پاک اندیشه

در سال ۱۸۷۱ یاماگاتا آریتومو، وزیر جنگ، قانون خدمت وظیفهٔ عمومی را که برای دولت جدید لازم بود، مطرح و در سال ۱۸۷۳ به اجرا درآورد. این قانون در حقیقت به معنای انحلال قطعی طبقهٔ جنگاور سامورایی بود. در کنار این اقدامات اصلاح‌طلبانهٔ دولتی که هر یک به نوعی سامورایی را از جامعهٔ ژاپنی پاک می‌کرد، تجددگرایی جوانان اروپارفتهٔ ژاپنی و اندیشه‌های قشر تحصیل‌کردهٔ روشنفکر، سبب تغییر تدریجی نگرش مردم نسبت به سنت‌های گذشته و لزوم بازنگری در آن‌ها شد.

و گفت: مثل مجاهدهٔ مرد در پاک کردن دل چنان است که کسی را فرمایند که این درخت بر کن هرچند اندیشه کند که سوگند نتواند گوید که صبر کنیم تا قوت یابیم آنگاه هر چند دیرتر رها کند درخت قوی‌تر گردد و او ضعیف‌تر می‌شود به کندن دشوارتر.

با طهارت باش و پاکی پیشه کن وز عذاب کور نیز اندیشه کن