( آتش فشان ) آتش فشان. [ ت َ ف َ/ ف ِ ] ( نف مرکب ) آن چیز یا آن کس که آتش افشاند. - طیاره آتش فشان ؛ کشتی که با آن نفت و آتش بدشمن می افکندند : مرکبی دریاکش و طیاره ای آتش فشان گه نشیب و گه فراز و گاه وصل و گاه نای.منوچهری.- کوه آتش فشان و آتش افشان ؛ کوهی که از دهانه آن آب سیه و آتش و خاکستر سوزان بیرون جهد. بُرْکان.
معنی کلمه آتشفشان در فرهنگ معین
( آتشفشان ) ( ~. فِ ) (ص فا. اِمر. ) ۱ - آن چه آتش فشاند. ۲ - کوهی که از دهانة آن مواد سیال سوزان و خاکستر و آتش بیرون آید.
معنی کلمه آتشفشان در فرهنگ عمید
( آتش فشان ) ۱. افشانندۀ آتش: کوه آتشفشان. ۲. (اسم ) (زمین شناسی ) حفره ای در پوستۀ زمین که از دهانۀ آن بخارهای گوگردی و مواد گداخته بیرون آید. ۳. [مجاز] آنچه برق بزند.
معنی کلمه آتشفشان در فرهنگ فارسی
( آتشفشان ) ( اسم اسم ) ۱- آنچه آتش افشاند. ۲ - کوهی که از دهان. آن مواد سیال سوزان و خاکستر و آتش بیرون جهد برکان افشاننده آتش، کوهی که از آن بخارگوگردی وموادگداخته بیرون آید ( آتش فشان ) آن چیزی یا کسی که آتش افشاند
معنی کلمه آتشفشان در فرهنگستان زبان و ادب
آتشفشان {volcano} [زمین شناسی] کوهی که از انباشته شدن ماگمای فوران شده از یک منفذ به وجود آمده است
معنی کلمه آتشفشان در دانشنامه عمومی
آتشفشان. آتشفِشان روزنه ای در سطح زمین است که در زمان فعالیت، سنگ های گداخته به بیرون پرت می کند، بسیار داغ است، بوی بدی دارد ( به دلیل گاز های سمی} و خاکستر و گازهای درون زمین، از آن به بیرون فوران می کنند. فعالیت آتشفشانی با برون افکنی سنگ های مذاب، با گذشت زمان، باعث پیدایش کوه های آتشفشانی بر سطح زمین شده است. آتشفشان ها معمولاً در نقاطی یافت می شوند که صفحه های سخت پوسته زمین ساخت، همگرا یا واگرایی دارند. هر آتشفشان سه قسمت اصلی دارد: • دهانه: قله آتشفشان است. • اتاقک مواد مذاب و داغ آتش فشان: محلی که مواد مذاب قبل از فوران آن جا جمع می شود. • مجرای مرکزی: محل اتصال اتاقک به دهان آتشفشان است. درون زمین، تودهٔ سنگ های آذرین با حرارت بسیار زیاد ( حدود ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد و بیشتر ) وجود دارد که ماگما ( تَفتال ) نامیده می شود. ماگما، با رسیدن به سطح زمین، سرد و جامد شده و گُدازه نامیده می شود که این فرایند باعث تشکیل آتشفشان می شود. در ماگما و گدازه، حباب های گاز وجود دارد که در زمان فوران باعث انفجار می شود. بروز آتشفشان، تأثیراتی به همراه دارد ( که دراز مدت یا کوتاه مدت هستند ) . یکی از آن ها، تغییر آب وهوا است. فوران آتشفشان می تواند باعث بارش برف و ایجاد رعد و برق شود. آتشفشان ها می توانند تأثیراتی درازمدت در وضعیت آب و هوا ایجاد کنند. از طرفی، گدازه هایی که سریع حرکت می کنند، می توانند باعث مرگ انسان ها شوند؛ چون خاکستر حاصل از بروز آتشفشان، تنفس را دشوار می کند. این آتشفشان که کمپین نام دارد در کشور ایتالیا و درشهر میلان قرار دارد. بزرگ ترین آتشفشان کره زمین، ماونا لوا نام دارد که بخشی از جزایر هاوایی را تشکیل می دهد. محیط