بانتو
معنی کلمه بانتو در دانشنامه آزاد فارسی
عنوان بیش از ۶۰میلیون تن افریقایی بانتوزبان. بانتوها صدها گروه از مردمی را شامل می شوند که در افریقای شرقی، مرکزی و جنوبی زندگی می کنند و، جز مشابهت های زبانی، مشترکات اندکی دارند و از لحاظ اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بسیار ناهمگون اند. تقریباً همۀ آنان نیا پرستند و البته تا حدودی با سایر کیش ها نیز درآمیخته اند. بانتوها را عموماً به چند بخش تقسیم می کنند: بانتوهای جنوبی (شامل زولوها، سوازیها، خوساییها، تسواناها، باسوتوها، وِنداها، اندبله ها یا ماتابلهها، پوندوها، پدیها)؛ بانتوهای مرکزی (شامل شونوها، بمباها، لوزیها)؛ بانتوهای غربی جمهوری دموکراتیک کنگو(زئیرپیشین) و آنگولا؛ بانتوهای شمال شرقی افریقای شرقی (شامل کیکویوها، کامباها، چاگاها، گانداها). خاستگاه اصلی بانتوها احتمالاً جنگل های باران خیز منطقۀ استوایی در مرزهای نیجریه و کامرون است؛ برخی نیز بر این نظرند که خاستگاه آنان محلی است که امروز در جنوب شرقی جمهوری دموکراتیک کنگو قرار دارد.
جملاتی از کاربرد کلمه بانتو
اوبونتو فلسفهٔ اخلاق، با تمرکز بر تعلّقات و روابط مردم با یک‌دیگر است. این واژه مربوط به زبان بانتو است که در آفریقای جنوبی است. اوبونتو یک مفهوم کلاسیک آفریقایی است که معادل فارسی آن را می‌توان در این شعر سعدی یافت: «بنی آدم اعضای یک پیکرند، که در آفرینش ز یک گوهرند».
ادبیات سواحلی به ادبیات نوشته‌شده به زبان سواحلی، به‌ویژه توسط مردم سواحلی در سواحل شرق آفریقا و جزیره‌های همسایه اشاره دارد. همچنین می‌تواند به ادبیات نوشته‌شده توسط کسانی که به زبان سواحلی می‌نویسند، اطلاق شود. سواحلی‌ها شاخه‌ای از فرهنگ بانتو هستند. نخستین آثار ادبی به اوان قرن هجدهم بازمی‌گردند؛ زمانی که تمام ادبیات سواحلی به خط عربی نوشته می‌شد.
هنگامی که آپارتاید در سال ۱۹۹۴ ملغی شد دولت ناچار شد تا بانتوسان‌های مستقل و نیمه‌مستقل قبلی را به ساختار سیاسی آفریقای جنوبی تبدیل کند. به همین دلیل چهار استان قبلی با نام‌های استان کیپ، استان کوازولو ناتال، ایالت آرنج فری و ترانس وال کنار گذاشته شدند و ۹ استان دیگر جایگزین آن‌ها شدند. این استان‌های جدید از استان‌های پیشین کوچک‌ترند که برای تخصیص منابع بیشتر این‌طور کوچک در نظر گرفته شده‌اند.
اکثریت مردم آنگولا از مردم سیاهپوست بانتو-تبار هستند که ۳۶ درصدشان به قوم اوویمبوندو، ۲۵ درصد به قوم آمبوندو و بقیه به دیگر اقوام تعلق دارند.
در متون فارسی دوره اسلامی مانند قابوس‌نامه از بردگان حبشی سخن به میان آمده که در بازارهای ایران فروخته می‌شدند. شمار زیادی از این مردم بازماندگان بردگانی هستند که توسط تاجران برده دار به خلیج فارس آورده می‌شدند. همچنین در دوره‌های بعدی پرتغالی‌ها در سواحل ایران دست به تجارت برده می‌زدند. این سیاهپوستان عمدتاً بانتو زبان و متعلق به شرق آفریقا و از کشورهای تانزانیا به ویژه زنگبار، مالاوی و موزامبیک بوده‌اند. در نهایت در سال ۱۸۴۸ محمدشاه قاجار تحت فشار بریتانیا فرمان لغو برده‌داری را صادر نمود.
نزدیک به ۲۰۰۰ سال پیش، نامیبیای فعلی زیستگاه قوم سان بود، پس از آن قوم هررو که به زبان بانتو تکلم می‌کردند در سال ۱۶۰۰ میلادی به نامیبیا مهاجرت کردند. امروزه بیشتر نژاد کشور نامیبیا را قوم اووامبو تشکیل می‌دهند که در سال ۱۸۰۰ میلادی به نامیبیا مهاجرت کردند.
پاتوسی که اصالتی از نژاد بانتو دارد در سال ۱۹۹۲ در کایلیتشا متولد شد و در سال ۲۰۰۳ یعنی زمانی که ۱۱ ساله بود پدر خود را از دست داد و تا پیش از مهاجرت به بلژیک نزد مادر خود، نامبوللو پاتوسی، زندگی می‌کرد. وی همچنین یک برادر به نام لویاندا دارد.
پراکندگی زبان‌های آفریقا- آسیایی از ساحل تا جنوب غرب آفریقا امتداد یافته‌است. زبان‌های نیجر- کنگو تقسیم شده‌است تا عظمت زبان‌های زیرمجموعه خانواده بانتو را نشان دهند.[نیازمند منبع]
بیشتر مردم این منطقه با زبان‌های هواسایی و بانتو سخن می‌گویند.
امروزه بازماندگان این آفریقایی‌ها در ایران به‌ویژه در استان‌های هرمزگان، جزایر ایرانی خلیج فارس، استان بوشهر، خوزستان، سیستان و بلوچستان، جنوب کرمان و تا میزان اندکی در استان فارس به سر می‌برند. زبان ایشان در گذشته متعلق به خانواده زبانی بانتو بوده اما امروزه زبان‌های بومی ایران را پذیرفته‌اند. شماری از ایشان فارسی‌زبان هستند و گروهی دیگر نیز به زبان عربی تکلم می‌کنند. همچنین میان بلوچ‌های ایران نیز اقوام و خاندان‌های سیاهپوست وجود دارد. در استان فارس به ویژه حوالی فسا و داراب آفریقایی‌تباران به نام کولوها شناخته می‌شوند.