آویشن

از عمده‌ترین گیاهان دارویی زراعی استان اصفهان پس از گل محمدی و زعفران، می‌توان به بابونه، آلوئه ورا، کاسنی، رازیانه، زیره سبز، به لیمو، مریم گلی، بادرنجویه و نعناع فلفلی اشاره کرد. از گیاهان که در مراتع و منابع طبیعی اصفهان می‌روید می‌توان کرفس کوهی، زرین گیاه، آویشن دنایی، موسیر، باریجه و آنغوزه را نام برد.

در دامنۀ رشته‌کوه‌ها تا بلندی ۱٬۰۰۰ متر رستنی‌های آویشن و شورگی و در بلندی ۱٬۵۰۰–۱٬۷۰۰ متر و بیشتر از آن رستنی‌های گوناگون کوه هستند. گیاهان نیمه‌کوهستانی و کوهستانی در بلندی ۲٬۵۰۰–۳۰۰ متر قرار دارند.

درختان این منطقه شامل درختان کهن بنه (پسته کوهی)، الوک، ارژن بلوط، انجیر کوهی، گز، تنگز را شامل می‌شود و گیاهانی چون جاشیر، آویشن برگ پهن، آویشن برگ نازک، پرسیاوش، کنگر، قارچ کوهی (هکل و دنبل)، بن سرخ، پیازوک، پونه، نعنای وحشی، گل یخ، زعفران و بسیاری از این قبیل می‌باشد.

آویشن وحشی حاوی تیمول است، رایحه‌ای آشنا که در هنگام له شدن گیاه دریافت می‌کنید. تیمول همچنین در ترنج وحشی و پونه کوهی از جمله دیگر وجود دارد. این اسانس دارای خواص ضد باکتری، ضد قارچ و ضد عفونی کننده است.

این روستا پر از گیاهان دارویی مانند پونه وحشی ، چای کوهی ، ریواس ، سیر کوهی ، موسیر ، گل محمدی ، گل زرد ، کتیرا ، مرزه کوهی ، آویشن ، کاکوتی و... می‌باشد

بعضی از گیاهان به صورت خودرو می‌رویند که درب قدیم از آن‌ها استفاده دارویی می‌شده‌است؛ و اکنون هم محل استفاده‌اند مانند (اربه) که گیاهی است تلخ بگونه‌ای که تلخی آن زبانزد است و اهل محل آن را علاج درد می‌دانند و گیاه دیگری به نام (آویشن) که دارای بوئی تند و مزه‌ای شبیه چای است و در مصارف طبی نیز از آن استفاده می‌کنند و گیاه خود روی دیگر به نام (مرزنگوش) در این منطقه می‌روید که این گیاه کاربرد مصارف دارویی دارد چنان‌که در مصارف صنعتی (جهت معطر کردن اغذیه و مواد بهداشتی) نیز کاربرد دارد.

در مناطق شمالی استان، بارش بیش از ۳۰۰ میلی‌متر در سال، دمای کافی، خاک مساعد و ویژگی‌های خاص توپوگرافی پوشش گیاهی مناسبی را به صورت مراتع بهاری و تابستانی در کوه و دشت برای دامپروران محلی و عشایری به وجود می‌آورد. گونه‌های گیاهی عمده در این مناطق عبارت اند از بنه، گز، خاکشیر، شیرین بیان، قیاق، گون، آویشن، خزه و کنگر.

حامد اسماعیلیون (زادهٔ ۲۱ اسفند ۱۳۵۵) فعال سیاسی، دندان‌پزشک و داستان‌نویس ایرانی و از نسل نوی نویسندگان ادبیات فارسی است. او برای کتاب‌های آویشن قشنگ نیست و دکتر داتیس، جایزهٔ هوشنگ گلشیری را دریافت کرده‌است.

اکثر کوه‌های این منطقه دارای پوشش طبیعی خوبی می‌باشند و درختانی از قبیل، بادام کوهی، بنه، کیکم، ول، گز، کلخنگ، کل، شن و درختچه‌های هوم، دربنه، گیز، زرشک و بوته‌های ریواس، جاشیر، آویشن، کتیرا و غیره در این منطقه وجود دارند.محل اصلی این گیاهان در روشن کوه خواجه جمالی قرار دارند

چه کنی دنیا بی‌دین و خرد زیرا خوش نباشد نان بی‌زیره و آویشن

دست از دروغ زن بکش و نان مخور با کرویا و زیره و آویشنش

اکنون نچرد گوزن بر صحرا جز سنبل و کرویا و آویشن

آویشن قشنگ نیست در سال ۱۳۸۸ برندهٔ نهمین دورهٔ جایزهٔ بنیاد هوشنگ گلشیری در بخش بهترین مجموعه داستان اول شد و نیز در جایزهٔ ادبی روزی روزگاری در همان سال مورد تقدیر قرار گرفت.