قاعده یا مخروط این آتشفشان ۶۰۰ کیلومتر] و قله آن نسبت به کف اقیانوس آرام که آن را احاطه کرده است ۱۰ کیلومتر ارتفاع دارد. این آتشفشان، همراه با سایر قسمت های جزایر هاوایی، نشان دهندهٔ موادی هستند که به وسیله فوران هایی که از یک میلیون سال پیش تاکنون ادامه داشته اند، شکل گرفته اند. سایر آتشفشان های مطرح کره زمین عبارتند از: • آتشفشان وزوو • آتشفشان مونالوآ • آتشفشان پله • آتشفشان بزیمیانی • آتشفشان پاری کوتین در مکزیک • آتشفشان سنت هلن گونه های آتشفشان ها: • آتشفشان های نقطه ای که مواد گداخته از یک محل بیرون می آید ( آتشفشان نوع مرکزی ) . • آتشفشان های شکافی یا خطی که فوران آن در امتداد یک شکاف صورت می گیرد. آتشفشان (فیلم ۱۹۵۰). آتشفشان ( انگلیسی: Volcano ) فیلمی به کارگردانی ویلیام دیترله است که در سال ۱۹۵۰ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به آنا مانیانی، جرالدین بروکس، انزو استایولا و مارچلو گاتی اشاره کرد. آتشفشان (فیلم ۱۹۹۷). آتشفشان ( انگلیسی: Volcano ) فیلمی در ژانر اکشن و مهیج به کارگردانی میک جکسون است که در سال ۱۹۹۷ منتشر شد. ماجرا این است که زلزله زیر زمینی باعث فعال شدن آتشفشان در وسط شهر لس آنجلس شود. لس آنجلس. «مایک رورک» ( جونز ) ، رئیس گروه عملیات اضطراری و «دکتر ایمی بارنز» ( هیچ ) زلزله شناس، به تحقیق دربارهٔ انفجاری زیر زمینی می پردازند که در اثر آن عده ای کارگر ساختمانی کشته شده اند. معلوم می شود که احداث تونلی زیر زمینی باعث بروز فعالیت آتش فشانی شده است. • تامی لی جونز • آن هیچ • گبی هافمن • دان چیدل • جکلین کیم • جان کارول لینچ • کیث دیوید • جان کوربت • مایکل ریسپولی • ریچارد شیف • سوزی اسمن آتشفشان (فیلم ۲۰۱۱). آتشفشان ( ایسلندی: Eldfjall ) فیلمی در ژانر درام است که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد.
معنی کلمه آتشفشان در دانشنامه آزاد فارسی
آتشفشان. آتشفشان (volcano) شکافیدر پوستۀزمین، و محل خروج ماگمای داغ، سنگ های مذاب، و گازها. وقتی ماگما به سطح زمین برسد، گدازهنامیده می شود. کوه آتشفشانی معمولاً مخروطی شکل است و دهانه ا ی آتشفشانی در بالا دارد که در اطرافِ بازشدگی (حفره)یا مجراو براثر تجمّع و انجماد خاکستر و گدازه ها ساخته می شود. بیشتر آتشفشان ها در حواشی صفحات (← زمین ساخت صفحه ای) تشکیل می شوند. در آن جا، حرکاتِ صفحات موجب ایجاد ماگما و مواد مذاب می شود یا امکان بالاآمدن آن ها را از زیر گوشتهفراهم می آورند، هرچند برخی از آتشفشان ها نیز در نواحی دور از منطقۀ فعالیت حاشیۀ صفحات و در نقاط داغیتشکیل می شوند که در آن جا پوستۀ زمین نازک است. هاواییازجملۀ این مکان هاست. دو نوع عمدۀ آتشفشان وجود دارد. آتشفشان های مرکب، مانند آتشفشان های استرومبولیو وسوویوسدر ایتالیا که در حواشی صفحات مخرب، معمولاً همراه با جزایر قوسیو رشته کوه های ساحلیتشکیل می شوند. ماگمای آن ها غالباً از مواد صفحه ای منشأ می گیرند و سرشار از سیلیس اند که موجب می شود آتشفشان ها دارای گدازه ا ی بسیار سفت، مانند