طرخانی
جملاتی از کاربرد کلمه طرخانی
پس از انقلاب اگرچه علی حاجی طرخانی عضو «اتاق بازرگانی» و نمایندگان روح‌الله خمینی در خصوص مصادره اموال هژبر یزدانی بود اما پس از مخالفت با این امر دولت اموالش خانواده در کارخانجات صنعتی به دستور دولت مصادره شد.
پیش از انقلاب تنها اسدالله عسگراولادی در اتاق رفت‌وآمد داشت. سایرین مثل علاءالدین میرمحمدصادقی، محمدعلی نوید، کاظم حاجی طرخانی، عالی‌نسب و کرداحمدی ارتباط چندانی با اتاق نداشتند. آن‌ها مورد اعتماد سید محمد بهشتی و مرتضی مطهری بودند. آن‌ها اسامی را به شورای انقلاب دادند و حکمی تحت عنوان کمیته منتخب امام در اتاق بازرگانی صادر شد. تقی خاموشی، امانی و تعدادی دیگر از دوستان آن‌ها متولی کمیته اصناف بودند. برای بیشتر اتاق‌ها رؤسای انتصابی گذاشته شد تا اینکه در سال ۱۳۶۴، انتخابات برگزار شد. علینقی در دوره اول به ریاست اتاق انتخاب شد.
علینقی از دوران نوجوانی، تابستان‌ها در بازار تهران پیش پدرش کار می‌کرد. او از همین دوران با فرهنگ کسب‌وکار آشنا شد. نقش اعتقادات مذهبی در زندگی وی بسیار پررنگ بود. اولین محل کار وی، پس از گرفتن دیپلم در سال ۱۳۳۶، محیط صنعتی شهرری بود. در این زمان عبدالله مقدم کارخانه نساجی ممتاز را احداث کرده بود و به نیروی دیپلمه احتیاج داشت. پس از آن، خاموشی از طریق پسردایی‌اش حاجی طرخانی به مدت ده سال در کارخانه مقدم در نظرآباد کرج کار کرد. پس از گذراندن دوران سربازی و چهار سال کار در کارخانه، مقدم او را به انگلیس فرستاد تا در رشته نساجی تحصیل کند.
جعفر شجونی در مورد رابطه اکبر گودرزی با تقی حاج‌طرخانی می‌گوید که وی در پیش از انقلاب توسط طرخانی در مسجد قبا پنهان شده و طرخانی شخصاً یا توسط اعضای خانواده اش برای او غذا می‌برد. گودرزی در برابر پرسش همسر طرخانی در خصوص علت ترور وی، علت این امر را عدم پرداخت ۵۰۰ هزار تومان به گوردزی پس از انقلاب برای فعالیت های گروهش بیان کرد.
پدر او حاج محمدتقی در محله پاچنار تهران مغازه عطاری داشت. خانواده مادری او از خاندان فیروزآبادی بودند. وی دو برادر و سه خواهر داشت. برادر بزرگ وی کاظم کاظم حاجی طرخانی بعد از تحصیلات متوسطه، مؤسسه تاکسیرانی شهر تهران را همراه با عبداله مقدم ایجاد کرده و سپس اولین روغن نباتی در ایران در کارخانجات صنعتی تهران به نام روغن نباتی گل تولید و پخش کرد. از دیگر فعالیت هیا صنعتی خانواده طرخانی می‌توان به تشکیل شرمت برای پخش قند و شکر و تأسیس شرکت قند حبه فادا و تولید اولین قند حبه در ایران، اخذ نمایندگی کارخانجات سیمان و پخش سیمان در کشور، راه اندازی مؤسسه حمل و نقل به منظور توزیع سیمان و سایر کالاها و … نام برد.
وی یکی از مدیران موفق در عرصه مدیریت پیش و پس از انقلاب بوده که پیش از انقلاب در فعالیت‌های انقلابی نیز مشارکت داشت. او به فرمان روح‌الله خمینی اختیار اموال هژبر یزدانی را به اتفاق چند بازاری دیگر (اسدالله عسگراولادی و حبیب‌الله شفیق) در دست گرفت. وی مصادره اموال هژبر را به عهده گرفت، در پیام خمینی به وی آمده‌است: «جناب آقای حاج علی طرخانی – ایدة ا… تعالی، جنابعالی به اتفاق آقایان حاج اسدا… عسگر اولادی و حاج حبیب‌الله شفیق مأموریت دارید که آنچه از دارایی و مستغلات و زمینهای کشاورزی و تأسیسات دامداری به نام هژبر یزدانی می‌باشد، همه را در اختیار گرفته و حفاظت کنید و آنچه را ممکن است فروخته و به صورت نقد درآورید و به حسابی بنام سه نفری واریز نموده تا بعداً در مورد آن تصمیم اتخاذ شود.» بدلایل دیگری (کارخانه شهد خوی) خود طرخانی نیز یکی از ۵۱ نفری شد که طبق بند ب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران مصوب شورای انقلاب تمام اموالش مصادره شد.
بدین ترتیب مکتب متاع با همکاری ابراهیم یزدی-کا ظم یزدی -عزت‌الله سحابی -احمد آرام - کتیرایی -مرتضی مطهری -مهدی حائری یزدی-کاظم حاج طرخانی -غلامرضا سعیدی -باقر رضوی شروع بکار کرد.
برادران طرخانی در سال ۱۳۳۳ به همراه مهندس بازرگان، مرتضی مطهری، یدالله سحابی، مصطفی کتیرایی و… مؤسسه «متاع» تأسیس کردند. و همچنین در تأسیس شرکت سهامی انتشار، شرکت نشر قلم، انجمن اسلامی مهندسین، انجمن اسلامی پزشکان، انجمن‌اسلامی معلمین، انجمن اسلامی بانوان، دبیرستان کمال نارمک و مؤسسه اسلامی نارمک فعال بودند.
علی حاج طرخانی برادر کوچکتر کاظم حاجی طرخانی و برادر بزرگتر تقی حاج طرخانی و فرزند رضا شاهپوری و پسردایی علینقی و تقی خاموشی بود. تقی حاج طرخانی که علاوه بر تجارت، فعالیت سیاسی نیز داشت در دهه ۱۳۵۰ به دست گروه فرقان کشته شد.
حاج‌طرخانی بنیانگذار مسجد قبا بود، مسجدی که به یکی از سنگرهای اصلی مبارزات مذهبی‌های در دروان پهلوی تبدیل شد. مسجد قبا در خیابان شریعتی، خیابان زبرجد (ناطق‌نوری) از سال۱۳۵۳ تأسیس شد. زمین این مسجد را حاج‌حسینیان وقف کرد. مفتح امامت جماعت آن را بر عهده داشت. هیئت امنای این مسجد عبارت بودند از: محمد مفتح، محمدتقی حاجی‌ترخانی، ابوالفضل توکلی‌بینا، حسین مهدیان و هاشم صباغیان. از سخنرانان این مسجد می‌توان به: مهدی بازرگان، مرتضی مطهری، علی تهرانی و حسن لاهوتی اشاره کرد. همچنین ساختمان مسجد اعظم قم نیز توسط پدر او رضا طرخانی بنا شد.