چراغ تپه

تپه نعمت الهی مربوط به دوره نوسنگی بدون سفال است و در شهرستان نورآباد، بخش مرکزی، روستای چراغ واقع شده و این اثر در تاریخ ۵ آذر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۲۵۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

تپه چراغ مربوط به هزاره اول قبل از میلاد - سدهٔ ۶ تا ۸ ه.ق است و در شهرستان شاهین دژ، بخش مرکزی، دهستان محمودآباد، روستای ساروجه سفلی واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۷۰۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در زیر تپه و صخره‌های اطراف روستای ویند دهکده‌ای با مجموعه‌ای از خانه‌های سنگی منفرد به صورت یک پدیده معماری و باستانی استثنائی وجود دارد. مکان استقرار این خانه‌های سنگی به «قوردی قیه»، «تپه چله خانه»، «قره قیه» و «مسجد ئیری» مشهور است. وجود سفالهای بدست آمده از این خانه‌های سنگی مربوط به ادوار مختلف تاریخی است. برای مثال این سفالها و قویس‌های جناغی آن به آثار دوره اشکانی، ساسانی، سلجوق، تیموری و صفوی شباهت دارد و حکایت از استمرار آن در طول تاریخ دارد. تپه چله خانه که اغلب خانه‌های سنگی در زیر آن قرار دارد بدلایل مختلف طبیعی مانند فروریزی سقف، پر شدن فضاهای داخلی و… زیاد قابل بازدید نمی‌باشد. اما پلان این خانه‌های سنگی غالباً مربع، مستطیل، بیضی، و اشکال غیر هندسی است که همه نوع اقامتگاه از اتاقهای منفرد و مجتمع در ابعاد مختلف با راهروهای مرتبط به یکدیگر و سقف هلالی شکل و قوسهای جناغی، مسطح با تاقچه‌ها، جای چراغ، جای رختخواب و… وجود دارد که گستردگی و تنوع آن می‌تواند از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی گردشگری این منطقه محسوب گردد