ژرف اندیشی

سال‌های جنگ، زمانی که آلتو در خط اول جبهه خدمت می‌کرد، و همچنین بلافاصله بعد از جنگ به شدت دست‌اندرکار بازسازی فنلاند بود (ار جمله طرح توسعه پایتخت ویران شده لپلاند فنلاند، ۵–۱۹۴۴). مدتی ار کار معماری دست کشید؛ هر چند که از اوایل سال ۱۹۵۰ ذهن او به سمت مجموعه مسایل پیچیده‌ای جهت‌گیری کرد، وبه‌طور همزمان فیزیک پایه‌ای، روان‌شناسی و نیازهای فرهنگی و اجتماعی عصر خود را مورد توجه قرار داد. کارهای مربوط به این دوره از جمله خوابگاه دانشجویان ارشد بیکر هاوس در مجموعه انستیتو تکنولوژی ماساچوست در کمبریج ماساچوست(۲–۱۹۵۰و۱۹۴۹)، که شاهکار بی نظیری از مهرورزی به ماده و نوعی احساس رمانتیک از فضا به منظور دست یابی به ارزش‌های اجتماعی و سیاسی جامعه بود. طرح اجرا نشده گورستان کلیسای مالم در شمال هلسینکی(۱۹۵۰) بازتاب حساسیت روان شناختی وی به شکنندگی انسان در برابر تجربهٔ رنج و رودرروی تصور دیگری از ماهیت واقعی حضور مرگ است؛ در اینجا آلتو به نوعی ژرف اندیشی و احساس والای شاعرانه دست یافت که در معماری این عصر همتراز و برابر با آن را نمی‌توان یافت، به همین نحو نیز پروژه غیر اجرایی قبرستان کونگز لینگبی نزدیک کپنهاگ(۱۹۵۱)، در جمع‌بندی فرایند خلاقیت او در شرح وابستگی او به طبیعت به مثابه شریک عقلانی از کارهای دیگر او موفقتر است.