معنی کلمه پژوهشی در نظم قران در دانشنامه اسلامی
مؤلف:عبد الهادی فقهی زاده
کتاب پیرامون نظم قرآن نوشته شده است مؤلف که از فارغ التحصیلان
دانشگاه می باشد مطالب این کتاب را در اصل برای اخذ درجۀ
کارشناسی ارشد رشتۀ علوم قرآن و حدیث از دانشگاه تربیت
[ویکی فقه] پژوهشی در نظم قرآن (کتاب). پژوهشی در نظم قرآن تالیف عبدالهادی فقهی زاده کتاب پیرامون نظم قرآن نوشته شده است مؤلف که از فارغ التحصیلان دانشگاه می باشد مطالب این کتاب را در اصل برای اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث از دانشگاه تربیت مدرس تهران نگارش و تدوین نموده است وی مباحث را در سه بخش ارائه کرده که هر کدام از بخش ها شامل چند فصل می باشد.
بخش اول مربوط است به توقیفی یا اجتهادی بودن آیات و سوره ها که شامل چهار فصل می باشد. فصل اول درباره جمع قرآن در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم بحث نموده، و با ذکر ادله ای همچون: اهتمام پیامبر و مسلمانان به قرائت و حفظ قرآن ، ختم قرآن در زندگی پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم ، این موضوع را اثبات می نماید فصل دوم مربوط است به جمع قرآن در زمان خلفا، که ابتدا توضیح می دهد که منظور از خلفاء چه کسانی هستند و با توضیحی که می دهد حضرت علی علیه السّلام را از این مجموعه خارج می نماید و در ادامه پیرامون ویژگیهای مصحف حضرت علی علیه السّلام سخن گفته، سپس جمع قرآن در زمان ابوبکر و عثمان را تشریح می کند. فصل سوم: در این فصل توقیفی یا اجتهادی بودن ترتیب آیات را بحث می کند و با ذکر چند دلیل توقیفی بودن آن را ثابت می کند در فصل چهارم توقیفی یا اجتهادی بودن ترتیب سوره ها را مطرح نموده وی در این زمینه ۳ نظریه: توقیفی، اجتهادی بودن، قول به تفصیل را ذکر کرده، قول به اجتهادی بودن را می پذیرد بخش دوم: این بخش شامل پنج فصل است که در فصل اول معنای لغوی و اصطلاحی تناسب را بیان نموده، در فصل دوم از انواع تناسب همچون: تنظیر، تضاد ، استطرداد و... سخن گفته است. در فصل سوم با طرح مشکلاتی درباره برخی از آیات مانند آیه اکمال دین ، آیه تبلیغ ، تطهیر ، آنها را مورد بررسی قرار داده جایگاه آنها در بین آیات را توضیح داده، ارتباط آنها را با آیات قبل و بعد روشن می نماید در فصل چهارم با ذکر نمونه هایی از آیات قرآن، نقش سیاق در فهم آیات را بیان کرده است و در فصل پنجم در تناسب سوره ها، و اینکه آیا سوره ها با یکدیگر ارتباط دارند یا خیر، بحث نموده چند دیدگاه را مورد نقد و بررسی قرار می دهد. بخش سوم: این بخش مربوط است به پراکنده به نظر آمدن آیات قرآن که شامل دوفصل می باشد در فصل اول دلایل کسانی را که می گویند آیات قرآن دارای پراکندگی می باشند مورد نقد و بررسی قرار داده است. در فصل دوم دلایل عدم تفکیک موضوعی در قرآن بحث شده است وی با ذکر آیاتی از قرآن ارتباط موضوعی آنها را بیان نموده و نتیجه می گیرد که قرآن گرچه مطالبش در طول ۲۰ سال نازل شده ولی هیچ نوع اختلافی در آن وجود ندارد و موضوعات آن با یکدیگر ارتباط دارند.
ویژگی ها
۱- متن کتاب سلیس و روان است به گونه ایی که مطالب آن برای عموم خوانندگان قابل فهم می باشد ۲- در توضیح مطالب از آیات و روایات فراوانی استفاده نموده است ۳- اکثر آیات و روایات، ترجمه شده است. ۴- از منابع دست اول و فراوانی استفاده کرده اند ۵- مطالب بخش بندی شده که هر کدام از بخش ها دارای فصل های جداگانه می باشد ۶- در توضیح مطالب دیدگاههای مختلف را ذکر نموده آنها را مورد نقد و بررسی قرار داده، خود اظهار نظر می کند. ۷- برخی از موارد که نیازمند به توضیح اضافی می باشد، در پاورقی توضیحات را آورده است مانند آنچه که در صفحه ۷۹ درباره واژه «صرفه» و بیان معنای اصطلاحی آن، آورده است ۸- در پاورقی ها، ارجاعات متعددی برای مطالعه بیشتر، آدرس دهی کرده است.
اشکالات
۱- از آنجا که این کتاب، پایان نامه فوق لیسانس ایشان می باشد و بر اساس ضوابط پایان نامه نویسی نوشته شده است، به همان صورت نیز چاپ نموده که بحث مقدمه آن نیازی به چاپ آن در این کتاب وجود نداشت (مقدمه شامل: کلیات- تعریف مساله- فرضیات- اهداف و...) ۲- در خصوص جمع قرآن در زمان خلفاء، توضیحات بیشتری نیازمند می باشد ۳- لازم بود در فصل جداگانه ایی پیرامون آیات مکی و مدنی و نقش شناخت و ویژگیهای هر کدام از آنها نیز بحث می نمود.
نسخه شناسی
...