معنی کلمه قران و ظهور حضرت مهدی در دانشنامه اسلامی
با مراجعه به قرآن کریم آیات بسیاری برخورد می نماییم که به موضوع مهدویت و ظهور منجی در آخرالزمان اشاره کرده است و از طرف دیگر وجود روایات تاویلی در حدیث شیعه است که آیات بسیاری به حضرت مهدی علیه السّلام ، ولادت، غیبت، ظهور و حکومت آن حضرت تاویل شده است. نویسنده نخست این آیات را استخراج و به شرح و تفسیر آن ها پرداخته است. و سپس در صدد اثبات این نکته برآمده است که آیات قرآن دارای تاویل نیز هستند و تاویل حقیقی آن ها مهدویت است.ناشر در مقدمه، هدف از چاپ این اثر را این گونه توضیح می دهد: «در عصر کنونی که دشمنان بشریت، افکار و عقاید انحرافی را در جامعه ترویج می کنند و منجی موعود واقعی را برای حیات و قدرت پوشالی خود خطرناک می دانند، درصدد ایجاد انحرافی فرهنگی برآمده و با پوچ گرایی، جامعه بشری و اخلاق و رفتار نیکو را مورد تعرض قرار داده اند، بر آن شدیم تا حقیقت مهدویت را با سلسله مباحث مختصر منجی موعود برای مشتاقان علم و فضیلت عرضه نماییم».
ساختار عناوین و گزارش محتوا
اثر از مقدمه ناشر و دو بخش با عناوین قرآن و ظهور حضرت مهدی علیه السّلام و بررسی آیات تاویلی مهدویت تشکیل یافته است. مؤلف در بخش اول، ده آیه از قرآن کریم که به موضوع مهدویت اشاره دارد، استخراج و سپس به شرح و تفسیر آن ها می پردازد. منابعی که مؤلف از آن ها در شرح و تفسیر این آیات از آن ها سود جسته می توان از: مفردات قرآن راغب اصفهانی و التحقیق فی کلمات القرآن الکریم مصطفوی برای شرح لغات و تفسیر کبیر فخر رازی، تفسیر ماوردی، تفسیر بغوی، تفسیر کشاف زمخشری، تفسیر قرطبی، تفسیر ابن کثیر، تفسیر الدقائق، تفسیر ابن ابی حاتم، تفسیر ثعلبی، تفسیر درالمنثور سیوطی، اساس فی التفسیر حوی، تفسیر روح المعانی آلوسی و شواهد التنزیل از تفاسیر اهل سنت و صحیح بخاری، صواعق المحرقه از منابع حدیثی اهل سنت و تفسیر المیزان علامه طباطبایی و تفسیر صافی، مجمع البیان و تفسیر برهان از تفاسیر شیعه نام برد.از آیاتی که مؤلف آن ها را مورد بررسی قرار داده، می توان ازهوالذی ارسل رسوله بالمهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله و لوکره المشرکون، و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادی الصالحون و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهمم ائمة و نجعلهم الوارثین، و قتلوهم حتی لاتکون فتنة و یکون الدین کله لله فان انتهوا فان الله بما یعملون بصیر الذین ان مکناهم فی الارض اقاموا الصلوة و آتو الزکوة و امرو بالمعروف و نهوا عن المنکر و لله عاقبة الامور و آیات ۵۵/ نور ، ۵۴/ مائده، ۱۸/ محمد، ۵۱/ سبا و ۶۱/ زخرف نام برد.یکی از اشکالاتی که اهل سنت به شیعه داشته و دارد وجود روایات تاویلی در حدیث شیعه است. آیات بسیاری به حضرت مهدی عجّل الله فرجه الشریف ، ولادت، غیبت، ظهور و حکومت آن حضرت تاویل شده است، آیاتی که شان نزول خاص داشته و با ملاحظه ظاهر آن ها هیچ گونه تناسبی بین آن ها و مورد روایت ملاحظه نمی شود. این ها چه نوع تفسیری است که در روایات آمده است؟ بخش دوم به بررسی این آیه ها و پاسخ به این تاویل ها می پردازد. مؤلف ابتدا لیستی از این آیات و تاویل آن ها ارائه می دهد و سپس به تعریف تاویل در لغت و اصطلاح، تفاوت تفسیر و تاویل، معنای بطن قرآن، ضابطه و ملاک تاویل، انواع نزول قرآن، دیدگاه علامه طباطبایی و ابن تیمیه درباره تاویل و نقد دیدگاه ابن تیمیه و عالمان به تاویل چه کسانی هستند؟ می پردازد. حال در پایان نمونه هایی از تاویلاتی که در این بخش آمده، ذکر می کنیم:آیه دوم و سوم سوره بقره ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتقین الذین یومنون بالغیب که از امام صادق علیه السّلام نقل شده: متقین شیعیان علی علیه السّلام و مقصود از غیب حجت (غائب) است.آیه فاستبقوا الخیرات اینما تکونوا یات بکم الله جمیعا که از امام صادق علیه السّلام نقل شده که فرمودند: مقصود به خیرات، ولایت است.و لئن اخرنا عنهم العذاب الی امة معدودة از امام صادق علیه السّلام نقل شده که فرمودند: عذاب، خروج قائم است و مقصود از «امة معدودة» اهل بدر و اصحاب آن است.و من کان یرید حرث الدینا نؤته منها و ماله فی الاخرة من نصیب از امام صادق علیه السّلام نقل شده که فرمودند: نیست برای او در دولت حق با قائم نصیبی.ولقد آتیناک سبعا من المثانی والقرآن العظیم از امام باقر علیه السّلام نقل شده که فرمودند: آن هفت نفر از ائمه و قائم علیه السّلام است.
