کش دیسه

این پسوند دیسه کهن تر از پسوند» ای «است.

توضیح: دیسه‌ای دیگر از «در» بوده و به معنی در، بین، درون است ولی امروز به چم در میان یا بین به کار می‌رود.

واژه انگلیسی porpoise برگرفته از porpeys یا purpeys از انگلیسی میانه که از آنگلو-نورمن porpeis یا purpeis است. این واژه وامواژه‌ای از فرانسوی کهن pourpois یا porpois یا pourpais یا porpeis بوده که از لاتین عامیانه فرضی porcopiscis* به معنای لغوی «خوک‌ماهی» است و از دو واژه porcus (خوک) و piscis (ماهی) ساخته شده است. امروزه در زبان‌های لاتین‌تبار این واژه لاتین عامیانه فرضی به دیسه‌های pesce porco در ایتالیایی و peixe porco در پرتغالی بازتاب یافته است. در زبان لاتین ادبی، به این جانور، porcus marinus گفته می‌شده که مترادف لاتین عامیانه است. در گذشته و امروزه در بسیاری از زبان‌ها ترجمه گزاره «خوک‌ماهی» یا «خوک‌وال» یا «دریا خوک» روایی بالایی داشته و دارد؛ چنانچه در آلمانی بدان Schweinswal به معنای «خوک‌وال» ، در انگلیسی کهن بدان mereswin به معنای «دریاخوک»، و در انگلیسی امروز (ندرتاً و ادبی) mereswine با همان معنا؛ در آلمانی بالنده کهن meriswīn (> در آلمانی امروزی Meerschwein و Meerschweinchen )،در ساکسونی کهن فرضی meriswin* (> در ساکسونی نو Meerswien و Meerswientje) در نروژی کهن marsvín (> در دانمارکی marsvin ، سوئدی marsvin ، نروژی نو marsvin ، فاروئی marsvín ، ایسلندی marsvín) نمایان شده است.

۲۱. ایک: این پسوند دیسه کهن‌تر از پسوند «ای» است که پسوند صفت‌ساز است.

درباره‌یِ دلیل نامگذاریِ این شهر به رفسنجان، روایات فراوانی وجود دارد. بنا به گفتاری غالب، از آنجا که در این منطقه تندآبی بزرگ رخ‌داده‌ست، نامِ شهر از «سنجان» به رفسنجان (رف=رفت) دگرگون شده‌است. روایت دیگر اینَست که به‌دلیل معادن غنیِ مس که در اینجا وجود دارند، بوده‌است. در گذشته نامِ این شهر «رفسنگان» بوده‌ست. رفسنگان از دو واژه‌یِ «رفسنگ» و «کان» ساخته‌شده‌ست. در زبانِ فارسی باستان، رفسنگ به‌معنیِ مس و کان به معنی معدن بوده‌ست. واژه‌یِ رفسنگان با گذشتِ زمان به دیسه‌یِ عربی‌شده‌اش یعنی «رفسنجان» دگرگون شده‌ست.

همانندی‌هایی در دیسه‌های همپاسخ فعل ممکن است پنداشته شود.

برخی از گونه‌های کیسه‌زبان، دیسه‌دزد kleptoplast هستند یعنی پس از آن‌که جلبک‌ها را خوردند سبزدیسه chloroplast آن‌ها را در درون بافت‌های خود نگه داشته و از فوتوسنتزی که این سبزدیسه‌ها انجام می‌دهند به نفع خود استفاده می‌کنند. این ویژگی در میان جانوران بسیار نادر است. به خاطر این ویژگی، به حلزون‌های کیسه‌زبان، حلزون‌های «با سوخت خورشیدی» هم گفته‌اند.

-شناسی یک پسوند در پارسی است، این دیسه‌ای‌ست ترکیبی، که در نام دانش‌ها، مکتب‌ها یا تنه‌های شناخت به کار می‌رود. این پسوند در پارسی نوین از šenās، ستاک حال šenāsidan و šenāxtan؛ از پارسی میانی šnāxtan و šnās و dānistan؛ از پارسی کهن/اوستایی xšnā- آمده است. هم‌ریشه با: سانسکریت jñā- یونانی gignoskein لاتین gnoscere و noscere فرانسه‌ای connaître اسپانیایی conocer انگلیسی کهن cnawan انگلیسی know روسی znat؛ از PIE پایهٔ *gno- و همگی به معنای "دانستن، شناختن".

بقایای قلعه دیسه مربوط به دوره ساسانیان است و در شهرستان لارستان، بخش مرکزی، شهر لار، جنوب غرب منطقه بائن، زمینهای کشاورزی دیسه واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۳۴۰۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

۲۲. ایک: این پسوند دیسه کهن تر از پسوند «ای» است که جدیداً بدست فرهنگستان زیانده شده‌است و پسوند صفت‌ساز است.