الحاد

این است طرف مذهب سیاریان ازمتصوّفه بپرداختن از فرق متصوّفه، آنان که مقبول محق‌اند. کنون بازگردم به قول آن گروه که خود را بدیشان بربسته‌اند از ملاحده لعنهم اللّه و این عبارات ایشان آلت اظهار الحاد خود ساخته‌اند و ذل خود را اندر عزّ ایشان نهان کرده، تا غلطگاه‌های ایشان ظاهر گردد و مریدان از مکر و دعوی‌های ایشان بپرهیزند و خویشتن را رعایت کنند. واللّه اعلم.

جای اصحاب تفرقه ست همه رفض و الحاد و زندقه ست همه

آخرین مقصد سیر و سلوک عرفانی، توحید است. توحید عارف، یعنی وجود حقیقی مختص خداوند است، هیچ مظهر دیگری جز خدا نیست. توحید عارف به این معناست که چیزی جز خدا وجود ندارد. توحید عارف یعنی در طول سفر و رسیدن چیزی جز خدا نبیند. این مرحله از توحید مورد تأیید مخالفان عرفان نیست و ممکن است آن را کفر و الحاد بنامند، اما عرفا معتقدند که این توحید واقعی است و سایر مراتب توحید نیز از شرک خالی نیست. از نظر عرفا، رسیدن به این مرحله کار عقل و اندیشه نیست، بلکه کار قلب، اشتیاق، سیر و سلوک و تزکیه است.

دلم ز الحاد این اسلام دعوی کافران خون شد به نفی غم بیا ساقی که ناچاریم صهبا را

چیست اقرار فضل تو ایمان کیست انکار امر توالحاد

آقای هیروگلیف فیلمی در ژانر معمایی به کارگردانی و نویسندگی غلامعلی عرفان ساختهٔ سال ۱۳۵۹ است. این فیلم به دلایلی مانند آنچه توسط ممیزان وزارت ارشاد تحت نام بدآموزی و گرایش‌های الحادی برای همیشه توقیف شد و تا کنون تنها سه اکران رسمی داشته‌است: یکی در اواخر دهه پنجاه، جشنوارهٔ سه‌قارهٔ نانت و به عنوان نمایندهٔ ایران، یکی در میانهٔ دههٔ شصت و برای جمع محدودی از منتقدان و اصناف سینمای ایران و یکی اکران نسخهٔ ترمیم‌شدهٔ آن، با اجازهٔ کارگردان در باغ فردوس و تحت رویدادی به نام «نمایش گزیدهٔ چهل سال سینمای ایران» در سال ۱۳۹۷.

توحید دگر باشد و الحاد دگر خود بنده دگر باشد و آزاد دگر

متن کتاب احتمالاً در سال ۱۶۷۷ نوشته شده‌است و تأثیر فرانسیسکو مرکوریوس ون‌هلمونت را روی او نشان می‌دهد. این متن برای اولین بار در سال ۱۶۹۰، با ترجمه لاتین، توسط ون‌هلمونت در آمستردام با عنوان «اصول فلسفه باستان و معاصر» منتشر شد. در سال ۱۶۹۲، ترجمه انگلیسی نیز چاپ شد که اصول دیدگاه مونیستیک کانوی در مورد جهان، که از یک جوهر آفریده شده‌است، توسعه می‌دهد. کانوی از ایده دکارتی که اجسام از ماده بی‌جان تشکیل شده‌اند، از مفهوم روح هنری مور در «پادزهر علیه الحاد»، و نظریه‌های دوگانه در مورد مسئله ذهن و جسم انتقاد می‌کند.

دین و دولت عیال تیغ تواند کفر و الحاد در گریغ تواند

ولد حاطب بن ابی بلتعة فی زمان رسول اللَّه (ص) و یروی عن عمر بن الخطاب، اصله من الازد و اعتقه عبید اللَّه بن حمید بن زهیر الّذی قتله علی (ع) یوم بدر کافرا، و کان حاطب یبیع الطعام و مات بالمدینة و صلّی علیه عثمان عفّان و هو ممّن حضر بیعة الرضوان. تُلْقُونَ إِلَیْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ ای تلقون الیهم اخبار النبی (ص) و سرّه بالمودّة الّتی بینکم و بینهم. و قیل: معناه تلقون الیهم المودّة و الباء زائدة، کقوله: «وَ مَنْ یُرِدْ فِیهِ بِإِلْحادٍ» بظلم، ای الحاد. و القاء المودّة الیهم تقرّبهم الیهم بالمکاتبة.

وَ لَهُ ما سَکَنَ فِی اللَّیْلِ وَ النَّهارِ الحادثات للَّه ملکا و باللّه ظهورا و من اللَّه بدءا و الی اللَّه رجوعا، و هو السمیع لانین المشتاقین، العلیم بحنین الواحدین. گفته‌اند که شب تاریکی عام است گرد عالم در آمده، و روز روشنایی عام است بهمه عالم رسیده، و پیش از آفرینش عالم، و پیش از آفرینش نور و ظلمت نه شب بوده و نه روز بوده، و در بهشت هر چند که آفتاب نباشد، اما همه روز بود، که روشنایی عام بحقیقت آنجا بود، و هر چه باللّه نزدیکتر آنجا نور و ضیا تمامتر. عبد اللَّه مسعود گفت: ان ربکم لیس عنده لیل و نهار، نور السماوات من نور وجهه.