آندزیت، باشند. گدازه ها به سرعت منجمد می شوند و کوه های آتشفشانی بلندی با دامنه های پرشیب ایجاد می کنند. ماگما غالباً مجرای آتشفشانی را مسدود می کند و براثر انسداد و افزایش فشار، فورانهای آتشفشانی شدید موجب انفجار می شوند. در فوران قلّۀ سنت هلنزامریکا چنین شد (۱۹۸۰). دهانه ممکن است فروریزش کند و گاله تشکیل شود. آتشفشان های سپرگون، مانند آتشفشان مائونا لوآدر هاوایی، در امتداد دره های کافتیو پشته های اقیانوسی۲۳ حواشی صفحات سازنده، و همچنین روی نقاط داغ تشکیل می شوند. ماگما از گوشته منشأ می گیرد و کاملاً روان جریان است. گدازه های حاصل از این ماگما، معمولاً بازالت، قبل از آن که سرد و سخت شوند، بر سطح زمین جریان می یابند و بنابراین، آتشفشان هایی پهن و کوتاه ایجاد می کنند. گدازه های آتشفشان سپرگون با شدت خارج نمی شوند، بلکه به راحتی روی حواشی دهانه جریان می یابند. نوع فعالیت آتشفشانی متأثر از قدمت آتشفشان است. اوّلین مراحل فوران معمولاً شدید است، زیرا ماگما سعی می کند راه خود را به سطح باز کند. با کاهش فشار و ایجاد مجاری، فعالیت اصلی آتشفشان شروع می شود. در آتشفشان های مرکب، واریزههای پیروکلاستیکو در آتشفشان های سپرگون جریان های گدازه تشکیل می شوند. هنگامی که فشار از پایین، براثر فرا رانشِاتاقک ماگما، کم می شود، فعالیت کاهش می یابد و منحصر به خروج گازهای گرم می شود و در این زمان، فعالیت آتشفشان نیز متوقف می شود. سپس، آتشفشان وارد دورۀ آرامشمی شود. بعد از آن، ممکن است آتشفشان پس از دوره ا ی چند روزه، چندساله، و حتی ۱۰۰۰ساله مجدداً فعال شود. فقط وقتی که مناطق ریشه ا ی آتشفشان براثر فرسایشرخنمون شوند، می توان گفت آتشفشان واقعاً خاموش است. بسیاری از آتشفشان ها زیر دریاییاند و در امتداد پشته های میان اقیانوسیایجاد می شوند. مناطق اصلی آتشفشان خشکی عبارت اند از اطراف حاشیۀ اقیانوس آرام، از دماغۀ هورنتا آلاسکا، کوه های آند مرکزی در شیلی با داشتن فعّال ترین آتشفشان دنیا یعنی گوآلاتیریبه ارتفاع ۶,۰۶۳ متر، جزایر شمالیِنیوزیلند، هاوایی، ژاپن، و جنوبگان. بیش از ۱,۳۰۰ آتشفشان بالقوه فعّال در کرۀ زمین وجود دارد. آتشفشان خیزی به شکل گیری دیگر اعضای منظومۀ شمسی، ازجمله کره ماه، مریخ، زهره، و قمر ایواز سیاره مشترینیز کمک کرده است. فعالیت آتشفشانی را با روش های گوناگون زیر نظر قرار می دهند. این روش ها عبارت اند از دستگاه های لرزه نگار روی زمین، و نظارت های هوایی و فضایی، با استفاده از ماهواره های ردیاب از راه دور. ایران در گذشته نه چندان دور پدیده های آتشفشانی فعالی را پشت سر گذاشته که اثرات آن ها به صورت آتشفشان های خاموش و نیمه خاموش نمایان است. ایران از نظر زمین شناسی به چهار واحد تقسیم می شود که عبارت اند از ایران شمالی، ایران مرکزی، ایران جنوبی، و چین های ساحلی که در هر واحد آتشفشان های مهمی وجود داشته است؛ برخی از آتشفشان های مهم ایران عبارت اند از دماوند، سبلان، سهند، الوند، تفتان. امروزه تنها آتشفشان تفتان در بلوچستان فعال است و در اطراف آن چشمه های گوگرد وجود دارد.
