبه و وصیله و حامی و چیزهایی حجر کردند از انعام و حرث بخویشتن و ماههایی حرام کردند بخویشتن به نسیئی و همچنین چیزهایی حلال کردند بخویشتن از حرام چون خون و مردار، و ذلک قوله: وَ إِنْ یَکُنْ مَیْتَةً فَهُمْ فِیهِ شُرَکاءُ و حلال گرفتن شعائر و هدی و آنچه در آن آیت است که لا تُحِلُّوا شَعائِرَ اللَّهِ و مردان از زنان میراث بردن، و ذلک قوله: لا یَحِلُّ لَکُمْ أَنْ تَرِثُوا النِّساءَ کَرْهاً اینست تحریم و تحلیل قریش که ربّ العالمین میگوید: أَ رَأَیْتُمْ ما أَنْزَلَ اللَّهُ یعنی من تحلیل رِزْقٍ لکم فَجَعَلْتُمْ مِنْهُ حَراماً وَ حَلالًا قُلْ آللَّهُ أَذِنَ لَکُمْ فی هذا التّحریم و التّحلیل أَمْ عَلَی اللَّهِ یعنی بل علی اللَّه تَفْتَرُونَ و هو قولهم: وَ اللَّهُ أَمَرَنا بِها معنی آنست که اللَّه شما را دستوری داد در تحریم و تحلیل، نداد دستوری بلکه بر اللَّه شما دروغ سازید همانست که جایی دیگر گفت: آلذَّکَرَیْنِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنْثَیَیْنِ قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ وَ لا تَقُولُوا لِما تَصِفُ أَلْسِنَتُکُمُ الْکَذِبَ هذا حَلالٌ وَ هذا حَرامٌ لِتَفْتَرُوا عَلَی اللَّهِ الْکَذِبَ‌ و شرح وجوه این در سورة المائدة و الانعام مفصل است.
اگر آلل‌های یک صفت روی کروموزوم‌های اتوزوم باشند آن صفت وراثت اتوزومال دارد (یعنی به نسبت مساوی احتمال دارد به فرزندان صرفنظر از جنسیت به ارث برسد) وگرنه انتقال آن تابع جنسیت خواهد بود.