قال عبد اللَّه ابن مسعود: من همّ بسیئة فی غیر مکّة فلم یعملها لا یکتب علیه و لو انّ رجلا ببلد آخر یهمّ فی ان یقتل رجلا بمکّة أو یهمّ فیها بسیئة و لم یعملها لا ذاقه اللَّه العذاب الالیم. قال السدّی: الّا ان یتوب. و روی انّ عبد اللَّه بن عمر کان له فسطاطان احدهما فی الحلّ و الآخر فی الحرم فاذا اراد ان یصلّی صلّی فی الفسطاط الّذی فی الحرم، و اذا اراد ان یعاتب اهله عاتبهم فی الفسطاط الّذی فی الحلّ، فسئل عن ذلک فقال کنّا نتحدّث انّ من الالحاد فیه ان یقول الرّجل لا و اللَّه بلی و اللَّه. و اختلف النحاة فی جواب «إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا»، فقال بعضهم الواو فی یصدّون زیادة و هو الخبر و الجواب، یعنی، انّ الّذین کفروا یصدّون، و قیل جوابه مخدوف و تقدیره، انّ الّذین هذه صفتهم هلکوا.

گفته می‌شود که آریوس در سال ۳۳۶ میلادی به طرز عجیبی درگذشت به گونه‌ای که ناگهان کبد، طحال و بخشی از روده خود را بالا آورد. عده زیادی از پدران کلیسا مرگ او را معجزه ای به دلیل اعتقادات الحادی او خواندند. برخی مطالعات محققان، مرگ او را ناشی از مسمومیتش توسط مخالفینش می‌دانند.

ابن جوزی راوندی را از بزرگان ملاحده و یکی از سه تن زندیق بزرگی می‌داند که در میان علمای اسلام ظاهر شده. به نوشته ابوالحسین خیاط راوندی در کتاب الزمرد فصلی به عنوان «رد بر محمدیه» اختصاص داده‌است. به نوشته عباس اقبال آشتیانی در کتاب خاندان نوبختی راوندی رسالت پیغمبران و معجزات منسوب به ابراهیم و عیسی و موسی و محمد را انکار می‌کند. به نوشته تاریخ ایران پس از اسلام اگر چه نشر افکار و عقاید مادی و الحادی تا حدودی رواج داشته با این همه باید گفت در نشر الحاد و زندقه هیچ‌کس به اندازی راوندی تند نرفته‌است؛ ابن راوندی در مورد مرگ، نظریه اپیکور را عنوان می‌کند و معتقد است که: «تا من هستم، مرگ نیست - و هنگامی که مرگ آمد، من نیستم».

بر اساس قوانین عربستان، تبدیل مسلمان به دین دیگر ارتداد محسوب می‌شود که مجازات آن اعدام است. در مارس ۲۰۱۴، وزارت کشور عربستان سعودی با صدور فرمانی سلطنتی که تروریسم را به عنوان «فرستادن به افکار الحادی به هر شکل یا زیر سوال بردن مبانی دین اسلامی که این کشور بر آن استوار است» تعریف می‌کند همه ملحدان را تروریست نامید.

القسم الحادی عشر، جمل علاجات و صفات و غیر ذلک؛

این روزنامه ۱۰ اسفند ۱۳۸۸ به دستور هیئت نظارت بر مطبوعات به صورت موقت، توقیف شد. علت توقیف «تخلف از حدود مطبوعات» و تکرار و اصرار بر تخلفات قانونی اعلام شد. استناد هیئت نظارت بر مطبوعات به ماده شش قانون مطبوعات بود که از نشر مطالب الحادی، اشاعه فحشا، تبلیغ اسراف تا ایجاد اختلاف بین قشرهای جامعه، اهانت به دین اسلام و پخش شایعات را در برمی‌گیرد. روزنامه اعتماد چند ماه پیش از توقیف، از سوی معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد دولت دهم هشت بار تذکر گرفته‌بود.

ائوتوخس محدود یا ناکامل بودن انسانیت مسیح را رد کرد. برخی اعتقاد داشتند نظر او مشابه تعلیمات اسکندری است؛ ولی کلیسای قبطی که ائوتوخس را ملحد می‌دانست، این اعتقاد را به شدت رد کرد. بی‌تدبیری ائوتوخس در ارائه عقایدش باعث فهمیده نشدن عقاید او شد. دومنوس دوم انطاکیه و اوزبیوس اسقف دورولائوم در سینودی که در سال ۴۴۸ به ریاست فلاویان در قسطنطنیه برگزار شد، ائوتوخس را به الحاد متهم کردند. شورا او را از مقامش عزل و تکفیر کرد.

در موسم شریعت کاری بُرفته کردی اسلام تازه روی است الحاد دل شمیده

شرایط دین مانوی در روم مسیحی نیز مانند ایران پس از شاپور بود. در سال ۲۹۷ میلادی یعنی دو دهه پس از اعدام مانی دیوکلسین امپراتور روم دربارهٔ گسترش این آیین در مناطق مدیترانه‌ای امپراتوری هشدار داده بود. کلیسای روم حکم الحاد و تکفیر مانویان را صادر کرد و پیروان آن به‌شدت تحت فشار قرار گرفتند. سنت آگوستین قدیس که از بزرگ‌ترین متکلمان مسیحی به‌شمار می‌رود دوره‌ای را به عنوان پیرو مانی گذرانده بود و پس از بازگشت به مسیحیت در کتاب اعترافات خود حملات تندی به مانویان بروز داد.