معنی کلمه آتشفشان در ویکی واژه
آتشفشان (علوم‌زمین): حفره‌ای برآمده در پوسته زمین که از آن گدازه، خاکستر، و گاز به بیرون فوران می‌کند. کوهی که از دهانه آن مواد سیال سوزان و خاکستر و آتش بیرون آید. کوهی که چنین حفره‌ای دارد. آنچه آتش فشاند. فواره آتش.
جملاتی از کاربرد کلمه آتشفشان
تا گشته عارضش ز می آتشفشان اسیر خون گشته رنگ در دل پر آرزوی گل
ماونا لوا همراه با سایر قسمت‌های جزایر هاوایی، نشان‌دهندهٔ موادی هستند که به وسیله فوران‌هایی که از یک میلیون سال پیش تاکنون ادامه داشته‌اند، شکل گرفته‌اند. این آتشفشان دست‌کم در حدود ۷۰۰۰۰۰ سال است که در حال فوران است و احتمالاً، در حدود ۴۰۰۰۰۰ سال پیش به لایه‌های بالایی سطح دریا رسیده‌است. در الگوی شکل‌گیری آتشفشان‌های هاوایی، ماونا لوا سرآغازش با فورانهای زیرسطحی است که به تدریج از طریق فورانهای زیرزمینی و انباشت تدریجی بازالتهای قلیایی سر از آب دریا بیرون آورده‌است. اگر چه فعالیت این آتشفشان توسط کیلاویا، آتشفشان دیگر و همسایه‌اش در هاوایی تحت‌الشعاع قرار گرفته، با این همه ماونا لوا همچنان فعال است.
آلمولونگا آتشفشانی آندزیتی با کاسه‌ای آتشفشانی به قطر ۳٫۳ کیلومتر متعلق به اواخر دورهٔ پلیستوسن است که در امتداد گسل زونیل قرار دارد. گنبدهای گدازه ریولیتی و داسیتی همچون حلقه‌ای این کاسهٔ آتشفشانی را احاطه کرده‌اند که از میان آنها، گنبد گدازه‌ای موسوم به سِرو کوئمادو (به معنای قلهٔ سوخته) جوانترین و از نظر تاریخی تنها گنبد فعال آتشفشان آلمولونگا است. سرو کوئمادو دقیقاً در جنوب کوئسالتنانگو که دومین شهر بزرگ گواتمالا است قرار دارد.
در دهانهٔ ۴۰۰ متری این آتشفشان دریاچهٔ کوچکی به‌نام دریاچه لیکانکابور وجود دارد که جزو مرتفع‌ترین دریاچه‌های دنیا به‌شمار می‌رود. دمای این دریاچهٔ آب شیرین کم‌عمق که ۹۰ متر طول و ۷۰ متر عرض دارد به ۶ درجهٔ سانتیگراد می‌رسد و در نتیجه، محیط مناسبی را برای رشد جانداران پلانکتونی در این ارتفاع تقریباً ۶۰۰۰ متری فراهم می‌آورد. همچنین باستانشاناسان ویرانه‌هایی باستانی متعلق به اینکاها را در کناره‌های دهانهٔ آتشفشانی لیکانکابور و دریاچهٔ آن یافته‌اند.
آتشفشانست این هوا ، پیرامن ما نگذری خصمی به بال خود کند مرغی که اینجا پرزند
این پدیده اولین بار در خلال برنامهٔ نقشه‌برداری در دهه ۶۰ از سطح ماه عکس‌برداری شد. این گمان می‌رود که کوچکترین ذرهٔ غبار تا کیلومترها از سطح ماه بالا می‌رود و ان ذرات، زمانی که شارژ و دشارژ می‌شوند، روی آتشفشان‌ها حرکت می‌کنند.
