معنی کلمه کتابخانه استان قدس رضوی در دانشنامه اسلامی
کتابخانه آستان قدس یکی از کهن ترین کتابخانه های ایران است که به واسطه مجموعه های غنی آن، به ویژه گنجینه های خطی، آوازه جهانی یافته است. برای تاسیس این کتابخانه تاریخ مشخصی نمی توان تعیین کرد. برخی بر این باورند که از زمان عزیمت امام هشتم علی بن موسی الرضا (علیه السّلام) در قرن دوم ق. به خراسان، و به ویژه پس از شهادت ایشان، مهاجرت علما و دانشمندان شیعه به جوار مدفن او آغاز شد. به دنبال آن در کنار اماکن و ابنیه ای که برای رفاه و اقامت زائران در جوار مدفن امام بنا شد، مجموعه های کتاب نیز شکل گرفت. بعضی، وجود کتابخانه در آستان قدس را سال ۳۹۳ق. ذکر کرده اند که مصادف است با وقف نسخه قرآن متعلق به ابوعلی سیمجور، امیر خراسان در زمان نوح بن منصور سامانی، به آستان قدس.
احتشام کاویانیان، محمد، شمس الشموس یا انیس الفنوس، ص۲۹۵، مشهد: آستان قدس رضوی، مؤسسه چاپ و انتشارات، ۱۳۵۴.
کتابخانه آستان قدس کتابخانه ای عمومی در سطح ملی است. طبق قانون و اسپاری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مکلف است از هر عنوان کتابی که در ایران منتشر می شود، یک نسخه برای این کتابخانه ارسال دارد. وقف و اهدا و خرید نسخه های مکرر کتاب ها از راه های مهم توسعه مجموعه آن است. مجموعه کتابخانه به بخش های زیر تقسیم می شود:
← کتاب های چاپی
این کتابخانه عهده دار ارائه خدمات به مراجعان از طریق تالارهای قفسه بسته برای آقایان و بانوان، تالارهای سمعی و بصری و اطلاع رسانی، تالارهای نوجوانان و جوانان، و تالارهای محققان و مرجع است. آرشیو مطبوعات و تالارهای مطالعه نشریات روز به سیستم الکترونیکی انتقال کتاب و ایستگاه های رایانه مجهز است.
← خدمات امانت و مرجع
...
[ویکی شیعه] کتابخانه آستان قدس رضوی. کتابخانهٔ آستان قدس رضوی یکی از بزرگترین کتابخانه های ایران و خاورمیانه است که در شهر مشهد قرار دارد. نخستین بنای جامع و مستقل کتابخانه در سال ۱۳۳۰ ش. در ضلع شمال غربی رواق امام خمینی کنونی ساخته شد. سپس در سال ۱۳۵۶ ش. به ساختمان جدید و وسیعی واقع در طبقه فوقانی موزه آستان قدس رضوی واقع در ضلع شرقی همان رواق انتقال یافت.
ساخت بنای ساختمان کنونی نیز که از سال ۱۳۶۰ ش. آغاز شده بود در سال ۱۳۷۲ ش. به پایان رسید و از نیمه دوم سال ۱۳۷۳ ش. مورد بهره برداری قرار گرفت.
از حدود سال ۱۱۵۰ هجری قمری، مکان ویژه ای برای کتابخانه در آستان قدس رضوی در نظر گرفته شد، اما توجه جدی به جایگاه کتابخانه به اوایل قرن ۱۴ شمسی برمی گردد. همین امر مهم ترین سبب شتاب در روند توسعه کتابخانه و اقبال روز افزون محققان و کتاب خوانان به این مکان به شمار می رود.