یوخاری باش

معنی کلمه یوخاری باش در فرهنگ عمید

تیره ای از ایل قاجار، یکی از دو تیرۀ ایل قاجار که در گرگان در قسمت بالای رودخانه (بالادست رود ) ساکن بودند. &delta، تیرۀ دیگر که در ساحل چپ رود گرگان (پایین دست رود ) بودند به اشاقه باش معروف شدند.

معنی کلمه یوخاری باش در فرهنگ فارسی

نام یکی از دو تیره ایل قاجار است که ابتدا در کنار رود ارس و بعدها در کنار رود گرگان ساکن شدند. ساکنین قسمت علیای رودخانه به نام یوخاری باش ( بالادست ) و ساکنین قسمت سفلی را اشاقه باش ( پایین دست ) نامیدند که بعدها بنام قاجار دولو نیز نامیده شدند.

معنی کلمه یوخاری باش در دانشنامه آزاد فارسی

رجوع شود به:قاجاریه، سلسله

جملاتی از کاربرد کلمه یوخاری باش

ایل قاجار که در استرآباد ساکن بودند از دو شاخه اصلی یوخاری باش (بالا دستی) و اشاقه باش (پایین دستی) که به ترتیب در بالا و پایین رود گرگان ساکن بودند تشکیل می‌شدند و هر شاخه شش زیرشاخه داشت.

اوتای، بوتای، زگلی کوچه سی، خرمن لر، آلتمیش آلتی یولو، میرزاماحمودکوچه سی، دالی کوچه، کندایچی، چراغ کؤرپیسی، خرمن دالی، یوخاری باش، آشاغا باش بهداری طرفی و …
از محلات قدیمی این شهر می‌توان محله موجره، قالاباشی، یوخاری باش (صاحب الزمان) چشمه باشی را نام برد.
زیرشاخه‌های یوخاری باش: دولو، ساپانلو، کهنه‌لو، خزینه دارلو، قیاقلو و کرلو.
عرض جغرافیای '۱˚۳۹ واقع شده‌است. ارتفاع مرکز شهر گرمی از سطح دریای آزاد ۱۱۰۰ متر می‌باشد. تفاوت ارتفاع بین بلندترین و گودترین نقاط شهر بیش از ۱۰۰ متر می‌باشد که برای یک شهر با وسعت حدود ۸۰۰ هکتار نسبتاً زیاد می‌باشد. وسعت شهر گرمی حدود ۷۶۰ هکتار می‌باشد اما چون این شهر تقریباً در امتداد جاده اردبیل مغان و رودخانه اجارود و شعب آن توسعه یافته‌است شهری با بافت تقریباً طولی است. کالبد شهر گرمی (گئرمی Germi) را می‌توان به دو قسمت قدیم و جدید تقسیم کرد. محلات قدیمی شهر همچون موجره، یوخاری باش، قلعه باشی و سرچشمه، و همچنین کاربری‌های سنتی همچون مسجد جامع، بازار و شهرداری در قسمت قدیم شهر واقع شده‌اند که شیب زمین در آن زیاد و اغلب کوچه‌ها و خیابان‌ها از مسیر مارپیچ برخوردار هستند. قسمت جدید شهر شامل محله‌های جدیدتر همچون هلال احمر و ابیش آباد است. در این محلها شیب زمین بسیار ملایم و مسیر خیابانها و کوچه‌ها مستقیم و عرض آن‌ها زیاد است.
پس از فتحعلی‌خان، پسر دوازده ساله‌اش محمدحسن‌خان قاجار جای او را گرفت؛ ولی نادرشاه افشار در زمان حکومتش برای جلوگیری از به قدرت رسیدن محمدحسن‌خان که در هنگام قتل پدر ۱۲ سال بیش نداشت یوخاری‌باشها که ساکنین بالادست رود گرگان بودند را به حکمرانی منصوب کرد تا بدین ترتیب با ایجاد شکاف و چندگانگی میان طوایف قاجار، نگران ناآرامی‌های داخلی نگردد و آشاغی باش‌ها زیر نظر حکومت ایشان گردند.