نارین دژ

قلعه آژدهاک یا قلعه ضحاک (زهاک) یا نارین قالا یا فاناسپا با قدمت تاریخی بیش از ۲۰۰۰ سال در ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان هشترود در استان آذربایجان شرقی در ایران واقع شده‌است. نام محلی این مکان تاریخی نارین قالا است.

دلایل متعددی را می‌توان نام برد که میبد و به ویژه نارین قلعهٔ آن بیش از مناطق دیگر یزد، مسکون شده و نخستین نقطهٔ یکجانشینی در این ناحیه بوده‌است.

بالاخره نارین در امتحان ورودی دانشکده حقوق قبول می‌شود و برای ادامهٔ تحصیل در رشته حقوق به استانبول می‌رود و زندگی جدیدی را آغاز می‌کند و دیگر هرگز نه به خانواده اش زنگ می‌زند و نه به دیدن آن‌ها می‌رود. می‌خواهد تمام گذشته و تلخی‌هایش را فراموش کند. در استانبول با دختری ثروتمند به نام دنیز هم‌خانه می‌شود که واقعاً” دختری دوست داشتنی و مهربان است. آن‌ها خیلی زود با هم مثل دو خواهر صمیمی شدند. دنیز همیشه نارین را کمک می‌کرد و نمی‌خواست فقر به او آسیبی برساند.

خانم سونیتا نارین، مدیر مرکز علوم و محیط زیست هند در خصوص مسائل منطقه‌ای و جهانی آب می‌گوید: «ما هم‌اکنون به نقطه‌ای رسیده‌ایم که طی آن در حال روبه رو شدن با آب بیشتر، روزهای بارانی بیشتر و البته وضعیتی ناپایدار و تغییرپذیرتر هستیم، به‌طوری‌که چنین جایگاهی به مفهوم روبه رو شدن با خشکسالی‌های بیشتر و در نتیجه سیل‌های ویرانگری است که نمونه روشن آن پیش روی ماست.»

در این داستان با تجربه‌های تلخ و شیرین زندگی پرفرازونشیب نارین همراه می‌شوید.

نارین تفاوت میان هم‌استنادی‌ها و زوج‌های کتاب شناختی را در پویایی هم‌استنادی‌ها و ایستایی کتاب شناختی می‌داند. وی بیان کرده‌است که در هم استنادی، حالتی پویا و در حال تغییر وجود دارد؛ چرا که همواره ممکن است آثار پیشین در آثار بعدی دانشمندان به‌طور همزمان مورد استناد قرار گیرند و به اصطلاح، تعداد هم‌استنادی‌ها را افزایش دهند؛ اما در مبحث زوجهای کتاب شناختی، نگاه او به دو منبعی است که به‌طور همزمان در یک اثر علمی مورد استناد قرار گرفته‌اند و در آن مدرک، تعدادشان افزایش نخواهد یافت؛ بنابرانی زوجهای کتاب شناختی حالتی پویا و متحرک ندارند، اما هم‌استنادی‌ها حالتی پویا دارند و همواره ممکن است که تعدادشان افزایش یابد.

در جنگ‌های ایران و روس، اردبیل به صورت آمادگاهی برای تهیّه نیازمندی‌های سپاه اردبیل و ایران درآمد و نارین قلعه معروف، که در زمان خود از قلاع مهمّ و معتبر ایران بود، به وسیله افسران فرانسوی همراه ژنرال گاردان مرمّت یافت و در پایان جنگ‌های مذکور نیز این قلعه پناهگاهی برای قشون ایران گردید. در این دوره، اردبیل مستقیماً در جبهة جنگ قرار نگرفت ولی در جنگ‌های ۴–۱۲۴۲ هجری قمری، ژنرال ایوان پاسکویچ سردار روسی اردبیل را تسخیر و موقتاً اشغال کرد و قسمت عمده کتابخانه معروف آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی به سن پطرزبورگ حمل شد و در موزه ارمیتاژ جای گرفت. در زمان ناصرالدین شاه قاجار، در بقعه تعمیراتی شد و بقیّه کتابخانه آن را به تهران حمل کردند. شهر اردبیل در دوره قاجاریه رونق و شکوه دوره صفویّه را نداشت و حوادث پس از انقراض صفویّه، آسیب فراوان به این شهر وارد کرد. امّا بعد از صفویّه نیز مردم ایران مخصوصاً شیعیان به اردبیل اهمیّت بسیار می‌دادند و تا اواخر قاجاریّه به زیارت این مقبره می‌رفتند.

نارین قلعه در تاریخ ۷/۷/۱۳۸۱ به شماره ۶۱۷۱ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و به عنوان اولین اثر ثبتی سردرود در فهرست آثار ملی محسوب می‌شود.

در بعضی از منابع بنای اولیه برخی از شهرهای این استان چون (میبد) را به سلیمان پیغمبر، (یزد) را به ضحاک و اسکندر مقدونی و (ابر کوه) را به ابراهیم پیغمبر نسبت داده‌اند. این بیانگر قدمت و دیرینگی پیشینیه تاریخی و فرهنگی سرزمین و مردم این دیار است. مجموعه آثار باستانی پراکنده موجود در این استان نیز به سهم خود گویای این پیشینه تاریخی است. آثاری چون دست افزارهای سنگی بدست آمده از دره‌های شیر کوه، نگاره‌های روی تخت سنگ کوه ارنان، تکه سفال‌های منقوش نارین قلعه میبد – متعلق به دوره ایلامی، غارهای استان و آثار معماری و شهرسازی باستانی و... نشان می‌دهد مدنیت یزد، در چهار کانون باستانی (مهریز و فهرج)، (یزد)، (رستاق و میبد) و (اردکان) متمرکز بود. پژوهشگران این منطقه را که در مسیر شاهراه‌های باستانی (ری – کرمان) و (پارس – خراسان) قرار داشت، جزء سرزمین‌های دوردست مادها شمرده‌اند

پس از سال‌ها زمانی هم که نارین وکیلی بسیار موفق شد هرگز محبت‌های دنیز را فراموش نکرد و همیشه به دیدن دوست صمیمی و مهربان خود می‌رفت.