اهلی

معنی کلمه اهلی در لغت نامه دهخدا

اهلی. [ اَ ] ( ص نسبی ) نسبت است به اهل. رام شده. رام. مأنوس. مستأنس. آموخته. مقابل وحشی. ( یادداشت بخط مرحوم دهخدا ). هر دابه که بخانه و آدمیان الفت گیرد. مقابل وحشی. ( از ناظم الاطباء ). || هر درختی که در بستانها و خانه ها نشانند. ( از ناظم الاطباء ). مقابل بری.
اهلی. [ اَ ] ( اِخ ) از شعرای شیراز است. مؤلف آتشکده آرد: مولانا اهلی سرآمد فضلای زمان و سردفتر فصحای سخندانان و در فنون شعر در کمال مهارت است. قصاید مصنوع در مقابل سید ذوالفقار شیروانی و خواجه سلمان ساوجی در مدح امیر علیشیر نوائی گفته و به ْ از هر دو گفته است. صاحب دیوان است و مثنوی و تجنیس ذوالبحرین و ذوقافیتین گفته و بالجملة شاعر خوبیست. دیوانش حدود ده دوازده هزار بیت بنظر رسید. گویند اکثر اوقات منزوی زاویه فقر و مسکنت بود و در سن شیخوخت در شیراز وفات یافته و در مقبره خواجه حافظ شیراز مدفون است :
تا دگران مست ناز قصد که دارد که باز
بند قبا سست کرد طرف کله برشکست
من بجفای توام شاد که لیلی بلطف
گر همه را داد دل دلشده را دل شکست ( آتشکده آذر چ زوار ص 270 ).مثنوی «سحر حلال » و «شمع و پروانه » از اوست. وی قصائد متعدد در مناقب رسول اکرم ( ص ) و رثاء شهدای کربلا دارد. رباعیات او بسیار است و از آن میان مجموعه ای از رباعیات خود را ساقی نامه موسوم کرده است.وی معاصر با شاه اسماعیل و شاه طهماسب صفوی بوده و درسال 942 هَ. ق. درگذشت. ( فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به حبیب السیر و فهرست آن و از سعدی تا جامی و مجالس النفایس شود.

معنی کلمه اهلی در فرهنگ معین

( اَ ) [ ع - فا. ] (ص نسب . ) رام و مطیع .

معنی کلمه اهلی در فرهنگ عمید

ویژگی هر حیوانی که به انسان و خانه ها الفت گرفته باشد، اعم از چهارپایان و پرندگان، رام شده.

معنی کلمه اهلی در فرهنگ فارسی

شیرازی . شاعر معروف ( ف. ۹۴۲ ه. ق ./ ۱۵۳۵ م . ) وی در فنون شاعری توانا و در ایراد سخنان دشوار و ابلاغ معانی بلند شهرت دارد و شعرش توام با صنایع شعری است و مع هذا از دقت اندیشه و رقت خیال بر خوردار است . وی در دیوان قصاید و غزلیات و رباعیات دارد و نیز مثنوی [ سحر حلال ] ازوست که آنرا در جواب تجنیسات و مجمع البحرین کاتبی بدو بحر و در دو قافیه سروده و دیگر مثنوی [ شمع و پروانه ] که در آن تصویری تخییلی و لطیف از عشق پروانه و جلوه های دلبرانه شمع کرده است . اهلی قصاید متعدد در مناقب رسول ص ورثائ شهیدان کربلا دارد . رباعیات او بسیار و از حیث شعر متوسط است اهلی از آن میان یک مجموعه رباعی را ساقی نامه نام داده است . وی معاصر شاه اسماعیل و اوایل شاه طهماسب صفوی بود . پس از مرگ او را در جوار قبر حافظ به خاک سپردند .
هرحیوانی که بانسان وخانه هاالفت گرفته باشد
(صفت ) منسوب به اهل ۱ - جانوری که بانسان و خان. وی انس گیرد (از چهار پا و پرنده )
از شعرای شیراز ست

معنی کلمه اهلی در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اهلی( اِنسی ) یعنی رام مقابل وحشی و از آن در بابهای مختلف چون حج، تجارت، صید و ذباحه و اطعمه و اشربه بحث شده است.
اهلی، ویژگی جانوری است که با انسان انس گرفته است، مانند کبوتر، گوسفند و اسب
اهلی در باب حج
کشتن گاو، گوسفند و شتر اهلی در حال احرام جایز است؛ هر چند توحّش بر آن عارض شده باشد. کفاره شکار حیوان وحشی در حال احرام، اهلیِ آن است، مانند کفّاره شتر مرغ، گاو وحشی و آهو که به ترتیب شتر، گاو، و گوسفند اهلی است.
اهلی در باب تجارت
هرنوع حیوان وحشی با اهلی آن، دو گونه و دو نوع به شمار می رود. بدین جهت، در داد و ستد آن دو با یکدیگر به زیادی، ربا تحقّق پیدا نمی کند.
اهلی در باب اطعمه و اشربه
...
[ویکی الکتاب] معنی أَهْلِی: اهلم -خانواده ام
ریشه کلمه:
اهل (۱۵۳ بار)ی (۱۰۴۴ بار)

