توپ صحرایی
معنی کلمه توپ صحرایی در دانشنامه عمومی
اصطلاح توپ صحرایی ابتدا برای توصیف توپ های کوچکی ابداع شد که می شد آن ها را همراه ارتش حرکت داده و در حین نبرد جای آن ها را تغییر داد. توپ صحرایی در این مفهوم در مقابل توپ هایی که به طور ثابت در یک سنگر نصب می شدند و معمولاً با نام توپخانه پادگانی یا توپخانه ساحلی شناخته می شدند و توپ ها و خمپاره اندازهای بزرگی قرار می گرفت که در جنگ های متحرک کاربرد چندانی نداشته و بیشتر برای محاصره های طولانی استفاده می شدند.
ناپلئون بناپارت را می توان بهترین استاد کاربرد از این نوع توپ های صحرایی دانست. ژنرال فرانسوی با استفاده از توپ هایی که کالسکه هایی با چرخ های بسیار بزرگ داشتند و جابجایی پی درپی آن ها در میدان نبرد بارها موفق شد تا آرایش جنگی دشمن را به هم ریخته و سپس با حمله پیاده نظام آن ها را نابود کند.
با ادامه تکامل توپخانه رفته رفته تقریباً تمامی توپ ها در هر اندازه و وزنی قدرت جابجایی با سرعتی قابل قبول را پیدا کردند. به طوری که در آغاز جنگ جهانی اول به جز چند مورد استثنائی حتی توپ های غول آسایی که هنگام محاصره استفاده می شدند را می شد از طریق ریل یا جاده به حرکت درآورد. در جنگ جهانی دوم حتی توپ های عظیم الجثه آلمانی هم با استفاده از کشنده های بزرگ شنی دار یا خطوط ریلی از قدرت جابجایی برخوردار شده بودند. در اواخر جنگ جهانی دوم مشخصات توپ های صحرایی و توپ های ضدتانک در یکدیگر ادغام شده و بیشتر توپ های صحرایی این دوران توانایی شلیک گلوله های زره شکاف با سرعت بسیار بالا را داشتند تا هم در نقش آتش پشتیبان و هم در نقش ضد زره و ضدتانک قابل استفاده باشند.
از جنگ جهانی دوم به بعد اصطلاح «توپ صحرایی» در تضاد با «توپ هویتزر» قرار گرفت. توپ صحرایی به ادوات توپخانه ای دوربردی اشاره داشت که معمولاً با زاویه های کم ( پایین تر از ۴۵ درجه ) شلیک می کردند و هویتزرها توپ هایی بودند که با زاویه های حاد و به شکل کمانی شلیک می کردند.
تکامل توپ های صحرایی پس از جنگ جهانی دوم در شوروی با ساخت توپ های دوربردی چون ام۴۶ با کالیبر ۱۳۰ میلی متری و دی - ۷۴ با کالیبر ۱۲۲ م م ادامه پیدا کرد که ام۴۶ توپ موفق تری بود و در ده ها کشور دیگر دنیا نیز مورد استفاده قرار گرفت. آمریکایی ها نیز در دهه ۱۹۶۰ با تولید توپ ۱۷۵ م م ام۱۰۷ به رقابت با روس ها در تهیه آتش دوربرد توپخانه ای پرداختند. ام۱۰۷ به طور گسترده ای در جنگ ویتنام به کارگرفته شد و در دوئل های توپخانه ای در مقابل نیروهای ویتنام شمالی موفق نشان داد. هرچند ام۱۰۷ به دلیل هزینه های بالای استفاده و نگهداری و ترک خوردن لوله های تعداد زیادی از توپ ها از ارتش آمریکا خارج شد اما در کشورهای دیگری چون ایران و اسرائیل همچنان در خدمت باقی مانده است.
معنی کلمه توپ صحرایی در ویکی واژه
جملاتی از کاربرد کلمه توپ صحرایی
در سال‌های ۱۹۲۱-۱۹۲۷، نیروهای زمینی، تقریباً منحصراً سوارکار، حدود ۱۷،۰۰۰ سرباز سواره بودند و بیش از ۲۰۰ مسلسل سنگین، ۵۰ هویتزر کوهستانی، ۳۰ توپ صحرایی، ۷ اتومبیل زرهی و حداکثر تا ۲۰ تانک سبک داشتند.
در ۱۳ مارس ۱۷۷۸، هنگ هریسون به ارتش اصلی منتقل شد. کارینگتون در نبرد مونماوت در ۲۸ ژوئن، عملکرد شگرفی از خود نشان داد. نبرد که در اوایل بعد از ظهر آغاز شده و برای دو ساعت ادامه داشت، ۱۰ تا ۱۴ توپ صحرایی آمریکای به مصاف هشت توپ سنگین و دو توپ هاویتزر بریتانیایی‌ها رفتند. جنگ‌افزارهای کارینگتون در جناح چپ نیروهای آمریکایی تحت فرماندهی ویلیام الکساندر، لرد استرلینگ قرار داده شده بود. در ۱۰ اوت ۱۷۷۹، هنگ هریسون به هنگ توپخانه اول قاره‌ای تغییر نام داده شد. در مارس ۱۷۸۰، کارینگتون همراه با آرتور سنت کلیر و الکساندر همیلتون به عنوان عضو کمیسیون معاوضه زندانیان، خدمت کردند.
با اختراع باروت و بهبود فن متالورژی از توپ به عنوان ابزار محاصره استفاده شد. در این دوره، نخست از توپ و تفنگ شمخال و سپس از خمپاره‌انداز برای تخریب دیوارها استفاده شد. نخستین کاربرد بمباران دیوار شهر با توپخانه سنگین را در سقوط قسطنطنیه در سال ۱۴۵۳ میلادی ذکر می‌کنند. همچنین از ابزارهای انفجاری نظیر پتارد برای تخریب دیوارها بهره گرفته شد. در خلال جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دوم توپخانه به اوج تکامل خود رسید و از ادواتی همچون توپ صحرایی و هویتزر استفاده شد. امروزه با رواج استفاده از موشک کروز و بمباران هوایی، عملاً دیوارهای دفاعی و ادوات محاصره کاربردش را از دست داده‌است و تنها مورد قابل استفاده از ابزارهای محاصره، علیه پناهگاه‌هایی است که در عمق زمین احداث می‌شود.