دگر امروز از فیض نگاه گرم مه‌رویان زبان واعظ ما می‌کند آتشفشانی‌ها
گذشته از این، ژاپن سرزمین کوهستانهایی با قلل مرتفع و آتشفشان، آبشارها، دریاچه‌ها، چشمه‌های آب گرم، رودهای خروشان و زلال و جنگل‌های ژرف انبوه و سبز است و همواره دستخوش وقایعی همچون زلزله، طوفان، خروش و طغیان آتشفشانی، امواج ناشی از جزر و مد و… می‌باشد که هریک از آنها می‌توانسته‌اند به نوبهٔ خود منشأ شکل‌گیری داستان‌ها و افسانه‌هایی باشند. علاوه بر این، درختان بومی خاص ژاپن همچون: سرو ژاپنی، گیلاس ژاپنی، شکوفه‌های هلو در بهار، و درختان افرای زرین و سرخ در خزان، همان‌طور که زیبایی همیشگی این سرزمین را تکمیل کرده‌اند، هریک در اساطیر ژاپن نیز جایگاهی به خود اختصاص داده‌اند.
به شعله ی دم آتشفشان ، بر افروزم چراغ مجلس ناهید و شمع پروین را
چیمبورازو نخستین بار در سال ۱۸۰۲ توسط الکساندر فون هومبولت، جغرافی‌دان و سیاح آلمانی مورد کاوش قرار گرفت و او توانست تا ارتفاع ۵٬۸۷۸ متری کوه بالا رود. اما نخستین کوهنوردی که توانست با موفقیت به قلهٔ آتشفشان برسد، ادوارد ویمپر بریتانیایی بود که دو بار در سال ۱۸۸۰ آن را فتح نمود.
کوتوپاکسی یکی از استان‌های کشور اکوادور است. مرکز این استان لاتاکونگا است. آتشفشان کوتوپاکسی با ارتفاع ۱۹،۳۸۸ فوت در استان کوتوپاکسی واقع شده‌است.
گرچه شمار فورانهای آکاتنانگو بسیار اندک بوده است اما با توجه به سست‌شدگی سنگ‌ها و صخره‌های این آتشفشان به دلیل تغییرات گرمایی و شیبدار بودن دامنه‌های آن، این خطر وجود دارد که بارش‌های شدید در فصول بارانی باعث رانش زمین و سقوط بهمنی از سنگ شود که می‌تواند بسیار ویرانگر باشد.
لیکن آخر، نار سوزان جای اوست دوزخ آتشفشان، مأوای اوست
در دست اهل فتنه سر رمح خونچکان یاد از زبان اژدر آتشفشان دهد
ویا اژدهایی است آتشفشان که آرد به دم پیکر سرکشان
اقلیم معتدل و مرطوب اقیانوس اطلس، باعث تشکیل چند رود کوچک در آیفل شده‌است. آبگیری از این رودها مخازن بزرگی را به ویژه در آیفل شمالی پدیدآورده‌است. یکی از ویژگی‌های آیفل، وجود دریاچه‌های طبیعی با سرچشمهٔ آتشفشانی است.
در ژوئیهٔ ۲۰۰۹ نخستین نشانه‌های فعالیت دوبارهٔ آتشفشان با بروز چندین زمین‌لرزه مشخص شد و در اکتبر ۲۰۱۰، فعالیت‌های شدید گازی و بخاری در کیزیمن به ثبت رسید. در فاصلهٔ دسامبر ۲۰۱۰ تا مهٔ ۲۰۱۱ انفجارهایی شدید روی داده و توده‌هایی از خاکستر به به ارتفاع ۶ تا ۷ کیلومتر از آتشفشان خارج شد. از آنجا که این خاکسترهای آتشفشانی می‌تواند وارد موتور هواپیما شده و خطرآفرین باشد به هواپیماها هشدار داده شد تا در محدودهٔ اطراف آتشفشان کیزیمن پرواز نکنند.