معنی کلمه اهلی در ویکی واژه

رام و مطی

جملاتی از کاربرد کلمه اهلی

طبق نوشته روزنگارهای بین‌المللی، سیبویه زبان‌شناس معروف ایرانی در نخستین هفته ژانویه سال ۷۹۳ میلادی در شیراز درگذشت. بنا به روایتی، وی در سال ۱۸۰، در سن چهل سالگی درگذشت و در گورستان باهلیه مدفون شد. اینک بر قبر او سنگ سیاهی است که در دکانی در دروازه کازرون قرار دارد و به سنگ سیاه معروف است. یک مزار دیگر نیز درشهر قدیمی سیراف که اکنون بندر طاهری نامیده می‌شود واقع در عسلویه استان بوشهر وجود دارد که به نام مزار این دانشمند معروف است.
اهلی‌سازی اسب به احتمال بسیار در ۳۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در آسیای میانه انجام شد. دو منبع اصلی برای آگاهی بر اینکه این جانور چه هنگام و کجا برای نخستین بار اهلی شدند در دسترس هستند. نخست، یافته‌های دیرینه‌شناسانه و باستان‌شناسانه و دوم مقایسه میان دی‌ان‌ای به دست آمده از اسب‌های امروزین با آنچه از استخوان‌ها و دندان‌های بازمانده اسب‌های باستانی یافت شده‌است.
وی همچنین انتشار تصاویر کاریکاتوری از محمد پیامبر اسلام را در بیانیه‌ای محکوم کرد و از آن به عنوان جاهلیت مدرن نام برد.
از فساد تن برآید کاهلی دور از خود کرد باید کاهلی
خضر فرخ پی دلیلی رامیان بسته چو کلک جاهلی باشد ستور لنگ رهبر داشتن
اگر وحشی نبودی بخت اهلی بفتراک بتان پا بست بودی
گناه کاهلی‌ی خود را همیشه بر قضا بندی که «کاری ناید از من تا نخواهد داور سبحان»
از باشگاه‌هایی که در آن بازی کرده‌است می‌توان به باشگاه ورزشی الاهلی مصر، و باشگاه فوتبال المصری، باشگاه ورزشی الاهلی مصر، و تیم ملی فوتبال مصر اشاره کرد.
اگرچه سوخت چو شمع و نفس نزد اهلی هنوز طعنه یاران هم‌نفس باقی است
از آن نا آشنا آمد مراهم وقت آن اهلی که صحرا گیرم و مجنون صفت از خلق بگریزم
از باشگاه‌هایی که در آن بازی کرده‌است می‌توان به باشگاه ورزشی بنی یاس، باشگاه ورزشی الفجیره امارات، باشگاه فوتبال العین، باشگاه فوتبال شباب الاهلی امارات، باشگاه فوتبال الشارجه، و باشگاه فوتبال النصر امارات اشاره کرد.
الزمالک از باشگاه‌های پرطرفدار فوتبال در کشور مصر می‌باشد و همچنین بعد از الاهلی رقیب همشهری‌اش پرافتخارترین تیم در لیگ برتر مصر می‌باشد.
جذبه مهر اگر در همه گیرد اهلی چون مسیحا همه کس همدم خورشید شود
از باشگاه‌هایی که در آن بازی کرده‌است می‌توان به باشگاه ورزشی الاهلی مصر، باشگاه فوتبال المصری، اشاره کرد.
محمد عوفی در جوامع الحکایات گوید: آورده‌اند که شهید[بلخیِ] شاعر روزی نشسته بود و کتابی می‌خواند. جاهلی درآمد و سلام کرد و گفت: «خواجه تنها نشسته‌ای!» گفت: «تنها اکنون شدم که تو آمدی، از آن‌که به‌سببِ تو از مطالعهٔ کتب بازماندم.»
در دین اسلام، گربه اهلی حیوانی مورد احترام است. گربه‌ها به دلیل تمیزی تحسین می‌شوند و از نظر مسلمانان مصداق یک «حیوان خانگی عالی» هستند.
دم مزن اهلی که عشق آیین خاموشان بود نیست عاشق آنکه او از دوست واویلا کند
اهلی شکایت تو ز ساقی نه بر حق است کز فیض آفتاب کسی بی نصیب نیست
اهلی چه خوش آنعید که او سوی تو بشتافت بس عید بیابی کم از آن لیک توان یافت
المختصر فی‌الاخبار البشر؛ این کتاب به دو قسمت تقسیم شده‌است و یک کتاب تاریخ عمومی است. قسمت اول این کتاب شامل تاریخ جاهلیت عرب و قسمت دوم تاریخ عمومی تا سال ۶۶۳ ه‍.ق و جزء چهارم تا ۷۲۹ ه‍.ق است. وی در تألیف این کتاب از بیش از بیست منبع که همگی از آثار معروف دوران وی بوده‌اند سود جسته است.