آشنائی

اگر تو صاحب درد و بقائی در اینجاگاه باید آشنائی

گرت به دیر مغان ره دهند از آن مگذر قدم بنه که در آن کوچه آشنائی هست

آشنائی به جز تو نیست مرا تو به جز من بس آشنا داری

«النورالابهی فی مفاوضات عبدالبهاء» عنوان اصلی کتابی است به فارسی که بعدها با نام «مفاوضات عبدالبهاء —گفتگو بر سر نهار» شناخته شد. این کتاب شامل توضیحات عبدالبهاء به سؤال‌های یک بهائی جوان آمریکایی، به نام لورا کلیفورد بارنی، (متوفی ۱۹۷۴) است. این جوان تیزهوش با حقایق اساسی دینی و افکار علمی اثرگذار آن زمان آشنائی داشت. او در عکا در سال‌های دشوار بین ۱۹۰۴ و ۱۹۰۶، اول به کمک مترجم و سپس با تسلط بیشترش به زبان فارسی، سؤال‌های خود را برای عبدالبهاء مطرح می‌کرد.

آشنائی «نوّاب صفا» با مهدی خالدی (از آهنگسازان و نوازندگان ایرانی) نیز در منزل «مجید وفادار» صورت می‌گیرد و نخستین اثر مشترک با «مهدی خالدی» بنام «رفتی» در دستگاه شور با صدای دلکش در سال ۱۳۲۶ به اجراء درآمد. حدود ۱۶ ترانه از همکاری «نوّاب صفا» و «مهدی خالدی» بجا مانده که از برخی از این ترانه‌ها عبارتند از: آمد نو بهار، بگریم (در سوگ صبا)، آهنگی در نوا، آئین وفا.

اگر جهان همه بیگانه شد زفیض چه باک چو التفات نهان تو آشنائی هست

آرمان به واسطهٔ آشنائیش با ساموئل خاچیکیان، وارد عرصهٔ سینما شد و فعالیتش در سینمای ایران، توأم با موفقیت بود و در زمان کوتاهی، تبدیل به یک ستاره شد.

چه خوش بودی ایدل درین دیر فانی که کس را بکس آشنائی نبودی

خطاب آمد ز اوج آشنائی که چون گریان برای شوق مائی

مهجور بزبان‌های فارسی، پشتو، عربی، فرانسوی، انگلیسی و اردو آشنائی دارد و مقالات متعددی علمی، سیاسی و اجتماعی را بزبان‌های فارسی، فرانسوی و عربی را نوشته و در مطبوعات معتبر و سایت‌های اینترنتی به نشر رسانیده‌است. کتاب «گروه‌های اجتماعی بسته – مطالعه جامعه شناختی سکت‌ها» و کتاب «کارشناسی عدلی» این نویسنده در بخش جامعه‌شناسی و حقوق از مقام و شهرت خوب برخوردار‌اند.

آشنائی او با نایجل در هامبورگ اتفاق افتاد. او که برای شنیدن کنسرت نایجل به هامبورگ رفته بود، بین دو اجرا به پشت صحنه رفت و با ویولنی که همراه داشت برای نایجل قطعه‌ای را اجرا کرد. نایجل به‌قدری نوازندگی او را پسندید که از او دعوت کرد که در کنسرت بعدی در شهر لوبک باهم کنسرتوی باخ برای دو ویولن را اجرا کنند.

هرچه هستش آشنائی میدهد جمله بر وحدت گواهی میدهد

در تابستان ۱۳۲۵ به عضویّت نخستین کنگره شعرا و نویسندگان که در خانه فرهنگی ایران و شوروی تشکیل شده بود انتخاب شد. رئیس کنگره ملک الشعرای بهار بود و صادق هدایت نیز عضو هیئت رئیسهٔ آن بود. اسماعیل نوّاب صفا اوّلین تصنیف یا ترانه خود را بر روی یک آهنگ محلی کرمانشاهی ساخت که به نام «وعده گلرخان» شهرت یافت. وی در سال ۱۳۲۶ با استاد اسماعیل مهرتاش آشنا شد که در آن روزها جامعه باربد را تأسیس کرده بود. این آشنائی سبب شد که وی با حسینقلی مستعان که در آن روزها ریاست رادیو را بر عهده داشت، آشنا شود. آشنائی که کار او را به رادیو کشاند و این آغاز کار هنری «نوّاب صفا» بود چرا که در آنجا با هنرمندان عصر خویش آشنا شده و زمینهٔ فعّالیت هنری وی فراهم آمد.

پر تیر چون ندارم که ز مردمان گریزم چو هدف نهاده ام تن بزبان آشنائی

در این کتاب با نحوه آشنائی غلامحسین بیگدلی با تشکیلات حزب توده آشنا می‌شوید و در ادامه به نمونه‌ای از رفتارهای ناشایست استالین و یارانش برخواهید خورد و خواهید خواند که بر زندانیان سیاسی در سیبری چه گذشته و چگونه یک فرد می‌تواند شرایط دشوار را تحمل کند و پس از آزادی خود را به جایگاه بالای علمی برساند و غبار سختی‌ها را از روی خود کنار بزند.

دینوری، در زمینه‌های زیادی متخصص بوده و کتاب‌هایش در زمینه تخصص‌هایش است. از جمله گیاه‌شناس، مورخ، جغرافی‌دان، ستاره‌شناس و ریاضی‌دان، نحوی و لغت‌شناس بوده و به علوم هند آشنائی داشته است. یکی از آثار معروف او «کتاب‌النبات» است که به شناخت گیاهان اختصاص داشته و به تأیید کارشناسان این رشته، دینوری اطلاعات مندرج در این کتاب را براساس تحقیق و تتبع خود استخراج نموده است و دیگران از او نقل قول کرده‌اند. البته کتاب النبات حاوی بسیاری مطالب فلسفی و تاریخی بود، اما از اطلاعات گیاهی نیز آکنده بود و بعدها فراوان از آن نقل قول شد.

شکوه شکفتن بر تو باد ای نیلوفر آشنائی!

بتافت از پرده صبح آشنائی چو شمعی یافت شمعون روشنائی

سحاب به زبانهای عربی، فرانسه، انگلیسی و آلمانی آشنائی داشت و در اواخر عمر به یادگیری زبان روسی نزد فاطمه سیاح پرداخت. ترجمه‌های مقالات و کتب از زبانهای مختلف به فارسی نشان از تسلط وی به زبانهای بیگانه دارد.

یقین چون صاحب درد و دوائی ز جانان یافته کل آشنائی