کاتب سر. [ ت ِ ب ِ س ِرر ] ( ترکیب اضافی ، اِمرکب ) کاتب السر. کنایه از منشی. ( آنندراج ). منشی اسرار و رازهای نهانی. ( ناظم الاطباء ). و رجوع به کاتب شود: و انتهی الامر ( ای امر لقب متولی دیوان الرسائل فی الدولة الفاطمیة بکاتب الدست ) الی اوائل الدولةالترکیة والحال فی ذلک مختلف ، فتارة یلی الدیوان کاتب الدیوان واحداً یعبر عنه بکاتب الدست و ربما یعبر عنه بکاتب الدرج و تارة یلیه جماعة یعبر عنهم بکتاب الدست ، و یقال انهم کانوا فی ایام الظاهر بیبرس ثلاثة نفر،ارفعهم درجةالقاضی محی الدین بن عبدالظاهر فی ایام المنصور قلاوون علی ما تقدم ذکر. فلقّب بکاتب السر و نقل لقب کاتب الدست الی طبقة دونه من کتاب الدیوان ، و استمر ذلک لقباً علی کل من ولی الدیوان الی زماننا. ( صبح الاعشی ص 104 ). و رجوع به همان کتاب ص 97 و 98 شود. کاتب سر. [ ت ِ ب ِ س ِرر ] ( اِخ ) احمدبن حسن یکی از خطاطان مشهور عثمانی است. در عصر سلطان احمدخان ثالث سرمحرر بود. در خط ثلث و نسخ مهارت خاصی داشت و چندین نسخه از مصحف شریف نوشت و به دست خود تذهیب کاری کرد و بمدینه منوره هدیه نمود.وفاتش بسال 1170 هَ. ق. بود. ( قاموس الاعلام ترکی ).
معنی کلمه کاتب سر در فرهنگ فارسی
احمد بن حسن یکی از خطاطان مشهور عثمانی
جملاتی از کاربرد کلمه کاتب سر
لطف او بر صحیفه های ریاض کاتب نقش صبغة الله است
کاتب شاه جهانیم و زخورشید شهان سرهر سال دو صد بدره مقرر گیریم
کاتب وحی از کلام الله نوشت کاتب ما نیز مدح شه نوشت
در کتیبههای لوزیشکل و کاشیکاری شده این بنای یادبود خیام، بیست رباعی از خیام به خط تعلیق توسط مرتضی عبدالرسولی در ۱۳۳۹ ش نگاشتهاست؛ که تحت نظارت طراح و معمار بنا، مهندس سیحون انجام شده و نمونهای منحصربهفرد از کاربرد خط تعلیق در کتیبهنگاری بناها بهشمار میرود. خط تعلیق هر چند امروزه فراموش شده اما نخستین خط ایرانی است و در روزگار خیام در میان کاتبان کاربرد فراوانی داشت.
زحمت چه بری کاتب اعمال که درویش دامان علی را بصف حشر بگیرد
ایا فریشتگان کاتب مدایح تو ستارگان قلم و دفتر آسمان و زمین
کاتب ادامه میدهد چند کلمهای را از همراهش (قطب)آموخته و سپس خودش با ممارست و دیدار مکّرر از مسجد به زیر و بم خط کوفی و کتیبه مزبور آشنا شدهاست.
چون ماه ترا هزار منهی چون تیر ترا هزار کاتب
ز خط کاتب بیمثل و مانند به لطفش بار دیگر شد حلی بند
بیدل به هر طرف کشدت کاتب قضا مانند خامه یک خط بینیکشیده رو
محققین مدرن پیشنهادهای متفاوتی راجع به هویت نویسنده انجیل دادهاند: یک خاخام یا کاتب یهودی که به مسیحیت گرویده، یک یهودی یونانی، یک غیر یهودی که عمیقاً از مذهب یهود آگاهی دارد، عضوی از یک «مکتب» کاتبان خاص درون جامعهٔ یهودی-مسیحیها. اکثر محققان بر این باورند که نویسنده فردی مسیحی-یهودی بوده، و نه غیریهودی.
کاتب قدرت پی تحریر بیت ابروش گرد کلک صنع را چون با انامل آشنا
تا ز نوک قلم کاتب تقدیر بود بر رخ تخته گردون به بد و نیک رقم