ناظم کرمانی. [ ظِم ِ ک ِ ] ( اِخ ) از شاعران متأخر است. مؤلف صبح گلشن آرد: «از وطن به هندوستان قدم گذاشت و در کانپور با قاضی محمدصادق اختر صحبت داشت » ، و نیز این سه بیت را از او نقل کرده است : شدم آخراسیر غمزه هندوی طنازی جفاجو نازنینی سروقدی عشوه پردازی چو صیدی بسمل افتادم به دام آن پری پیکر کبوتروار گردیدم اسیر چنگ شهبازی پشیمان می شوی ناظم در این ره پا منه هرگز که جور خوب رویان را نباشد هیچ اندازی ( ؟ ) ناظم کرمانی. [ ظِ م ِ ک ِ ] ( اِخ ) میرزا محمدشفیع معروف به میرزا کوچک بن حاج علی محمد کرمانی ، در کرمان تولد یافت و در لکهنوی هندوستان وطن گزید. مؤلف صبح گلشن آرد. در سنه اربع و ثلثین از مأئه ثالث عشر به دارالاماره کلکته رسیده بعد زمانی رخت به دارالریاسه لکهنو کشیده و به زمره ذاکرین ائمه معصومین همانجاتوطن گزیده ». او راست : ز خون دل مرا در هجر او تر دامن است امشب سرشک از دیده ام باران چو ابر بهمن است امشب ساقی به گردش آر ایاغ شراب را درساغر هلال بریز آفتاب را گو مدعی بسوز در این بزم همچو شمع کز رخ فکند ماه من امشب نقاب را. رجوع به صبح گلشن 499 و قاموس الاعلام ج 6 ص 4550.
معنی کلمه ناظم کرمانی در فرهنگ فارسی
میرزا محمد شفیع معروف به میرزا کوچک ابن حاج علی محمد کرمانی در کرمان تولد یافت و در لکهنوی هندوستان وطن گزید .
جملاتی از کاربرد کلمه ناظم کرمانی
بسیاری از جمله ادوارد براون و ناظم‌الاسلام کرمانی مرگ او را نیز نظیر نخست‌وزیران پیشین قاجاریه، امیرکبیر، قائم مقام فراهانی و حاج ابراهیم کلانتر، به پادشاه نسبت می‌دهند و آن را ناشی از روی ناخوشی می‌دانند که او از ابتدا به سلطنت محمدعلی میرزا نشان می‌داد.
در هنگام تألیف این فرهنگ، ناظم الاطباء که تا آن زمان به زبان فرانسه مسلط بود، احساس کرد که یادگیری زبان انگلیسی نیز برای مراجعه به منابع و مراجع مناسب لازم است؛ لذا در سن پنجاه و پنج سالگی با همه مشاغل و گرفتاری‌های روزمره‌ای که داشت به فراگیری انگلیسی پرداخت و پس از مدتی در این مهم توفیق یافت. گرچه این لغت‌نامه یکی از سیزده اثری است که در زمینه‌های پزشکی و غیرپزشکی از ناظم الاطباء کرمانی به جای مانده‌است، اما برای تدوین آن بیش از سایر آثار خود زحمت کشیده و حتی تا آخرین ساعات حیات خود در تألیف آن همت گماشته‌است.
سعید نفیسی در ۱۸ خرداد ۱۲۷۴ خورشیدی در کرمان زاده شد. او فرزند میرزا علی‌اکبر ناظم‌الاطبا (معروف به ناظم‌الاطباء کرمانی) و از نوادگان حکیم نفیس بن عوض کرمانی (طبیب نامدار ایران در قرن نهم هجری) و برادر علی‌اصغر نفیسی ملقب به مودب‌الدوله بود. حبیب نفیسی برادرزاده اوست.
میرزا حسن مدیر مدرسه رشدیه پس از آنکه در تبریز برای ایجاد مدارس زحمت کشیده بود به تهران رفت. «فریاد مقدسین بلند شد که آخرالزمان نزدیک شده‌است که جماعتی بابی و لامذهب می‌خواهند الف و با را تغییر دهند، قرآن را از دست اطفال بگیرند و کتاب به آن‌ها یاد بدهند.» شیخ فضل‌الله نوری در جلسه‌ای به ناظم‌الاسلام کرمانی دربارهٔ مدارس جدید می‌گوید:
ناظم الاطبا کرمانی برای تالیف کتاب فرهنگ نفیسی از این اثر بسیار بهره برده است.
انجمن مخفی یک انجمن مخفی سیاسی فعال در ایران بود که در سال ۱۹۰۴ میلادی برابر با سال ۱۲۸۴ خورشیدی توسط ناظم‌الاسلام کرمانی تأسیس شد. این سازمان نقش مهمی در انقلاب مشروطه ایران داشت.
صاحب، ناشر و نویسنده روزنامه کوکب دری ناظم‌الاسلام کرمانی و مدعی در قتل شیخ فضل‌الله نوری، خانواده و همراهانش در سال اول شماره ۱۳ روزنامه کوکب دری در حمله به شیخ فضل‌الله نوری می‌نویسد: «شما مردم نادان چرا این قدر اعتقاد به این اشخاص دارید که در هزار و سیصد سال قبل به یزید بن معاویه یاغی شد، (یزید) قشون فرستاد، خود و همراهانش را کشتند. حالا این مردم روضه خوانی می‌نمایند، خرج می‌دهند و مال خود را بی جهت تفریط می‌نمایند، یک جماعتی به خاک کربلا اعتقاد دارند، این خاک چه مزیت و برتری با خاکهای دیگر دارد.»