گزارش وضعیت
در پاورقی ها، آدرس و ارجاعاتی که در متن، مؤلف از آن منابع مطالب نقل نموده است، آمده است، فهرست مطالب در آغاز اثر گنجانده شده است.
[ویکی نور] قرآن و ظهور حضرت مهدی(علیه السلام). قرآن و ظهور حضرت مهدی(عج) اثر علی اصغر رضوانی می باشد.
با مراجعه به قرآن کریم آیات بسیاری برخورد می نماییم که به موضوع مهدویت و ظهور منجی در آخرالزمان اشاره کرده است و از طرف دیگر وجود روایات تاویلی در حدیث شیعه است که آیات بسیاری به حضرت مهدی(ع)، ولادت، غیبت، ظهور و حکومت آن حضرت تأویل شده است. نویسنده نخست این آیات را استخراج و به شرح و تفسیر آن ها پرداخته است. و سپس در صدد اثبات این نکته برآمده است که آیات قرآن دارای تاویل نیز هستند و تأویل حقیقی آن ها مهدویت است.
ناشر در مقدمه، هدف از چاپ این اثر را این گونه توضیح می دهد: «در عصر کنونی که دشمنان بشریت، افکار و عقاید انحرافی را در جامعه ترویج می کنند و منجی موعود واقعی را برای حیات و قدرت پوشالی خود خطرناک می دانند، درصدد ایجاد انحرافی فرهنگی برآمده و با پوچ گرایی، جامعه بشری و اخلاق و رفتار نیکو را مورد تعرض قرار داده اند، بر آن شدیم تا حقیقت مهدویت را با سلسله مباحث مختصر منجی موعود برای مشتاقان علم و فضیلت عرضه نماییم».
اثر از مقدمه ناشر و دو بخش با عناوین قرآن و ظهور حضرت مهدی(ع) و بررسی آیات تاویلی مهدویت تشکیل یافته است. مؤلف در بخش اول، ده آیه از قرآن کریم که به موضوع مهدویت اشاره دارد، استخراج و سپس به شرح و تفسیر آن ها می پردازد. منابعی که مؤلف از آن ها در شرح و تفسیر این آیات از آن ها سود جسته می توان از: مفردات قرآن راغب اصفهانی و التحقیق فی کلمات القرآن الکریم مصطفوی برای شرح لغات و تفسیر کبیر فخر رازی، تفسیر ماوردی، تفسیر بغوی، تفسیر کشّاف زمخشری، تفسیر قرطبی، تفسیر ابن کثیر، تفسیر الدقائق، تفسیر ابن ابی حاتم، تفسیر ثعلبی، تفسیر درالمنثور سیوطی، اساس فی التفسیر حوّی، تفسیر روح المعانی آلوسی و شواهد التنزیل از تفاسیر اهل سنت و صحیح بخاری، صواعق المحرقه از منابع حدیثی اهل سنت و تفسیر المیزان علامه طباطبایی و تفسیر صافی، مجمع البیان و تفسیر برهان از تفاسیر شیعه نام برد.
از آیاتی که مؤلف آن ها را مورد بررسی قرار داده، می توان از هوالذی ارسل رسوله بالمهدی و دین الحقّ لیظهره علی الدین کله و لوکره المشرکون (توبه33/)، و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر انّ الارض یرثها عبادی الصالحون (انبیاء/ 39) و نرید ان نمّن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهمم ائمة و نجعلهم الوارثین (قصص/ 5)، و قتلوهم حتی لاتکون فتنة و یکون الدین کلّه لله فان انتهوا فان الله بما یعملون بصیر (انفال/ 39) الذین ان مکّنّاهم فی الارض اقاموا الصلوة و آتو الزکوة و امرو بالمعروف و نهوا عن المنکر و لله عاقبة الامور (حج/ 41) و آیات /55نور، /54مائده، /18محمد، /51سبأ و /61زخرف نام برد.